Wednesday, 28 May 2014

Who were Raped and Killed to Buddhist girl.

MA THIDA HTWE - 2 YEAR MEMORIAL Ma Thida Htwe was raped and murdered by a group of three Muslim youths near her village Tha Pri Chaung, on May 28, 2012, when she was returning home from Kyauk Ni Maw Village in Rambree township, Rakhine (Arakan) State, Burma (Myanmar).
The rape and murder of Thida Htwe sparked the cycle of violence that subsequentially spiraled out of control, but, it was not the root caus...e.
It was one of many sparks. There are many rapes of Buddhist women and girls, mainly in the Muslim dominated townships of Maungdaw, Buthidaung and Rathaydaung. In these townships, and others with large Muslim populations, the Rakhine Buddhists continually complain that the Bengalis steal their property, their cattle and crops, and harass, attack and sometimes kill the Buddhists, and other non-Muslims.

And, disturbingly, the Bengalis seem to even find justification, for being contemptuous of the Rakhine people, their culture and their Buddhist faith. The Muslims are beholden to the insular dictates of their faith, which does not encourage assimilation with others, nor admiration or even tolerance, but upholds expansionism, superiority, and the inarguable belief that Islam will - by Allah’s (God’s) decree - be accepted by all people, everywhere.
Meanwhile, a school building built in the memory of Ma Thida Htwe opened in her native village - Tha Pri Chaung - under the supervision of a prominent monk known as Bogalay Sayadaw.

Tuesday, 27 May 2014

၂၀၀၁ခုနွစ္မွ၂၀၁၄ခုနွစ္ထိ ေမာင္ေတာေဒသတြင္ ဘဂၤလီမ်ား အၾကမ္းဖက္သတ္ျဖတ္မႈေၾကာင့္ ဒဏ္ရာရေသဆံုးခဲ႔ၾကသည့္ လံုၿခံဳေရး`ရဲတပ္ဖြဲ႔ဝင္´မ်ားစာရင္း


 -----------------------------------
…၂၀၀၁ခုနွစ္ ဇူလိုင္လ၁၁ရက္ေန႔တြင္ ေမာင္ေတာၿမိဳ႕ ၿမိဳ႕သူႀကီးေက်းရြာမွ ဘဂၤလီမ်ားတိုက္ခိုက္မႈေၾကာင့္ `တပ္ၾကပ္ႀကီးတစ္ဦးေသဆံုး´
…၂၀၀၁ခုနွစ္ နိုဝင္ဘာလ၂၃ရက္ေန႔တြင္ ေမာင္ေတာၿမိဳ႕ေျမာက္ပိုင္း ေလာင္းဒံုရဲစခန္းတြင္ ဘဂၤါလီမ်ားတိုက္ခိုက္၍ `လံုၿခံဳေရးတပ္ဖြဲ႔ဝင္ေျခာက္ဦးေသဆံုး´ၿပီး ရိုင္ဖယ္ေသနတ္ေျခာက္လက္ပါ ယူေဆာင္သြား။
...
…၂၀၀၄စက္တင္ဘာလ၂ရက္ေန႔တြင္ ဘဂၤါလီမ်ားတိုက္ခိုက္မႈေၾကာင့္ `ဒုရဲအုပ္တစ္ဦးေသဆံုး´ လက္နက္လည္းေပ်ာက္။
…၂၀၀၈ခုနွစ္ စက္တင္ဘာလ၁၈ရက္ေန႔ ညအခ်ိန္က ကင္းေခ်ာင္းရဲစခန္းမွ တပ္ၾကပ္ႀကီးနွင့္ရဲသံုးဦး (ေပါင္းေလးဦး)အား ဘဂၤါလီမ်ားတိုက္ခိုက္မႈေၾကာင့္ ဒဏ္ရာမ်ားရရွိ။
…၂၀၀၉ခုနွစ္ ဧၿပီလ၂၂ရက္တြင္ ကင္းလွည့္ေနသည့္ လံုၿခံဳေရးတပ္ဖြဲ႔အား သက္ေခ်ာင္းရြာမွ ဘဂၤါလီမ်ားတိုက္ခိုက္၍ ခုနွစ္ဦးတိတိ ဒဏ္ရာမ်ားရရွိ။
အထက္ပါ ေဖာ္ျပခ်က္မ်ားသည္ ၂၀၁၂ခုနွစ္ ကုလား-ရခိုင္ ပဋိပကၡ မျဖစ္ပြားမွီကပင္ ဘဂၤါလီမ်ားက လက္စြမ္းျပထားေသာ အေျခအေန ျဖစ္ပါသည္။ ေအာက္တြင္ေဖာ္ျပမွာကေတာ့ ၂၀၁၂ပဋိပကၡျဖစ္ၿပီးမွ လက္စြမ္းျပထားျခင္းမ်ား ျဖစ္ပါသည္။
…၂၀၁၃ခုနွစ္ မတ္လ၂၇ရက္ေန႔က ကုလားတရားခံတစ္ဦးကို လိုက္လံရွာေဖြေနသည့္ ရဲတပ္ဖြဲ႔အား ဘဂၤါလီမ်ားက အုပ္စုဖြဲ႔ ဝိုင္းဝန္းတိုက္ခိုက္မႈေၾကာင့္ ရဲႏွစ္ဦး ဒဏ္ရာရရွိ။
…၂၀၁၄ ဇန္နဝါရီလ၁၃ရက္ေန႔က ကင္းလွည့္ရဲတပ္ဖြဲ႔အား ဒုခ်ီရာတန္းေက်းရြာမွ ကုလားမ်ားက အုပ္စုဖြဲ႔တိုက္ခိုက္ေသာေၾကာင့္ ရဲတပ္ၾကပ္ႀကီးတစ္ဦးေသဆံုး။လက္နက္လည္းေပ်ာက္ဆံုး။
…၂၀၁၄ခုနွစ္ ေမလ၁၇ရက္ေန႔က ျမန္မာ-ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ နယ္စပ္ၿခံစည္းရိုးနားတြင္ ကင္းလွည့္ေနေသာ နယ္ျခားေစာင့္ ရဲတပ္ဖြဲ႔ဝင္မ်ားကို RSOဟုအမည္ခံထားေသာ ဘဂၤါလီမ်ားက ေခ်ာင္းေျမွာင္းပစ္ခတ္ေသာေၾကာင့္ ရဲေလးဦးက်ဆံုး။ဒုရဲအုပ္တစ္ဦး ေသနတ္မွန္ဒဏ္ရာရရွိ။
ဤစာရင္းသည္ ``ေမာင္ေတာေဒသမွ ရဲတပ္ဖြဲ႔ဝင္မ်ား´´သာ ေသဆံုးဒဏ္ရာရရွိမႈ စာရင္းျဖစ္ပါသည္။ေမာင္ေတာေဒသမွ `စစ္သား´မ်ားစာရင္း မပါရွိေသးသလို ရခိုင္ျပည္ရွိ အျခားေနရာမ်ားျဖစ္ေသာ စစ္ေတြ၊ေျမာက္ဦး၊ေက်ာက္ေတာ၊ေပါက္ေတာ စသည့္ၿမိဳ႕မ်ား၌ ေသဆံုးဒဏ္ရာရရွိၾကသည့္ ရဲ၊စစ္သားမ်ား၏ စာရင္းလည္း မပါရွိေသးပါ။ဤစေတးတပ္မွာ 26.5.2014ေန႔ထုတ္ Weekly Eleven ဂ်ာနယ္မွ စာ-34တြင္ပါရွိသည့္ ေဆာင္းပါးထဲမွာ ထုတ္နဳတ္တင္ျပထားျခင္း ျဖစ္ပါသည္။

Saturday, 24 May 2014

"Rohingya," More a Political Rhetoric Than an "Ethnic Identity."

Aye Chan
I: Early Muslim Settlers in the Kingdom of Arakan
Although the term “Arakan” denotes Present Rakhine State of Union of Burma in the European Literature from the 16th century, it was clearly a derivation from the Portuguese corruption of “Rakhine.” The people of Rakhine State of Union of Burma call themselves “Rakhine” and their country, formerly an independent kingdom, “Rakhinepray.” Sir Henry Yule an expert of Colloquial Anglo-Indian words and phrases, quoting contemporary Portuguese sources writes:
“It is called by some Portuguese Orrakan, by others among them Arrakaon and
by some again Rakan” (Yule 1985: 34).
The famous Bengali poet of the seventeenth century, Daulat Qazi, in his Collection of Bengali Poems, “Sati Maina” writes about Rakhine Kingdom as:
“To the East of the River Karnafuli there is a palace, “Roshang City” by name, like the Heaven. There rules the glorious king of Maghada descent, a follower of the Buddha.” (Huq 2005: 12).
In this poem again “Roshang” clearly is the corrupted Bengali pronunciation for “Rakhine.” In the literary works of the Bengali literature Rakhine is called “Roshang” or “Rohong.” During the colonial period the country was known as “Arakan Division.”
A Japanese historian, Kei Nemoto testified at the Supreme Court of Japan, supporting the fact of existence of “Rohingya” as an ethnic group in the Arakan (Rakhine) State of Union of Burma (Myanmar) as:
“Jaeger attempted to reconstruct the history of the Rohingya by describing the three stages where Muslim communities had been formed in Arakan. The first stage is a period when a large number of Muslims had migrated from diverse areas (especially from Bengal) in the Mughal Kingdom (1526-1857; its golden days were from the 16th century to the mid-17th century) in India. Jaeger notes that they are the origin of the Rohingya ethnic group.”
For this passage Nemoto does not give any reference and page number either. I have occasionally read Moshe Yegar’s books many times and I did not see such a passage in any of his works. And even if Yegar would have written in any piece of his publication that I have not read, I can say with certainty that it is a wrong historical fact. Actually, Moshe Yegar is not reconstructing the history of “Rohingya.” As an authority in the study of the Muslim minorities in Southeast Asia his attempt was at most to examine how the problem of Muslim minority in Rakhine State escalated to a Jihad(Holy War) in Myanmar after the independence, and the causes that led to the persistent flights of the Muslim refugees into neighboring Bangladesh (Yegar 2002: 19 -47).
Certainly, Yegar writes that the Arab castaways settled in the Rakhine coast in the 8th and 9th centuries were earliest Muslim settlers and the Muslim followers of King Min Saw Mon (1430-1433) after he was restored to the throne with the help of military assistance from Bengal were allowed to make Arakan their home. The two accounts given in the Rakhine chronicles might be taken by Yegar as the first and second stages of Muslim migration to Rakhineland. About the Arab travelers coming to trade with Arakan French historian Jacques Leider critically asserts as:
“Since the Muslim traders had come to Arakan, we do not exactly know.
Pretending that Arab traders had come to Arakan since the 8th and 9th century is largely a matter of speculation linked to the early history of Chittagong”
(Leider 1998:202).
In the study of Southeast Asian history all the scholars agree that the Arab navigators’ accounts have been based on the secondary information and not substantially reliable. Ibn Majid in mid-fifteenth century noted down about the navigable difficulties of the shallow and rocky channels in the entrance to the Rakhine City (Tibetts 1981: 381). Besides his record, there is no informative source on Rakhine coast left by the Arab navigators. We can definitely assume that Arabs sailors were not well aware of Arakan.
Yegar, with a little knowledge of Burmese literature, certainly relies on the secondary sources, especially Arthur Phayre’s works in English. Phayre always follows the chronicles. A student of Burmese history will clearly understand if he reads Phayre’s History of Burma that is more a collection of legends of Old Burma than a history book. In case of Rakhine history too, every scholar of Burmese history would soon realize the chroniclers’ accounts on the history of Arakanese Kingdom in the First Millennia AD are almost the folk tales. It can be clearly seen that some stories from Indian, especially Buddhist literature were directly copied for some events. As a historian, I confidently say that the dynastic chronicles of Dannyawadi and Wethali Periods (c.100 – 1000) are hopelessly unreliable as primary sources and not even as secondary ones. The stories of Arab settlers are all based on the chroniclers’ account of the shipwrecks at the Rakhine coast and the “Kular castaways” who settled in Rakhine Kingdom. The chronicles do not give exact dates of the shipwrecks and do not say that they were Arabs. “Kular” is a Burmese word for all those who came from the west by sea. The Europeans are called “Kular Phyu” that means “White Kular.”
(To be continued.)

Saturday, 10 May 2014

အၿငိမ္းစားၿဗိတိသွ်သံအမတ္ၾကီးကၿဗိတိသွ်အုပ္ခ်ဳပ္ေရးကာလၿမန္မာၿပည္မွာရိုဟင္ဂ်ာ
မရွိဘူးလို႔ေရးတာကိုရိုဟင္ဂ်ာဘေလာဂါေတြက၀င္ဖ်က္လို႔ညီးေနရွာတယ္။ေအာက္မွာ
ဖတ္ၾကည့္ၾကပါ။ သံအမတ္ၾကီးက Derek Tonkin ၿဖစ္ပါတယ္။
I had it coming to me. Rohingya Bloggers have sought to demolish my recent presentation of the British experience in Arakan. It is not merely that I am a dolt and a moron, but so too it seems were all those British administrators who sought to depict in gazetteers and censuses the bewildering kaleidoscope of ethnic diversity which they found in the country which Britain had conquered.

Who are the Rohingya


It is not only Aye Chan who says that there has never been such an ethnic group as "Rohingya" in Burmese history.
British Ambassador Derek Tonkin writes: Although they are reluctant to admit this, Muslims in Rakhine State are overwhelmingly of Bengali origin, though this may well go back to the 16th Century and even earlier. Those who emigrated from the Chittagong District and from further afield in Bengal from the mid-1850s onwards were already well established as permanent... residents at least a century ago. The percentage of all Indians, Hindu as well as Muslim, born in India, remained static in Arakan at 23.5% (1911), 25.0% (1921) and 23.2% (1931) according to the censuses in those years. By 1940 when Financial Secretary James Baxter issued his Report on Indian Immigration, it was not thought that there had been any change of substance. The detailed figures for 1931, given on page 49 of the Baxter Report, for Akyab District where about 97% of the Indian population in Arakan was concentrated, and which under British administration included both present-day Sittwe and Maungdaw Districts,....

Tuesday, 22 April 2014

ပုဂံေက်ာက္စာထဲက ရခိုင္ေ၀ါဟာရမ်ား(၃)

ပုဂံေက်ာက္စာထဲက ရခိုင္ေ၀ါဟာရမ်ား(၃)
ဓမၼရံၾကီးဘုရားေျမာက္ဘက္မွာ ရွိတဲ့ အေစါ၀္လတ္ေက်ာက္စာမွာ " အမိ မရိယ္ခဘူေသာ ေကႅာက္စာ " လိုရွိပါတယ္။ ဒီေန႔စာနဲ႔ ျပန္ေရးရရင္ " အမိ မေရးခဲ့ဖူးသာ ေက်ာက္စာ " ျဖစ္ပါတယ္။ ဆိုေတာ့ ရခိုင္မွာ အမ်ားစုက အေမကို (အမိ)လို႔ ဒီေန႔ အခ်ိန္ထိ ေခၚေနဆဲျဖစ္ပါတယ္။ စာ(မရိယ္), စာ(ရိယ္)ဆိုတဲ့ စာ(မရီး) စာ(ရီး)ဆိုတဲ့ အသံုးအႏွဳံးဟာ ဒီေန႔ ရခိုင္ေတြ သံုးေနဆဲ ေ၀ါဟာရျဖစ္ပါတယ္။ (မရိယ္ခေသာ)မွာ ပါတဲ့ (ခ)ကလည္း ရခိုင္ေတြ ေန႔တဓူ၀ သံုးစြဲေနဆဲျဖစ္ပါတယ္။ ဥပမာ ( စာအုပ္ကို ထားခ)ဆိုတဲ့ ပံ...ုစံမ်ိဳးေတြျဖစ္ပါတယ္။ ျမန္မာလိုဆိုရင္ေတာ့ (စာအုပ္ကို ထားခဲ့)
ပုဂံသက္စိုးေတာင္ မရွက္စန္ဖာ ငေရာက္သင္ေခၚတဲ့ ကံကုန္စာခ်ီသမီးေက်ာက္စာမွာ
" ရွဳယ္ေတာင္တက္သကာ တိုင္သလင္လဆန္ ၁၀ ၈်က္ ၾကသပတိယ္နိယ္ " ဆိုတဲ့ အေရးအသားမွာ (ၾကာသပတိယ္)ဆိုတဲ့ ( ၾကာသပတီး)ကိုေရာ (နိယ္)ဆိုတဲ့ (နိ)ကိုပါ ရခိုင္ေတြ ဒီေန႔ အခ်ိန္ထိ သံုးစြဲေနဆဲျဖစ္ပါတယ္။
ဖြားေစာေက်ာက္စာမွာ " ေကႅာက္ဆည္ မႅိယ္ ၁၀၀ ပိယ္တ္မူ၏ " ျဖစ္ပါတယ္။ " ေကႅာက္" မွာ ေအာက္က (လ) " မႅိယ္ " မွာ ေအာက္က(လ)ေတြဟာ ယပင့္ေရာ ရရစ္အတြက္ပါ ပုဂံေက်ာက္စာေတြမွာ သံုးၾကပါတယ္။ ဆိုေတာ့ ( ေက်ာက္ဆည္ ေျမ ၁၀၀ ေပးေတာ္မူ၏)လို႔ ျဖစ္ပါတယ္။ ( မႅိယ္)ဆိုတဲ့ (ၿမီ)ကိုေရာ (ပိယ္)ဆိုတဲ့ (ပီး)ကိုေရာ ရခိုင္အမ်ိဳးသားေတြ ယခုပစၥကၡကာလမွာ သံုးစြဲေနဆဲျဖစ္ပါတယ္။
ေနာက္ပုဂံေက်ာက္စာတစ္ခုမွာ " ပုရွာလွဴေသာလဲ ပါလိယ္ဧအ္ " မွာ (ပါလိယ္)ဆိုတဲ့ (ပါလီ)ကို ရခိုင္ေတြ သံုးစြဲေနဆဲျဖစ္ပါတယ္။ ပုဂံေခတ္မွာ ပုရွာကေတာ့ ဘုရားလို႔ ေရးပါတယ္။
ဖြားေစာေက်ာက္စာတခုမွာ " တန္ေဆာင္မွဳန္လပႅည္ စနိယ္နိယ္" ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီေန႔ျမန္မာေတြ စေနေန႔ ျဖစ္သြားေပမယ့္ ရခိုင္ေတြကေတာ့ (စနိယ္နိယ္) စနီနိလို႔ သံုးစြဲေနဆဲျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီေက်ာက္စာမွာဘဲ (ရိယ္ မႅိယ္ခပ္သိမ္းေသာ) စတဲ့ အေရးအသားေတြ ပါရွိေသးပါတယ္၊ (ရိယ္ မႅိယ္)ဆိုတဲ့ ( ရီၿမီ)ကို အထက္မွာေရာ အခန္းဆက္မွာ ေရးၿပီးသားျဖစ္ပါတယ္။
အဲဒီ ဖြားေစာ ေက်ာက္စာမွာ ေနာက္ထပ္ေတြ႔ရတာက " ငါလင္ သၡိင္မင္ၾကီ ငါသာမင္ၾကီ ငါ မႅိယ္မင္ၾကီး " ျဖစ္ပါတယ္။ အထက္က ေျပာခဲ့သလို ဗ်ည္းေအာက္က(လ)ဟာ ယပင့္ ရရစ္ကို သံုးစြဲျခင္းျဖစ္ပါတယ္။ ဆိုေတာ့ (ငါ မႅိယ္မင္ၾကီး)မွာ( ငါ့ေျမး)လို႔ ျမန္မာေတြ ဒီေန႔သံုးစြဲေနေပမယ့္ ရခိုင္ေတြကေတာ့ (ငါ မႅိယ္)ကို (ငါ့ၿမီး)လို႔ ဒီေန႔အခ်ိန္ထိ ယွဥ္သန္သံုးစြဲေနေၾကာင္းပါ -- ။ ။ (ဆက္ရန္)
ၿငိမ္းခ်မ္းစြာ သေဘာထားကြဲလြဲ ႏိုင္ပါတယ္ ---
ခိုင္လင္း(ေမဃ၀တီ)
ဧပရယ္(၂၂)၂၀၁၄

Monday, 21 April 2014

The 'Rohingya' Identity - British experience in Arakan 1826-1948


The 'Rohingya' Identity - British experience in Arakan 1826-1948

Posted by Ven. Indobhasa Sunday, April 20, 2014
9 April 2014
Derek Tonkin

I only recently discovered the Digital Library of India. Like a child let loose in a sweetshop, I have been gorging myself on unrestricted historical candy. With the Census in Myanmar on its way to completion, I looked to see how the British in their time had handled the issue of the ‘Rohingya’ identity which is currently a matter of deep concern: there sadly appears to have been a last minute change of heart by the Myanmar Government not to allow self-identification by Muslims as ‘Rohingya’, under the threat by Buddhists in Rakhine State to boycott the census if that was permitted.

There is a very simple answer to the matter of British practice. There was no such identity as ‘Rohingya’ known to the British Governments of either India until 1937 or of Burma after the separation from India on 1 April of that year. In the 122 years between their conquest of Arakan in 1826 and Burmese independence in 1948, not a single reference to ‘Rohingya’ is to be found in any British official report, regional gazetteer, census, legislation, private correspondence or personal reminiscence. Even if such a self-identification had been made, the census enumerator would have written ‘Chittagonian’ as they were under instructions to do in both the 1921 and 1931 censuses if alternative identities were offered, such as ‘Kawtaw’,'Barna’, ‘Babuji’ or ‘Magh’.
*****
“By means of that mysterious sympathy – the despair of the average European – which enables Asiatics of all kinds to communicate with one another with apparent freedom on the veriest minimum of a common vocabulary, the Burmese enumerator has, doubtless, despite his ignorance of the alien’s tongue, generally succeeded in making his native of India understand that what he wished to ascertain was his ‘Zat’ or caste……”. Paragraph 157 - 1901 Burma Census Report edited by C C Lowis, Census Superintendent
*****
The presence of persons of Islamic faith in Arakan, and indeed in the whole or Burma, has been recorded by the British in considerable detail and has in any case been attested by writers and historians of all nationalities. It is not a matter of dispute.

One group which particularly attracted my attention in British records was what the 1901 Census described as the ‘Arakan Muhammadans’. By the 1931 Census, now described as ‘Arakan Mohamedans’, their numbers totalled 51,615 compared to 252,152 ‘Chittagonians’ and 65,211 ‘Bengalis’, in addition to ‘Arakan Kamans’ and ‘Myedus’ also resident in Arakan.
The ‘Arakan Mohamedans’ comprised 26,153 males and 25,462 females, an even balance between the sexes as you would expect in a long-standing permanent community, while ‘Chittagonian’ males outnumbered females by two to one and ‘Bengali’ by three to one – a ratio, I would have thought, which might favour polyandry rather than polygamy.

‘Chittagonian’ is hardly a racial, rather a linguistic and geographical designation. “It might be argued that the figures for Chittagonians should be included in those for Bengalis”, noted the 1931 Census Report, “but there is no harm done in giving separate figures for them.” The language spoken though by both groups was listed simply as ‘Bengali’. In the 2014 Census, the language spoken at home was not a question asked.

The ‘Arakan Muslims’, as I shall call them, mostly resided in Akyab (Sittwe) District, but they were also found further south in Kyaukphyu (1,597) and Sandoway [Thandwe] (1,658). In his report on Indian Immigration released in 1940, Financial Secretary James Baxter said that there was indeed “an Arakanese Muslim community settled so long in Akyab District that it has for all intents and purposes to be regarded as an indigenous race.” Baxter noted that these Muslims commonly spoke the language of their ancestors among themselves, although they used Burmese in writing.
*****
“That the Arakanese are being pushed out of Arakan before the steady wave of Chittagonian immigration from the west is only too well known…..the Arakanese not having been accustomed to hard manual labour for generations cannot and will not do it now; it has to be brought home to him that if he will not do more for himself he must give way to the thrifty and hard-working Chittagonian and his only reply is to move on. “ Page 89 – Akyab Gazetteer 1917 edited by Deputy Commissioner R B Smart.
*****
The 1901 Census report referred to a group of ‘Arakan Muhammadans’ who had been “fetched from Arakan” as prisoners when the Kingdom of Arakan fell to Burman forces in 1785. They were eventually granted lands and allowed to settle around Mandalay. Their descendants were to be found in the village of Bono (situated west of Meiktila) and also in Taungmyin (in Rakhine State, to which they had presumably returned). These would undoubtedly be the people whom the polymath Dr Francis Buchanan – medical practitioner, botanist, linguist, geographer, gazetteer and traveller – had interviewed when he accompanied a mission in 1785 to the Court of Ava, reporting in an article in 1799 on the languages of the Burma Empire in a learned journal ‘Asiatick Researches’ that these were Muslims who “have been long settled in Arakan, and who call themselves ‘Rooinga’, or natives of Arakan”.

This word ‘Rooinga’ would appear to mean no more than ‘Arakaner’ – a geographic locator rather than an ethnic designation. It would seem to be derived from one of the many Bengali names used to describe Arakan. As Buchanan put it in his 1798 “Account of a Journey in South East Bengal”: “Various parts of the hills are inhabited by Mugs [Rakhine] from Rossawn, Rohhawn, Roang, Reng or Rung, for by all these name is Arakan called by the Bengalese”. Buchanan went on to say: “These people left their country on its conquest by the Burmas [i.e. Burmans], and subsist by fishing, Boat building, a little cultivation, and by the Cloth made by their Women. They also build houses for the Mohammedan refugees, of whom many came from Arakan on the same occasion, and settling among men of their own Sect, are now much better off than their former Masters [the 'Mugs'].”

In his voluminous writings for scholarly journals and independently, both before and after his visit to the Court of Ava in 1785, not once did Buchanan refer a second time to Arakan Muslims as ‘Rooingas’ which he would assuredly have done if the designation had any currency in the region at the time, or found any favour with him personally.
*****
“Eight Arakanese witnesses, seven of whom were members of the Legislature, maintained that Chittagonian penetration in Arakan is steadily continuing and is resented not only by the Arakanese proper but also by the settled Chittagonians.….The view was expressed that it was inadvisable to let Chittagonian immigration go unchecked as it contained the seeds of future communal troubles. All the witnesses agreed that immigration from Chittagong should be restricted.” Paragraph 69 – Report on Indian Immigration 1940 presented by Financial Secretary James Baxter.
*****
In the absence of any British archival documentation over the 122 years of their stewardship of Arakan, I can only conclude that ‘Rohingya’ is a designation which came into existence and usage after the Second World War, although it cannot be totally excluded that it might be connected to folkloric tradition unknown to the British. It is however most important to note that it was a designation which the Myanmar Government itself quietly acknowledged and even on occasions used, though only infrequently, in the late 1950s and early 1960s. These occasions, which included permission for radio broadcasts in the local dialect, are not in dispute and have been well documented.

We might ask whether the Arakan Muslims of yesteryear in Akyab were indeed the descendants of the original Muslim residents of Arakan. This seems very likely. But where are they today, after the vicious sectarian fighting which followed the Japanese invasion in 1942, the disruptions of the Second World War, the Jihadist Uprising which lasted from 1948 to 1961 and the massive exodus to Bangladesh first in 1978 and then in 1991, and eventual repatriation? Are there any Muslim residents who can today provide historical documentation and assert, in the style of President Kennedy: “Ich bin ein Arakaner”?

The international campaign to support the ‘Rohingyas’, as many but by no means all Muslims in Rakhine State now style themselves, has been so successful that it has become confrontational and so counterproductive to any solution. Not for one moment do I begrudge the Muslims of Arakan their right to choose their own self-identity and to register this in any Census. This would in any case seem to be their right under generally accepted international practice. But it becomes counterproductive when supporters claim that these indigenous Muslims of Arakan have always called themselves ‘Rohingya’, for which there is simply no credible historical evidence.

It is uncontested, and should in any case be self-evident to us all, that some Muslim residents of Arakan could, if only they had the documentation, trace their ancestry back several centuries, while most others, even if ‘Chittagonian’, have been in Myanmar for four or more generations and so qualify in principle for citizenship, even under the much criticised 1982 Act. Unfortunately the debate, under external pressures, has descended into a sterile confrontation in which ‘Rohingya’ insist that their designation is proof that they are an indigenous race, while the Government for its part insists that this not the case. This debate over the origins and relevance of the designation ‘Rohingya’ conceals the much more important reality of the long historical presence of Muslim residents in Arakan.

Can there be any compromise between these two apparently irreconcilable positions, as clearly neither side is likely to give way? The ‘Rohingya’ surely cannot hope to convert a post-Second World War political label into an ethnic designation acceptable to the Government. But equally might not the Government be persuaded to recognise that they have in the past referred to particular Muslim residents of Rakhine State as ‘Rohingya’, notably in the military administration of the Mayu Frontier District in northern Arakan which existed between 1961 and 1964? Might not the Government be willing in the right circumstances to accept the limited use once more of this previously acknowledged geo-political designation?

If ‘Rohingya’ were felt to be a step too far, why not seek to modernise the ‘Arakan Muhammadan’ of 1901?

A way out of the impasse needs to be negotiated. Rakhine politicians should be brought to accept the historical reality about the continuous presence of Muslims in Arakan for a very long time. An end should be brought to the nonsensical assertions of their supporters that the ‘Rohingya’ are all illegal immigrants from Bengal.

But supporters of Rakhine Muslims overseas should at the same time acknowledge that the particular designation ‘Rohingya’ had no serious historical validity prior to independence in 1948.

(Derek Tonkin, former British Ambassador to Thailand, Vietnam and Laos, is an advisor to Bagan Capital Limited and Editor of Network Myanmar)

Derek Tonkin
Editor - ‘Network Myanmar’
www.networkmyanmar.org
Heathfields, Berry Lane, Worplesdon, Guildford, Surrey GU3 3PU
Tel + 44 (0)1483 233576 – Mobile + 44 (0)7733 328832 – Email d.tonkin@btinternet.com

ေတာ္ေလာက္ပါၿပီကြယ္။ …NLD - USDP....


-တစ္ခါက ၿမန္မာၿပည္မွ လူထုအစည္းအေ၀းပြဲတစ္ခု ..
-ေခါင္းေဆာင္လုပ္သူ...( လူမ်ားသတ္လိုေသသြားသူမ်ားကို တစ္ခါကုန္း….)
-လူထုမ်ား (ေခါင္းညြတ္ အရိုအေသၿပဳၾကေလ၏)..
အတန္ၾကာေနေသာ္... (ေတာ္ေလာက္ပါၿပီကြယ္ ) ဟုေၿပာ၏ ။
ထိုေၾကာင္႔ လူမ်ားေခါင္းေမာၾက၏။
-ထိုေနာက္ ေရွတြင္ထိုင္ေနေသာ ပုဂၢိဳလ္ တစ္ဦးမွ
( သူမ်ားသတ္ၿပီး မေသခဲ ရင္ေရာ…တစ္ခါ ကုန္း ရ မွာလား လိုေမးရာ...)
ေခါင္းေဆာင္လုပ္သူမွ ..(ဒါဆိုလဲ သူမ်ားမသတ္ လို ေသသြားသူမ်ားအား တခါကုန္းဟု ) ေၿပာရာ လူမ်ား ေခါင္းငုံၾကၿပန္၏။
အတန္ၾကာေသာ္ ေခါင္းေဆာင္လုပ္သူကပင္ (ေတာ္ေလာက္ပါၿပီကြယ္ဟု ေၿပာေသာေၾကာင္႔ ေခါင္းေမာ႔ကာ ေနရၿပန္၏။
ထိုေရွ႕တြင္ထိုင္ေနေသာ အထက္က ပုဂိၢဳလ္မွ တဖန္ေမးသည္မွာ ခင္ဗ်ားတို႔ ဘယ္သူ ေသသြားလို ခဏခဏ ကုန္းခိုင္းေနတာလဲ ကၽြန္ပ္တိုလဲ မသိရပါလား
ဘယ္သူတုန္း ဒီနယ္ေၿမ(တိုင္းရင္းသားၿပည္နယ္ ေတြ) ကို ေကာင္းေအာင္လုပ္ခဲ႔တဲ လူလား။
ခင္ဗ်ားတို႔ အခ်င္းခ်င္း (NLD- USDP) ရန္ၿဖစ္တိုင္း ကၽြန္ပ္ တို႔ကို ကုန္းခိုင္းေနတာပဲ ဒီတစ္ခါေတာ႔ မကုန္းနိုင္ေတာ႔ဘူး..... ခင္ဗ်ား ေတာ္ေလာက္ၿပီ ဆိုလဲ မကုန္းေတာ႔ဘူးဗ်ာ ဟု ထြက္သြားေလေတာသတည္း။
( ေတာ္ေလာက္ပါၿပီ ကြယ္…)။
ပိုင္ပိုင္ ေၿပာတာ ကို ၿပန္လည္ေရဖြဲပါသည္။

Wednesday, 16 April 2014

ပုဂံေက်ာက္စာထဲက ရခိုင္ေ၀ါဟာရမ်ား (၂)

ပုဂံေက်ာက္စာထဲက ရခိုင္ေ၀ါဟာရမ်ား (၂)
နရသိဃၤ ဥစၥနာမင္း(၁၂၃၀-၁၂၃၅)ရဲ ႔သမီးေက်ာက္စာမွာ " ငမဟိက ျမက္ႏုရိယ္ၾကည္ဟိရာ လာစိယ္သေတ" လို႔ ကၽြန္ေတြကို လႊတ္ေပးခဲ့ပါတယ္(လွဴ ခဲ့ပါတယ္)။ ဒီေန႔ စာနဲ႔ ျပန္ေရးရရင္ " ငါမရွိက ျမက္ႏုေရၾကည္ရွိရာ သြားေစသတည္း " လို႔ျဖစ္ပါတယ္။
(ငမဟိက)မွာ "ဟိ" ေ၀ါဟာရကို ရခိုင္ေတြ ဒီေန႔အခ်ိန္ထိ (ဟိ)ကို သံုးစြဲေနတံုးျဖစ္ ပါတယ္။(ျမက္ႏုရိယ္ၾကည္)မွာလည္း " ရိယ္" ကို ျမန္မာလို (ေရ)လို႔ ဒီေန႔အခ်ိန္မွာ သံုးစြဲေနေပမယ့္ ရခိုင္ေတြကေတာ့ " ရိယ္ " ကို (ရီ)လို႔ ဆက္လက္သံုးစြဲေနဆဲျဖစ္ ...ပါတယ္။
(လာစိယ္သေတ)မွာ လာက လားကိုေရးတာ ထင္ရွားပါတယ္။ လားဆိုတဲ့ ေ၀ါဟာရကို ရခိုင္ေတြ ဒီေန႔အခ်ိန္ထိ သံုးစြဲေနေပမယ့္ ျမန္မာေတြကေတာ့(သြား)ကို သံုးေနၾက ပါတယ္။ (လာစိယ္သေတ)မွာဘဲ (စိယ္) အသံထြက္ကို ရခိုင္ေတြက (စီ)လို႔ ဒီအတိုင္းထြက္ေနၾကေပမယ့္ ျမန္မာေတြကေတာ့ (ေစ)လို႔ အသံထြက္ပါတယ္။
ေက်ာက္စာအျပင္ ေပထက္အကၡရာတင္တဲ့ အခါမွာလည္း ဒီေန႔ ျမန္မာေတြ ေရးသလို " ေပ" လို႔မေရးဘဲ " ပိယ္" လို႔ ေရးပါတယ္။ " ပိယ္" ကို ရခိုင္ေတြ ဒီေန႔အခ်ိန္ထိ " ပီ" လို႔ သံုးစြဲေနဆဲျဖစ္ပါတယ္။
ေနာက္ ပုဂံေက်ာက္စာ ဆုေတာင္းတစ္ခုမွာ " နိဗၺန္မည္ေသာ မသိယ္ျပည္လ်ွင္ ၀င္ရလို၀္သေတ" ျဖစ္ပါတယ္။ အေသအခ်ာ စူးစိုက္ဖတ္ရင္ ဖတ္ႏိုင္တဲ့ အေရး အသားပါ။ အဲဒီဆုေတာင္းမွာ (မသိယ္)ဆိုတာ (မသီ)ဆိုတဲ့ ရခိုင္ေ၀ါဟာရ တစ္ခုျဖစ္ပါတယ္။ ရခိုင္ေတြ လက္ရွိအခ်ိန္ထိ သံုးစြဲေနတဲ့ ေ၀ါဟာရတစ္ခုျဖစ္ပါတယ္။
" ငါဖႅစ္လိယ္ရရ အရပ္" ဆိုတာကေတာ့ (ငါျဖစ္ေလရာ အရပ္)လို႔ ေရးျခင္းျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီ စကားရပ္မွာ " လိယ္" ကေတာ့ ရခိုင္ေတြ ဒီေန႔ အခ်ိန္ထိ သံုးစြဲေနတဲ့ (လီ)ျဖစ္ပါတယ္။ ပုဂံ အမိန္႔ျပန္တမ္းတစ္ခုမွာေတာ့ " ၿခိယ္လက္ျဖတ္ေသာ" ဆိုတာ ပါရွိပါတယ္။ ျမန္မာလို ေျခလက္ျဖတ္ေသာ ျဖစ္ပါတယ္။ " ၿခိယ္" ဆိုတဲ့ ေ၀ါဟာရကေတာ့ ရခိုင္ေတြ ဒီေန႔ အခ်ိန္ထိ သံုးစြဲေန " ၿခီ " ျဖစ္ေၾကာင္းပါ ။ ။
ၿငိမ္းခ်မ္းစြာ သေဘာထား ကြဲလြဲႏိုင္ပါေစ --
ခိုင္လင္း(ေမဃ၀တီ)
ဧပရယ္(၁၇)၂၀၁၄

Thursday, 10 April 2014

ရခိုင္ျပည္ႏွင့္ ပတ္သတ္ၿပီး အထင္ကရ စာစုမ်ား


 ----------------------------------------------
ရခိုင္ဘုရားေပါင္း - “သဇင္ပန္းခိုင္ တၿမိဳင္ၿမိဳင္”
ေျမာက္ဦးဘုရားေပါင္း - “အုန္းပန္းပြင့္ခိုင္၊ တၿမိဳင္ၿမိဳင္”
ရခိုင္အေလာင္း စုစုေပါင္း- “တင္း၀ါးပန္းခိုင္ တၿမိဳင္ၿမိဳင္”...
(ရဟန္း) သာသနာ ၀န္ထမ္းေပါင္း - “၀ါ၀ါ၀င္း၀င္း ျမစ္ကိုဆင္း”
ဘုန္းႀကီးေက်ာင္းေပါင္း - “သံုးေထာင္ခုႏွစ္ရာ ၊ သံုးဆယ္သာ” (ေက်ာင္းငယ္ ၃၇၀၀၊ ေက်ာင္းႀကီး ၃၀)
ရခိုင္ထီးနန္းက်ဆံုးျခင္း - “ဥၾသရီေသာက္ ထီးနန္းေပ်ာက္”
ေျမာက္ဦးၿမိဳ႕ အိမ္ေျခေပါင္း- “ပန္းမဥၹဴ ႀကိဳင္ႀကိဳင္ေမြး”

အသစ္ေတြ႕ရွိလွ်င္ ေအာက္တြင္ ဆက္လက္ေရးသားခဲ့ပါ။
ေဝဟင္ေအာင္
၁ဝ ၊ ၄၊ ၂၀၁၄။

Kyauk Phyu Special Economic Zone.

About Kyauk Phyu Special Economic Zone
...
The Kyauk Phyu Economic Zone is a specially designated area in which foreign companies will construct and operate petrochemical plants and oversee the export of Chinese made products. This Economic Zone will serve as the endpoint for the Yunnan-Arakan railway, and will be the site of new naval facilities and a deep-sea port. It will occupy over 50% of the land in Kyauk Phyu Township.

Prospective enterprises of the Kyauk Phyu SEZ

A wide variety of ports, including an oil tanker port ware houses for storage, an export zone is also available.
Seafood production industries to sustain and process fish, cru stance systems are teeming in abundance and the zone itself would be used as a transit zone.
Opportunities for hotels, golf clubs, relaxation resorts with numerous water sports such as yacht sailings, water-skiing, scuba diving, windsurfing, etc.

Enterprises for further development of the Kyauk Phyu SEZ

Opportunities for building business complex including banking, shopping premises, office buildings, restaurants and stores
Residence zone for employees of the Special Economic Zone and their dependents
Opportunities for gas-based industries to develop Power Plants generated by natural gas, LNG industries, ammonia and fertilizer plants and methanol plants. Opportunities for building wood-based industries

Contemporary Circumstances of the Land

Potential sites for the Kyauk Phyu SEZ have been designated yet.However, negotiation and discussion can be undergone with comments provided by interested developers.
We hereby would like to invite developers and investors for the Kyauk Phyu SEZ.

Location

Kyauk Phyu Town in Rakhine State is situated on Yanbyae Island which is in South-Western part of Myanmar.
Area of Kyauk Phyu District 3704.04 sq miles
Population of Kyauk Phyu District 581984
Kyauk Phyu Township 678.38 sq miles
Yanbyae Township 506.738 sq miles
Man-Aung Township 202.05 sq miles
Aun Township 2316.88 sq miles

Building a Railway

A Feasibility Study for a deep-sea port and a railway project has been studied. On 20.12.2009 an MoU had beer signed between the CITIC (China) and the Ministry of National Planning and Economic Development.
On 16.2.2011, a supplementary (6) months of the MoU was also signed. But the MoU had since expired and the project had been dropped.

Data of Muse-Kyauk Phyu Railway Project

Length of Railway = 513.75 mile
No of Stations = 79
No of small and large bridges = 365
Total length of bridges = 139.75 mile(27.20 %)
The longest bridge = 25.46 mile
Total no: of tunnels = 94
Total length of tunnels = 86.50 mile(16.84 %)
The longest tunnel ( Gote-Twin Tunnel) = 5.90 mile
Total no: of tunnels and bridges = 459
Total length of tunnels and bridges = 226.25 mile(44.04 %)
Maximum Degree of Turns = 1.94 Degree
Maximum Slope = 1;40 (2.5 %)
Type of Railway = Standard Gauge(1435 mm)

Infrastructure of the Kyauk Phyu SEZ.

There are Air, water and High way transportation. For Communications there are auto telephones and mobiles.
For health purposes, township hospitals and special medical centers are now available. Although electric power is through generators within a short time, the national power plant will distribute electric power.
Kyauk Phyu, Yanbyae and Madae islands now have driknking water facilities. The infrastructure is now quite available.
Stream-lining of the infrastructure is now under due consideration

Current Conditions of the Land
On the North – Eastern coastline of Yanbyae island the Northern coastline of Madae island the sea is deep and calm.
It is a suitable place to build a deep-sea port as mangroves on the North- Eastern coastline of Yanbyae serve as natural barriers.
Varieties of marine life flourish, such as fishes, prawns and lobsters, etc. An enterprise for a fishing industry can thrive and prosper.
At Yanbyae island’s western coastline, there is a length sandy be ace, ideal for beach resorts.
There are prospects for more natural gas fields in the near future.
The Rakhine Mountain Ranges are rich with natural forests, trees and bamboos, and therefore there is potential for forest industries and facilities for woodwork.

Energy

In Kyauk Phyu District, an Oil and Gas Terminal built by the Shwe natural gas production enterprise on Madae island
The project to build a pipeline to China
An MoU between the Ministry of Energy and the China National Petroleum Cooperation (CNPC) on 16.6.2009 and now being developed.

This natural gas pipeline which will transport natural gas from Rakhine coast to China now underway.
Production per day – Up to 500 million cubic feet of natural gas

Advanatages of the Special Economic Zone

Registered Investment and all it entails such as licenses, permits available at one stop service centers
Tax benefits and incentives in accordance with international standards with in SEZ.
Same benefits for investors, foreigner and local alike, in accordance with international standards, a level playing field is established.

Source : Internet
http://kpsez.org/en/about-us-2/

Wednesday, 9 April 2014

ႏိုင္ငံတကာကို ေၾကာက္လုိ႔ ေဒသခံကို ထုတဲ့ အစီအရင္ခံစာလား

~~~“ႏိုင္ငံျခားသူ Ms. Yvonne Dunton သည္ သေဘာ႐ိုးျဖင့္ အလံကို ျဖဳတ္သိမ္း ခဲ့သည္။” ဤစာပုဒ္အရဆိုလွ်င္ ရခိုင္မ်ားသည္ သေဘာမရိုးခဲ့ဟု အဓိပၸါယ္သက္ေရာက္ေစသည္။
~~~“ႏိုင္ငံျခားသူသည္ ျမန္မာႏိုင္ငံသို႔ ၁၉၉၃ ခုႏွစ္ ကတည္းက ေရာက္ရွိခဲ့ၿပီး။”
ဒါဆိုလွ်င္ သူသည္ ျမန္မာႏုိင္ငံ၏ ဓေလ့စရိုက္ကို ေကာင္းေကာင္းသိရွိထားသူျဖစ္သည္။ ဤအခ်က္ကို ေထာက္ျခင္းပင္လွ်င္ သူမသည္ အလံကို ျဖဳတ္သိမ္း စရာအေၾကာင္းမရွိေပ။ တကယ္လို႔ “ႏိုင္ငံေတာ္အစိုးရအေပၚ ဆန္႔က်င္ေဆာင္႐ြက္ သည့္သေဘာ သက္ေရာက္သျဖင့္”အရ သူမက အိမ္ရွင္ကို အေၾကာင္းၾကားသင့္ေပသည္။ ဒါကေတာ့ သူတို႔ MoU ထိုးထားခ်က္အရ ၿငိစြမ္းခဲ့တယ္ဆိုတဲ့အေၾကာင္းကို အသိေပးသင့္ခဲ့သည္။ သတင္းအမွားမ်ား ျဖစ္ခဲ့လွ်င္ေတာင္ အစိုးရက အခ်ိန္မွီစစ္ေဆးၿပီး ထုတ္ျပန္သင့္ခဲ့သည္။ အခုက အစိုးရကိုယ္တုိင္း သတင္းထိန္းခ်န္ထားမႈကို ေတြ႕ရသည္။ အခင္းျဖစ္ရက္မွာ ၂၆ ရက္ တစ္ရက္တည္းသာ ျဖစ္သင့္ခဲ့ေသာ္ေတာင္မွ ၂၇ ရက္ေန႔ ျဖစ္ပ်က္မႈသည္ အစိုးရႏွင့္ လံုး၀သက္ဆိုင္သည္။
~~~“မမွန္မကန္စည္း႐ုံး လႈံ႔ေဆာ္သူ အခ်ိဳ႕၏ ပေယာဂေၾကာင့္ ေဒသခံတိုင္းရင္းသားအခ်ိဳ႕မွ ႏိုင္ငံတကာအဖြဲ႕အစည္းမ်ားအေပၚ အထင္ အျမင္ လြဲမွားမႈ ပိုမိုျမင့္တက္လာျခင္းျဖစ္ေၾကာင္း သိရ သည္။”
ဒါကေတာ့ လံုး၀လက္ခံလို႔ မရေသာ အစီရင္ခံစာျဖစ္ပါတယ္။ NGO, INGO ေတြကိုယ္တိုင္းက ပြင့္လင္းျမင္သာမႈမရွိခဲ့ပါ။ လမ္းမွာ ေတြ႕သမွ်ေသာ ရခိုင္မ်ားကို ေမးၾကည့္လိုက္လွ်င္ အေျဖေပၚပါလိမ္မယ္။ သို႔ေသာ္ အဖ်က္ဆီခံလိုက္ရေသာ အိမ္ရွင္မ်ားကို ေမးခဲ့လွ်င္ အေျဖေတာ့ တစ္မ်ိဳးေျပာင္းသြားႏုိင္သည္။ ယင္းအေျဖသည္ ဒီမိုကေရစီစံႏႈန္းအရ အမ်ားကို ကုိယ္စားမျပဳေပ။
~~~“ဗုဒၶ ဘာသာဝင္တို႔ အထြတ္အျမတ္ထားသည့္ သာသနာ႔အလံကို မဖြယ္မရာျပဳလုပ္လိုေသာ စိတ္ဆႏၵအလၽွင္း မရွိ ေၾကာင္း ေပၚေပါက္သည္။”
လူတစ္ဦးတစ္ေယာက္၏ စိတ္ဆႏၵကို ျပႆနာျဖစ္ၿပီးမွ သြားေမးလွ်င္ ယခုလိုမ်ိဳး အေျဖေပးမႈကို ရဲမ်ားႏွင့္ တရားသူႀကီးမ်ားသာ အသိဆံုးျဖစ္ပါလိမ္မယ္။ စိတ္ဆႏၵအလၽွင္း မရွိလွ်င္ ျပႆနာကို အလွ်င္အျမန္ ေျဖရွင္း၍ ရမည္။ သူမ၏ “စိတ္ဆႏၵအလၽွင္း မရွိ”ဟု အစီရင္ခံစာ၏ ေကာက္ခ်က္ခ်မႈသည္ တစ္ဆိတ္လြန္သလားဟု ေမးၾကည့္ခ်င္ပါသည္။
~~~ ေဒသခံမ်ားသည္ NGO, INGO မ်ားေပၚတြင္ အယံုအၾကည္လံုး၀ ကင္းမဲ့လွ်က္ရွိသည္။ အထူးသျဖင့္ ရခုိင္ျပည္၏ ျပည္တြင္းေရးကို စြက္ဖက္မႈမ်ားေၾကာင့္ျဖစ္သည္။ ဥပမာ - ၂၀၁၃ ခုႏွစ္ NGO, INGO မ်ားက ဘူးသီးေတာင္၊ ေမာင္ေတာၿမိဳ႕မ်ားတြင္ သန္းေခါင္စာရင္းကို ႀကိဳတင္ေကာက္ယူခဲ့မႈမ်ားကို ၾကည့္ျခင္းျဖင့္ သိရွိႏုိင္သည္။ ေကာလဟာလေၾကာင့္ ျဖစ္ရလွ်င္ အစိုးရ၏ သတင္းထုတ္ျပန္မႈ တာ၀န္နည္းမႈကို သိရွိႏို္င္သည္။ အစိုးရသတင္းဌာနမ်ားမွ အခ်ိန္မွီထုတ္ျပန္ခဲ့သင့္ေပသည္။ သတင္းထုတ္ျပန္မႈ ေႏွာင့္ေႏွးၾကန္႔ၾကာမႈမ်ားသည္ ယခင္အစိုးရလက္ထက္ ယခုအစိုးရလက္ထက္ထိရွိေနသည္။
~~~“ကုလသမဂၢႏွင့္ ႏိုင္ငံတကာ အစိုးရ မဟုတ္ေသာ အဖြဲ႕ အစည္း ၁၈ ဖြဲ႕”ဆိုထားသည္။ ကုန္ခဲ့ေသာ ျပည္နယ္လြတ္ေတာ္တြင္ အဖဲြ႔ေပါင္း ၆၈ ဖဲြ႔ရွိသည္ဟု သိရွိရသည္။ အစိုးရႏွင့္ တရား၀င္ စာခၽြန္လႊာ ထိုးထားသည္မွာ ၁၅ ဖဲြ႔သာရွိသည္ဟု ဆိုသည္။ ယခု ၁၈ ဖဲြ႔ဆိုလွ်င္ စာခၽြန္လႊာ မထိုးထားေသာအဖဲြ႔မ်ား ပါ၀င္ႏိုင္သည္ကို သိရွိုႏိုင္သည္။
အားလံုးကို ၿခံဳငံုသံုးသပ္လွ်င္ အစိုးရမွ ႏိုင္ငံတကာ ဖိအားကို ေရွာင္လဲြေစခ်င္သည့္ သေဘာမ်ားကို ေတြ႕ရသည္။ အစိုးရအဖြဲ႕အစည္းမ်ား၏ ဥပေဒစိုးမႈအားနည္းျခင္း၊ လံုၿခံဳေရးမ်ား၏ အခ်ိန္မွီထိန္းသိမ္းႏိုင္မႈ နည္းပါးျခင္း၊ ျပည္နယ္အစိုးရ၏ သတင္းထုတ္ျပန္မႈ ေနာက္က်ျခင္းတို႔ကို ထည့္သြင္းထားမႈမ်ားကို မေတြ႕ရွိရေပ။ “ရခိုင္ျပည္နယ္တြင္ လူသားခ်င္းစာနာေထာက္ထားေသာ အကူ အညီေပးေရး လုပ္ငန္းမ်ား ေဆာင္႐ြက္ လ်က္ရွိသည့္ ကုလ သမဂၢႏွင့္ ႏိုင္ငံတကာ အစိုးရမဟုတ္ေသာ အဖြဲ႕အစည္းမ်ားအေနျဖင့္ ရည္မွန္းခ်က္ တာဝန္ မ်ားကို မူလအေျခအေနအတိုင္း”သည္ ေနာက္ထက္ျပႆနာကို ဆက္ျဖစ္ေစႏုိင္သည္။ အေၾကာင္းမူ ကုလ သမဂၢႏွင့္ ႏိုင္ငံတကာ အစိုးရမဟုတ္ေသာ အဖြဲ႕အစည္းမ်ားသည္ ရခိုင္ျပည္နယ္တြင္ အိမ္ေစ်းမ်ားကို အဆမတန္ေပးမႈ၊ အိမ္မ်ားကို လိုအပ္သည္ထက္ ငွါးရမ္းမႈမ်ားေၾကာင္း၊ ကန္႔သတ္ခ်က္မရွိ ကားမ်ားကို စိတ္ႀကိဳက္ငွါးယူမႈမ်ား၊ အလွဴအတန္ေပးေသာအခါတြင္လည္း ေဒသခံမ်ား ငတ္ျပတ္မႈကို လ်စ္လ်ဴမႈမ်ားရွိျခင္းတို႔သည္လည္း အဓိကက်သည့္ အေၾကာင္းအရင္းမ်ားျဖစ္သည္။ ၄င္းကိစၥကို အစိုးရမွ အစိုးရဌာနပိုင္ေနရာမ်ားတြင္သာ အေျခခ်ေပးသင့္သည္။ ေနာက္ထပ္ ကုလ သမဂၢႏွင့္ ႏိုင္ငံတကာ အစိုးရမဟုတ္ေသာ အဖြဲ႕အစည္းမ်ားမ်ားအေနျဖင့္လည္း ေဒသခံမ်ား၏ ယံုၾကည္မႈကို အထက္အေလွ်ာက္ လက္ခံႏိုင္ေအာင္ ႀကိဳးသင့္သည္။ သတင္းထုတ္ျပန္မႈမ်ား၊ ပြင့္လင္းျမင္သာမႈကို လုပ္ေဆာင္သင့္ေပသည္။ တျခားႏိုင္ငံေရးကိစၥရပ္မ်ားတြင္ ၀င္ေရာက္ မစြက္ဖက္သင့္ေပ။ အထူးသျဖင့္ ရခိုင္တို႔၏ ဂါမပညတ္ခ်က္မ်ားကို လုိက္နာသင့္ေပသည္။ ယင္းဂါမပညတ္ခ်က္သည္ ကုလ သမဂၢႏွင့္ ႏိုင္ငံတကာ အစိုးရမဟုတ္ေသာ အဖြဲ႕အစည္းမ်ားသည္ ၄င္းအဖဲြ႕အစည္းမ်ား၏ လုပ္ငန္းခ်က္မ်ားကို မည္သုိ႔ ထိခိုက္လိမ္မည္ မဟုတ္ပါ။ သို႔ေသာ္လည္း အေထာက္အေလ်ာက္ လိုက္နာေဆာင္ရြက္သင့္ေပသည္။ ၿပီးလွ်င္ အစိုးရႏွင့္ ကုလ သမဂၢႏွင့္ ႏိုင္ငံတကာ အစိုးရမဟုတ္ေသာ အဖြဲ႕အစည္းမ်ား၏ နားလည္မႈ စာခၽြန္လႊာ MoU သေဘာတူညီခ်က္မ်ားကို ေဒသခံမ်ားကိုလည္း ထုတ္ျပသင့္ေပသည္။ အလွဴေပးသည့္ အလွဴရွင္မ်ားသည့္ ဘာအဖဲြ႔က ဘာေပးသည္ကို ေဒသခံမ်ား အျမင္ရွင္းႏုိင္ေသာေၾကာင့္ ဤအခ်က္သည္လည္း အလြန္အေရးႀကီးေၾကာင့္ လူႀကီးမင္းတို႔ သိထားသင့္ေပသည္။
ေနာက္ေနာင္ ယခုကဲ့သို႔ မျဖစ္ေပၚမႈအတြက္ ေဒသခံမ်ား၏ ခံစားခ်က္မ်ားကို ပို၍ အေလးထားသင့္ေၾကာင့္ အစီရင္ခံစာေကာက္ယူသည့္ လူႀကီးမင္းတို႔လည္း သိသင့္ေပသည္။
ေ၀ဟင္ေအာင္
၉၊ ၄၊ ၂၀၁၄။
ျခြင္းခ်က္ - ယင္းသို႔ အုပ္စုဖဲြ႔ၿပီးဖ်က္ဆီးမ်ားကို က်ေနာ္တို႔လည္း ျပင္းျပင္္းထန္ထန္ကန္႔ကြက္ပါသည္။

ႏိုင္ငံတကာကို ေၾကာက္လုိ႔ ေဒသခံကို ထုတဲ့ အစီအရင္ခံစာလား

ႏိုင္ငံတကာကို ေၾကာက္လုိ႔ ေဒသခံကို ထုတဲ့ အစီအရင္ခံစာလား
---------------------------------------------------
~~~“ႏိုင္ငံျခားသူ Ms. Yvonne Dunton သည္ သေဘာ႐ိုးျဖင့္ အလံကို ျဖဳတ္သိမ္း ခဲ့သည္။” ဤစာပုဒ္အရဆိုလွ်င္ ရခိုင္မ်ားသည္ သေဘာမရိုးခဲ့ဟု အဓိပၸါယ္သက္ေရာက္ေစသည္။
~~~“ႏိုင္ငံျခားသူသည္ ျမန္မာႏိုင္ငံသို႔ ၁၉၉၃ ခုႏွစ္ ကတည္းက ေရာက္ရွိခဲ့ၿပီး။”
ဒါဆိုလွ်င္ သူသည္ ျမန္မာႏုိင္ငံ၏ ဓေလ့စရိုက္ကို ေကာင္းေကာင္းသိရွိထားသူျဖစ္သည္။ ဤအခ်က္ကို ေထာက္ျခင္းပင္လွ်င္ သူမသည္ အလံကို ျဖဳတ္သိမ္း စရာအေၾကာင္းမရွိေပ။ တကယ္လို႔ “ႏိုင္ငံေတာ္အစိုးရအေပၚ ဆန္႔က်င္ေဆာင္႐ြက္ သည့္သေဘာ သက္ေရာက္သျဖင့္”အရ သူမက အိမ္ရွင္ကို အေၾကာင္းၾကားသင့္ေပသည္။ ဒါကေတာ့ သူတို႔ MoU ထိုးထားခ်က္အရ ၿငိစြမ္းခဲ့တယ္ဆိုတဲ့အေၾကာင္းကို အသိေပးသင့္ခဲ့သည္။ သတင္းအမွားမ်ား ျဖစ္ခဲ့လွ်င္ေတာင္ အစိုးရက အခ်ိန္မွီစစ္ေဆးၿပီး ထုတ္ျပန္သင့္ခဲ့သည္။ အခုက အစိုးရကိုယ္တုိင္း သတင္းထိန္းခ်န္ထားမႈကို ေတြ႕ရသည္။ အခင္းျဖစ္ရက္မွာ ၂၆ ရက္ တစ္ရက္တည္းသာ ျဖစ္သင့္ခဲ့ေသာ္ေတာင္မွ ၂၇ ရက္ေန႔ ျဖစ္ပ်က္မႈသည္ အစိုးရႏွင့္ လံုး၀သက္ဆိုင္သည္။
~~~“မမွန္မကန္စည္း႐ုံး လႈံ႔ေဆာ္သူ အခ်ိဳ႕၏ ပေယာဂေၾကာင့္ ေဒသခံတိုင္းရင္းသားအခ်ိဳ႕မွ ႏိုင္ငံတကာအဖြဲ႕အစည္းမ်ားအေပၚ အထင္ အျမင္ လြဲမွားမႈ ပိုမိုျမင့္တက္လာျခင္းျဖစ္ေၾကာင္း သိရ သည္။”
ဒါကေတာ့ လံုး၀လက္ခံလို႔ မရေသာ အစီရင္ခံစာျဖစ္ပါတယ္။ NGO, INGO ေတြကိုယ္တိုင္းက ပြင့္လင္းျမင္သာမႈမရွိခဲ့ပါ။ လမ္းမွာ ေတြ႕သမွ်ေသာ ရခိုင္မ်ားကို ေမးၾကည့္လိုက္လွ်င္ အေျဖေပၚပါလိမ္မယ္။ သို႔ေသာ္ အဖ်က္ဆီခံလိုက္ရေသာ အိမ္ရွင္မ်ားကို ေမးခဲ့လွ်င္ အေျဖေတာ့ တစ္မ်ိဳးေျပာင္းသြားႏုိင္သည္။ ယင္းအေျဖသည္ ဒီမိုကေရစီစံႏႈန္းအရ အမ်ားကို ကုိယ္စားမျပဳေပ။
~~~“ဗုဒၶ ဘာသာဝင္တို႔ အထြတ္အျမတ္ထားသည့္ သာသနာ႔အလံကို မဖြယ္မရာျပဳလုပ္လိုေသာ စိတ္ဆႏၵအလၽွင္း မရွိ ေၾကာင္း ေပၚေပါက္သည္။”
လူတစ္ဦးတစ္ေယာက္၏ စိတ္ဆႏၵကို ျပႆနာျဖစ္ၿပီးမွ သြားေမးလွ်င္ ယခုလိုမ်ိဳး အေျဖေပးမႈကို ရဲမ်ားႏွင့္ တရားသူႀကီးမ်ားသာ အသိဆံုးျဖစ္ပါလိမ္မယ္။ စိတ္ဆႏၵအလၽွင္း မရွိလွ်င္ ျပႆနာကို အလွ်င္အျမန္ ေျဖရွင္း၍ ရမည္။ သူမ၏ “စိတ္ဆႏၵအလၽွင္း မရွိ”ဟု အစီရင္ခံစာ၏ ေကာက္ခ်က္ခ်မႈသည္ တစ္ဆိတ္လြန္သလားဟု ေမးၾကည့္ခ်င္ပါသည္။
~~~ ေဒသခံမ်ားသည္ NGO, INGO မ်ားေပၚတြင္ အယံုအၾကည္လံုး၀ ကင္းမဲ့လွ်က္ရွိသည္။ အထူးသျဖင့္ ရခုိင္ျပည္၏ ျပည္တြင္းေရးကို စြက္ဖက္မႈမ်ားေၾကာင့္ျဖစ္သည္။ ဥပမာ - ၂၀၁၃ ခုႏွစ္ NGO, INGO မ်ားက ဘူးသီးေတာင္၊ ေမာင္ေတာၿမိဳ႕မ်ားတြင္ သန္းေခါင္စာရင္းကို ႀကိဳတင္ေကာက္ယူခဲ့မႈမ်ားကို ၾကည့္ျခင္းျဖင့္ သိရွိႏုိင္သည္။ ေကာလဟာလေၾကာင့္ ျဖစ္ရလွ်င္ အစိုးရ၏ သတင္းထုတ္ျပန္မႈ တာ၀န္နည္းမႈကို သိရွိႏို္င္သည္။ အစိုးရသတင္းဌာနမ်ားမွ အခ်ိန္မွီထုတ္ျပန္ခဲ့သင့္ေပသည္။ သတင္းထုတ္ျပန္မႈ ေႏွာင့္ေႏွးၾကန္႔ၾကာမႈမ်ားသည္ ယခင္အစိုးရလက္ထက္ ယခုအစိုးရလက္ထက္ထိရွိေနသည္။
~~~“ကုလသမဂၢႏွင့္ ႏိုင္ငံတကာ အစိုးရ မဟုတ္ေသာ အဖြဲ႕ အစည္း ၁၈ ဖြဲ႕”ဆိုထားသည္။ ကုန္ခဲ့ေသာ ျပည္နယ္လြတ္ေတာ္တြင္ အဖဲြ႔ေပါင္း ၆၈ ဖဲြ႔ရွိသည္ဟု သိရွိရသည္။ အစိုးရႏွင့္ တရား၀င္ စာခၽြန္လႊာ ထိုးထားသည္မွာ ၁၅ ဖဲြ႔သာရွိသည္ဟု ဆိုသည္။ ယခု ၁၈ ဖဲြ႔ဆိုလွ်င္ စာခၽြန္လႊာ မထိုးထားေသာအဖဲြ႔မ်ား ပါ၀င္ႏိုင္သည္ကို သိရွိုႏိုင္သည္။
အားလံုးကို ၿခံဳငံုသံုးသပ္လွ်င္ အစိုးရမွ ႏိုင္ငံတကာ ဖိအားကို ေရွာင္လဲြေစခ်င္သည့္ သေဘာမ်ားကို ေတြ႕ရသည္။ အစိုးရအဖြဲ႕အစည္းမ်ား၏ ဥပေဒစိုးမႈအားနည္းျခင္း၊ လံုၿခံဳေရးမ်ား၏ အခ်ိန္မွီထိန္းသိမ္းႏိုင္မႈ နည္းပါးျခင္း၊ ျပည္နယ္အစိုးရ၏ သတင္းထုတ္ျပန္မႈ ေနာက္က်ျခင္းတို႔ကို ထည့္သြင္းထားမႈမ်ားကို မေတြ႕ရွိရေပ။ “ရခိုင္ျပည္နယ္တြင္ လူသားခ်င္းစာနာေထာက္ထားေသာ အကူ အညီေပးေရး လုပ္ငန္းမ်ား ေဆာင္႐ြက္ လ်က္ရွိသည့္ ကုလ သမဂၢႏွင့္ ႏိုင္ငံတကာ အစိုးရမဟုတ္ေသာ အဖြဲ႕အစည္းမ်ားအေနျဖင့္ ရည္မွန္းခ်က္ တာဝန္ မ်ားကို မူလအေျခအေနအတိုင္း”သည္ ေနာက္ထက္ျပႆနာကို ဆက္ျဖစ္ေစႏုိင္သည္။ အေၾကာင္းမူ ကုလ သမဂၢႏွင့္ ႏိုင္ငံတကာ အစိုးရမဟုတ္ေသာ အဖြဲ႕အစည္းမ်ားသည္ ရခိုင္ျပည္နယ္တြင္ အိမ္ေစ်းမ်ားကို အဆမတန္ေပးမႈ၊ အိမ္မ်ားကို လိုအပ္သည္ထက္ ငွါးရမ္းမႈမ်ားေၾကာင္း၊ ကန္႔သတ္ခ်က္မရွိ ကားမ်ားကို စိတ္ႀကိဳက္ငွါးယူမႈမ်ား၊ အလွဴအတန္ေပးေသာအခါတြင္လည္း ေဒသခံမ်ား ငတ္ျပတ္မႈကို လ်စ္လ်ဴမႈမ်ားရွိျခင္းတို႔သည္လည္း အဓိကက်သည့္ အေၾကာင္းအရင္းမ်ားျဖစ္သည္။ ၄င္းကိစၥကို အစိုးရမွ အစိုးရဌာနပိုင္ေနရာမ်ားတြင္သာ အေျခခ်ေပးသင့္သည္။ ေနာက္ထပ္ ကုလ သမဂၢႏွင့္ ႏိုင္ငံတကာ အစိုးရမဟုတ္ေသာ အဖြဲ႕အစည္းမ်ားမ်ားအေနျဖင့္လည္း ေဒသခံမ်ား၏ ယံုၾကည္မႈကို အထက္အေလွ်ာက္ လက္ခံႏိုင္ေအာင္ ႀကိဳးသင့္သည္။ သတင္းထုတ္ျပန္မႈမ်ား၊ ပြင့္လင္းျမင္သာမႈကို လုပ္ေဆာင္သင့္ေပသည္။ တျခားႏိုင္ငံေရးကိစၥရပ္မ်ားတြင္ ၀င္ေရာက္ မစြက္ဖက္သင့္ေပ။ အထူးသျဖင့္ ရခိုင္တို႔၏ ဂါမပညတ္ခ်က္မ်ားကို လုိက္နာသင့္ေပသည္။ ယင္းဂါမပညတ္ခ်က္သည္ ကုလ သမဂၢႏွင့္ ႏိုင္ငံတကာ အစိုးရမဟုတ္ေသာ အဖြဲ႕အစည္းမ်ားသည္ ၄င္းအဖဲြ႕အစည္းမ်ား၏ လုပ္ငန္းခ်က္မ်ားကို မည္သုိ႔ ထိခိုက္လိမ္မည္ မဟုတ္ပါ။ သို႔ေသာ္လည္း အေထာက္အေလ်ာက္ လိုက္နာေဆာင္ရြက္သင့္ေပသည္။ ၿပီးလွ်င္ အစိုးရႏွင့္ ကုလ သမဂၢႏွင့္ ႏိုင္ငံတကာ အစိုးရမဟုတ္ေသာ အဖြဲ႕အစည္းမ်ား၏ နားလည္မႈ စာခၽြန္လႊာ MoU သေဘာတူညီခ်က္မ်ားကို ေဒသခံမ်ားကိုလည္း ထုတ္ျပသင့္ေပသည္။ အလွဴေပးသည့္ အလွဴရွင္မ်ားသည့္ ဘာအဖဲြ႔က ဘာေပးသည္ကို ေဒသခံမ်ား အျမင္ရွင္းႏုိင္ေသာေၾကာင့္ ဤအခ်က္သည္လည္း အလြန္အေရးႀကီးေၾကာင့္ လူႀကီးမင္းတို႔ သိထားသင့္ေပသည္။
ေနာက္ေနာင္ ယခုကဲ့သို႔ မျဖစ္ေပၚမႈအတြက္ ေဒသခံမ်ား၏ ခံစားခ်က္မ်ားကို ပို၍ အေလးထားသင့္ေၾကာင့္ အစီရင္ခံစာေကာက္ယူသည့္ လူႀကီးမင္းတို႔လည္း သိသင့္ေပသည္။
ေ၀ဟင္ေအာင္
၉၊ ၄၊ ၂၀၁၄။
ျခြင္းခ်က္ - ယင္းသို႔ အုပ္စုဖဲြ႔ၿပီးဖ်က္ဆီးမ်ားကို က်ေနာ္တို႔လည္း ျပင္းျပင္္းထန္ထန္ကန္႔ကြက္ပါသည္။

ႏိုင္ငံတကာကို ေၾကာက္လုိ႔ ေဒသခံကို ထုတဲ့ အစီအရင္ခံစာလား

ႏိုင္ငံတကာကို ေၾကာက္လုိ႔ ေဒသခံကို ထုတဲ့ အစီအရင္ခံစာလား
---------------------------------------------------
~~~“ႏိုင္ငံျခားသူ Ms. Yvonne Dunton သည္ သေဘာ႐ိုးျဖင့္ အလံကို ျဖဳတ္သိမ္း ခဲ့သည္။” ဤစာပုဒ္အရဆိုလွ်င္ ရခိုင္မ်ားသည္ သေဘာမရိုးခဲ့ဟု အဓိပၸါယ္သက္ေရာက္ေစသည္။
~~~“ႏိုင္ငံျခားသူသည္ ျမန္မာႏိုင္ငံသို႔ ၁၉၉၃ ခုႏွစ္ ကတည္းက ေရာက္ရွိခဲ့ၿပီး။”
ဒါဆိုလွ်င္ သူသည္ ျမန္မာႏုိင္ငံ၏ ဓေလ့စရိုက္ကို ေကာင္းေကာင္းသိရွိထားသူျဖစ္သည္။ ဤအခ်က္ကို ေထာက္ျခင္းပင္လွ်င္ သူမသည္ အလံကို ျဖဳတ္သိမ္း စရာအေၾကာင္းမရွိေပ။ တကယ္လို႔ “ႏိုင္ငံေတာ္အစိုးရအေပၚ ဆန္႔က်င္ေဆာင္႐ြက္ သည့္သေဘာ သက္ေရာက္သျဖင့္”အရ သူမက အိမ္ရွင္ကို အေၾကာင္းၾကားသင့္ေပသည္။ ဒါကေတာ့ သူတို႔ MoU ထိုးထားခ်က္အရ ၿငိစြမ္းခဲ့တယ္ဆိုတဲ့အေၾကာင္းကို အသိေပးသင့္ခဲ့သည္။ သတင္းအမွားမ်ား ျဖစ္ခဲ့လွ်င္ေတာင္ အစိုးရက အခ်ိန္မွီစစ္ေဆးၿပီး ထုတ္ျပန္သင့္ခဲ့သည္။ အခုက အစိုးရကိုယ္တုိင္း သတင္းထိန္းခ်န္ထားမႈကို ေတြ႕ရသည္။ အခင္းျဖစ္ရက္မွာ ၂၆ ရက္ တစ္ရက္တည္းသာ ျဖစ္သင့္ခဲ့ေသာ္ေတာင္မွ ၂၇ ရက္ေန႔ ျဖစ္ပ်က္မႈသည္ အစိုးရႏွင့္ လံုး၀သက္ဆိုင္သည္။
~~~“မမွန္မကန္စည္း႐ုံး လႈံ႔ေဆာ္သူ အခ်ိဳ႕၏ ပေယာဂေၾကာင့္ ေဒသခံတိုင္းရင္းသားအခ်ိဳ႕မွ ႏိုင္ငံတကာအဖြဲ႕အစည္းမ်ားအေပၚ အထင္ အျမင္ လြဲမွားမႈ ပိုမိုျမင့္တက္လာျခင္းျဖစ္ေၾကာင္း သိရ သည္။”
ဒါကေတာ့ လံုး၀လက္ခံလို႔ မရေသာ အစီရင္ခံစာျဖစ္ပါတယ္။ NGO, INGO ေတြကိုယ္တိုင္းက ပြင့္လင္းျမင္သာမႈမရွိခဲ့ပါ။ လမ္းမွာ ေတြ႕သမွ်ေသာ ရခိုင္မ်ားကို ေမးၾကည့္လိုက္လွ်င္ အေျဖေပၚပါလိမ္မယ္။ သို႔ေသာ္ အဖ်က္ဆီခံလိုက္ရေသာ အိမ္ရွင္မ်ားကို ေမးခဲ့လွ်င္ အေျဖေတာ့ တစ္မ်ိဳးေျပာင္းသြားႏုိင္သည္။ ယင္းအေျဖသည္ ဒီမိုကေရစီစံႏႈန္းအရ အမ်ားကို ကုိယ္စားမျပဳေပ။
~~~“ဗုဒၶ ဘာသာဝင္တို႔ အထြတ္အျမတ္ထားသည့္ သာသနာ႔အလံကို မဖြယ္မရာျပဳလုပ္လိုေသာ စိတ္ဆႏၵအလၽွင္း မရွိ ေၾကာင္း ေပၚေပါက္သည္။”
လူတစ္ဦးတစ္ေယာက္၏ စိတ္ဆႏၵကို ျပႆနာျဖစ္ၿပီးမွ သြားေမးလွ်င္ ယခုလိုမ်ိဳး အေျဖေပးမႈကို ရဲမ်ားႏွင့္ တရားသူႀကီးမ်ားသာ အသိဆံုးျဖစ္ပါလိမ္မယ္။ စိတ္ဆႏၵအလၽွင္း မရွိလွ်င္ ျပႆနာကို အလွ်င္အျမန္ ေျဖရွင္း၍ ရမည္။ သူမ၏ “စိတ္ဆႏၵအလၽွင္း မရွိ”ဟု အစီရင္ခံစာ၏ ေကာက္ခ်က္ခ်မႈသည္ တစ္ဆိတ္လြန္သလားဟု ေမးၾကည့္ခ်င္ပါသည္။
~~~ ေဒသခံမ်ားသည္ NGO, INGO မ်ားေပၚတြင္ အယံုအၾကည္လံုး၀ ကင္းမဲ့လွ်က္ရွိသည္။ အထူးသျဖင့္ ရခုိင္ျပည္၏ ျပည္တြင္းေရးကို စြက္ဖက္မႈမ်ားေၾကာင့္ျဖစ္သည္။ ဥပမာ - ၂၀၁၃ ခုႏွစ္ NGO, INGO မ်ားက ဘူးသီးေတာင္၊ ေမာင္ေတာၿမိဳ႕မ်ားတြင္ သန္းေခါင္စာရင္းကို ႀကိဳတင္ေကာက္ယူခဲ့မႈမ်ားကို ၾကည့္ျခင္းျဖင့္ သိရွိႏုိင္သည္။ ေကာလဟာလေၾကာင့္ ျဖစ္ရလွ်င္ အစိုးရ၏ သတင္းထုတ္ျပန္မႈ တာ၀န္နည္းမႈကို သိရွိႏို္င္သည္။ အစိုးရသတင္းဌာနမ်ားမွ အခ်ိန္မွီထုတ္ျပန္ခဲ့သင့္ေပသည္။ သတင္းထုတ္ျပန္မႈ ေႏွာင့္ေႏွးၾကန္႔ၾကာမႈမ်ားသည္ ယခင္အစိုးရလက္ထက္ ယခုအစိုးရလက္ထက္ထိရွိေနသည္။
~~~“ကုလသမဂၢႏွင့္ ႏိုင္ငံတကာ အစိုးရ မဟုတ္ေသာ အဖြဲ႕ အစည္း ၁၈ ဖြဲ႕”ဆိုထားသည္။ ကုန္ခဲ့ေသာ ျပည္နယ္လြတ္ေတာ္တြင္ အဖဲြ႔ေပါင္း ၆၈ ဖဲြ႔ရွိသည္ဟု သိရွိရသည္။ အစိုးရႏွင့္ တရား၀င္ စာခၽြန္လႊာ ထိုးထားသည္မွာ ၁၅ ဖဲြ႔သာရွိသည္ဟု ဆိုသည္။ ယခု ၁၈ ဖဲြ႔ဆိုလွ်င္ စာခၽြန္လႊာ မထိုးထားေသာအဖဲြ႔မ်ား ပါ၀င္ႏိုင္သည္ကို သိရွိုႏိုင္သည္။
အားလံုးကို ၿခံဳငံုသံုးသပ္လွ်င္ အစိုးရမွ ႏိုင္ငံတကာ ဖိအားကို ေရွာင္လဲြေစခ်င္သည့္ သေဘာမ်ားကို ေတြ႕ရသည္။ အစိုးရအဖြဲ႕အစည္းမ်ား၏ ဥပေဒစိုးမႈအားနည္းျခင္း၊ လံုၿခံဳေရးမ်ား၏ အခ်ိန္မွီထိန္းသိမ္းႏိုင္မႈ နည္းပါးျခင္း၊ ျပည္နယ္အစိုးရ၏ သတင္းထုတ္ျပန္မႈ ေနာက္က်ျခင္းတို႔ကို ထည့္သြင္းထားမႈမ်ားကို မေတြ႕ရွိရေပ။ “ရခိုင္ျပည္နယ္တြင္ လူသားခ်င္းစာနာေထာက္ထားေသာ အကူ အညီေပးေရး လုပ္ငန္းမ်ား ေဆာင္႐ြက္ လ်က္ရွိသည့္ ကုလ သမဂၢႏွင့္ ႏိုင္ငံတကာ အစိုးရမဟုတ္ေသာ အဖြဲ႕အစည္းမ်ားအေနျဖင့္ ရည္မွန္းခ်က္ တာဝန္ မ်ားကို မူလအေျခအေနအတိုင္း”သည္ ေနာက္ထက္ျပႆနာကို ဆက္ျဖစ္ေစႏုိင္သည္။ အေၾကာင္းမူ ကုလ သမဂၢႏွင့္ ႏိုင္ငံတကာ အစိုးရမဟုတ္ေသာ အဖြဲ႕အစည္းမ်ားသည္ ရခိုင္ျပည္နယ္တြင္ အိမ္ေစ်းမ်ားကို အဆမတန္ေပးမႈ၊ အိမ္မ်ားကို လိုအပ္သည္ထက္ ငွါးရမ္းမႈမ်ားေၾကာင္း၊ ကန္႔သတ္ခ်က္မရွိ ကားမ်ားကို စိတ္ႀကိဳက္ငွါးယူမႈမ်ား၊ အလွဴအတန္ေပးေသာအခါတြင္လည္း ေဒသခံမ်ား ငတ္ျပတ္မႈကို လ်စ္လ်ဴမႈမ်ားရွိျခင္းတို႔သည္လည္း အဓိကက်သည့္ အေၾကာင္းအရင္းမ်ားျဖစ္သည္။ ၄င္းကိစၥကို အစိုးရမွ အစိုးရဌာနပိုင္ေနရာမ်ားတြင္သာ အေျခခ်ေပးသင့္သည္။ ေနာက္ထပ္ ကုလ သမဂၢႏွင့္ ႏိုင္ငံတကာ အစိုးရမဟုတ္ေသာ အဖြဲ႕အစည္းမ်ားမ်ားအေနျဖင့္လည္း ေဒသခံမ်ား၏ ယံုၾကည္မႈကို အထက္အေလွ်ာက္ လက္ခံႏိုင္ေအာင္ ႀကိဳးသင့္သည္။ သတင္းထုတ္ျပန္မႈမ်ား၊ ပြင့္လင္းျမင္သာမႈကို လုပ္ေဆာင္သင့္ေပသည္။ တျခားႏိုင္ငံေရးကိစၥရပ္မ်ားတြင္ ၀င္ေရာက္ မစြက္ဖက္သင့္ေပ။ အထူးသျဖင့္ ရခိုင္တို႔၏ ဂါမပညတ္ခ်က္မ်ားကို လုိက္နာသင့္ေပသည္။ ယင္းဂါမပညတ္ခ်က္သည္ ကုလ သမဂၢႏွင့္ ႏိုင္ငံတကာ အစိုးရမဟုတ္ေသာ အဖြဲ႕အစည္းမ်ားသည္ ၄င္းအဖဲြ႕အစည္းမ်ား၏ လုပ္ငန္းခ်က္မ်ားကို မည္သုိ႔ ထိခိုက္လိမ္မည္ မဟုတ္ပါ။ သို႔ေသာ္လည္း အေထာက္အေလ်ာက္ လိုက္နာေဆာင္ရြက္သင့္ေပသည္။ ၿပီးလွ်င္ အစိုးရႏွင့္ ကုလ သမဂၢႏွင့္ ႏိုင္ငံတကာ အစိုးရမဟုတ္ေသာ အဖြဲ႕အစည္းမ်ား၏ နားလည္မႈ စာခၽြန္လႊာ MoU သေဘာတူညီခ်က္မ်ားကို ေဒသခံမ်ားကိုလည္း ထုတ္ျပသင့္ေပသည္။ အလွဴေပးသည့္ အလွဴရွင္မ်ားသည့္ ဘာအဖဲြ႔က ဘာေပးသည္ကို ေဒသခံမ်ား အျမင္ရွင္းႏုိင္ေသာေၾကာင့္ ဤအခ်က္သည္လည္း အလြန္အေရးႀကီးေၾကာင့္ လူႀကီးမင္းတို႔ သိထားသင့္ေပသည္။
ေနာက္ေနာင္ ယခုကဲ့သို႔ မျဖစ္ေပၚမႈအတြက္ ေဒသခံမ်ား၏ ခံစားခ်က္မ်ားကို ပို၍ အေလးထားသင့္ေၾကာင့္ အစီရင္ခံစာေကာက္ယူသည့္ လူႀကီးမင္းတို႔လည္း သိသင့္ေပသည္။
ေ၀ဟင္ေအာင္
၉၊ ၄၊ ၂၀၁၄။
ျခြင္းခ်က္ - ယင္းသို႔ အုပ္စုဖဲြ႔ၿပီးဖ်က္ဆီးမ်ားကို က်ေနာ္တို႔လည္း ျပင္းျပင္္းထန္ထန္ကန္႔ကြက္ပါသည္။

ႏိုင္ငံတကာကို ေၾကာက္လုိ႔ ေဒသခံကို ထုတဲ့ အစီအရင္ခံစာလား

ႏိုင္ငံတကာကို ေၾကာက္လုိ႔ ေဒသခံကို ထုတဲ့ အစီအရင္ခံစာလား
---------------------------------------------------
~~~“ႏိုင္ငံျခားသူ Ms. Yvonne Dunton သည္ သေဘာ႐ိုးျဖင့္ အလံကို ျဖဳတ္သိမ္း ခဲ့သည္။” ဤစာပုဒ္အရဆိုလွ်င္ ရခိုင္မ်ားသည္ သေဘာမရိုးခဲ့ဟု အဓိပၸါယ္သက္ေရာက္ေစသည္။
~~~“ႏိုင္ငံျခားသူသည္ ျမန္မာႏိုင္ငံသို႔ ၁၉၉၃ ခုႏွစ္ ကတည္းက ေရာက္ရွိခဲ့ၿပီး။”
ဒါဆိုလွ်င္ သူသည္ ျမန္မာႏုိင္ငံ၏ ဓေလ့စရိုက္ကို ေကာင္းေကာင္းသိရွိထားသူျဖစ္သည္။ ဤအခ်က္ကို ေထာက္ျခင္းပင္လွ်င္ သူမသည္ အလံကို ျဖဳတ္သိမ္း စရာအေၾကာင္းမရွိေပ။ တကယ္လို႔ “ႏိုင္ငံေတာ္အစိုးရအေပၚ ဆန္႔က်င္ေဆာင္႐ြက္ သည့္သေဘာ သက္ေရာက္သျဖင့္”အရ သူမက အိမ္ရွင္ကို အေၾကာင္းၾကားသင့္ေပသည္။ ဒါကေတာ့ သူတို႔ MoU ထိုးထားခ်က္အရ ၿငိစြမ္းခဲ့တယ္ဆိုတဲ့အေၾကာင္းကို အသိေပးသင့္ခဲ့သည္။ သတင္းအမွားမ်ား ျဖစ္ခဲ့လွ်င္ေတာင္ အစိုးရက အခ်ိန္မွီစစ္ေဆးၿပီး ထုတ္ျပန္သင့္ခဲ့သည္။ အခုက အစိုးရကိုယ္တုိင္း သတင္းထိန္းခ်န္ထားမႈကို ေတြ႕ရသည္။ အခင္းျဖစ္ရက္မွာ ၂၆ ရက္ တစ္ရက္တည္းသာ ျဖစ္သင့္ခဲ့ေသာ္ေတာင္မွ ၂၇ ရက္ေန႔ ျဖစ္ပ်က္မႈသည္ အစိုးရႏွင့္ လံုး၀သက္ဆိုင္သည္။
~~~“မမွန္မကန္စည္း႐ုံး လႈံ႔ေဆာ္သူ အခ်ိဳ႕၏ ပေယာဂေၾကာင့္ ေဒသခံတိုင္းရင္းသားအခ်ိဳ႕မွ ႏိုင္ငံတကာအဖြဲ႕အစည္းမ်ားအေပၚ အထင္ အျမင္ လြဲမွားမႈ ပိုမိုျမင့္တက္လာျခင္းျဖစ္ေၾကာင္း သိရ သည္။”
ဒါကေတာ့ လံုး၀လက္ခံလို႔ မရေသာ အစီရင္ခံစာျဖစ္ပါတယ္။ NGO, INGO ေတြကိုယ္တိုင္းက ပြင့္လင္းျမင္သာမႈမရွိခဲ့ပါ။ လမ္းမွာ ေတြ႕သမွ်ေသာ ရခိုင္မ်ားကို ေမးၾကည့္လိုက္လွ်င္ အေျဖေပၚပါလိမ္မယ္။ သို႔ေသာ္ အဖ်က္ဆီခံလိုက္ရေသာ အိမ္ရွင္မ်ားကို ေမးခဲ့လွ်င္ အေျဖေတာ့ တစ္မ်ိဳးေျပာင္းသြားႏုိင္သည္။ ယင္းအေျဖသည္ ဒီမိုကေရစီစံႏႈန္းအရ အမ်ားကို ကုိယ္စားမျပဳေပ။
~~~“ဗုဒၶ ဘာသာဝင္တို႔ အထြတ္အျမတ္ထားသည့္ သာသနာ႔အလံကို မဖြယ္မရာျပဳလုပ္လိုေသာ စိတ္ဆႏၵအလၽွင္း မရွိ ေၾကာင္း ေပၚေပါက္သည္။”
လူတစ္ဦးတစ္ေယာက္၏ စိတ္ဆႏၵကို ျပႆနာျဖစ္ၿပီးမွ သြားေမးလွ်င္ ယခုလိုမ်ိဳး အေျဖေပးမႈကို ရဲမ်ားႏွင့္ တရားသူႀကီးမ်ားသာ အသိဆံုးျဖစ္ပါလိမ္မယ္။ စိတ္ဆႏၵအလၽွင္း မရွိလွ်င္ ျပႆနာကို အလွ်င္အျမန္ ေျဖရွင္း၍ ရမည္။ သူမ၏ “စိတ္ဆႏၵအလၽွင္း မရွိ”ဟု အစီရင္ခံစာ၏ ေကာက္ခ်က္ခ်မႈသည္ တစ္ဆိတ္လြန္သလားဟု ေမးၾကည့္ခ်င္ပါသည္။
~~~ ေဒသခံမ်ားသည္ NGO, INGO မ်ားေပၚတြင္ အယံုအၾကည္လံုး၀ ကင္းမဲ့လွ်က္ရွိသည္။ အထူးသျဖင့္ ရခုိင္ျပည္၏ ျပည္တြင္းေရးကို စြက္ဖက္မႈမ်ားေၾကာင့္ျဖစ္သည္။ ဥပမာ - ၂၀၁၃ ခုႏွစ္ NGO, INGO မ်ားက ဘူးသီးေတာင္၊ ေမာင္ေတာၿမိဳ႕မ်ားတြင္ သန္းေခါင္စာရင္းကို ႀကိဳတင္ေကာက္ယူခဲ့မႈမ်ားကို ၾကည့္ျခင္းျဖင့္ သိရွိႏုိင္သည္။ ေကာလဟာလေၾကာင့္ ျဖစ္ရလွ်င္ အစိုးရ၏ သတင္းထုတ္ျပန္မႈ တာ၀န္နည္းမႈကို သိရွိႏို္င္သည္။ အစိုးရသတင္းဌာနမ်ားမွ အခ်ိန္မွီထုတ္ျပန္ခဲ့သင့္ေပသည္။ သတင္းထုတ္ျပန္မႈ ေႏွာင့္ေႏွးၾကန္႔ၾကာမႈမ်ားသည္ ယခင္အစိုးရလက္ထက္ ယခုအစိုးရလက္ထက္ထိရွိေနသည္။
~~~“ကုလသမဂၢႏွင့္ ႏိုင္ငံတကာ အစိုးရ မဟုတ္ေသာ အဖြဲ႕ အစည္း ၁၈ ဖြဲ႕”ဆိုထားသည္။ ကုန္ခဲ့ေသာ ျပည္နယ္လြတ္ေတာ္တြင္ အဖဲြ႔ေပါင္း ၆၈ ဖဲြ႔ရွိသည္ဟု သိရွိရသည္။ အစိုးရႏွင့္ တရား၀င္ စာခၽြန္လႊာ ထိုးထားသည္မွာ ၁၅ ဖဲြ႔သာရွိသည္ဟု ဆိုသည္။ ယခု ၁၈ ဖဲြ႔ဆိုလွ်င္ စာခၽြန္လႊာ မထိုးထားေသာအဖဲြ႔မ်ား ပါ၀င္ႏိုင္သည္ကို သိရွိုႏိုင္သည္။
အားလံုးကို ၿခံဳငံုသံုးသပ္လွ်င္ အစိုးရမွ ႏိုင္ငံတကာ ဖိအားကို ေရွာင္လဲြေစခ်င္သည့္ သေဘာမ်ားကို ေတြ႕ရသည္။ အစိုးရအဖြဲ႕အစည္းမ်ား၏ ဥပေဒစိုးမႈအားနည္းျခင္း၊ လံုၿခံဳေရးမ်ား၏ အခ်ိန္မွီထိန္းသိမ္းႏိုင္မႈ နည္းပါးျခင္း၊ ျပည္နယ္အစိုးရ၏ သတင္းထုတ္ျပန္မႈ ေနာက္က်ျခင္းတို႔ကို ထည့္သြင္းထားမႈမ်ားကို မေတြ႕ရွိရေပ။ “ရခိုင္ျပည္နယ္တြင္ လူသားခ်င္းစာနာေထာက္ထားေသာ အကူ အညီေပးေရး လုပ္ငန္းမ်ား ေဆာင္႐ြက္ လ်က္ရွိသည့္ ကုလ သမဂၢႏွင့္ ႏိုင္ငံတကာ အစိုးရမဟုတ္ေသာ အဖြဲ႕အစည္းမ်ားအေနျဖင့္ ရည္မွန္းခ်က္ တာဝန္ မ်ားကို မူလအေျခအေနအတိုင္း”သည္ ေနာက္ထက္ျပႆနာကို ဆက္ျဖစ္ေစႏုိင္သည္။ အေၾကာင္းမူ ကုလ သမဂၢႏွင့္ ႏိုင္ငံတကာ အစိုးရမဟုတ္ေသာ အဖြဲ႕အစည္းမ်ားသည္ ရခိုင္ျပည္နယ္တြင္ အိမ္ေစ်းမ်ားကို အဆမတန္ေပးမႈ၊ အိမ္မ်ားကို လိုအပ္သည္ထက္ ငွါးရမ္းမႈမ်ားေၾကာင္း၊ ကန္႔သတ္ခ်က္မရွိ ကားမ်ားကို စိတ္ႀကိဳက္ငွါးယူမႈမ်ား၊ အလွဴအတန္ေပးေသာအခါတြင္လည္း ေဒသခံမ်ား ငတ္ျပတ္မႈကို လ်စ္လ်ဴမႈမ်ားရွိျခင္းတို႔သည္လည္း အဓိကက်သည့္ အေၾကာင္းအရင္းမ်ားျဖစ္သည္။ ၄င္းကိစၥကို အစိုးရမွ အစိုးရဌာနပိုင္ေနရာမ်ားတြင္သာ အေျခခ်ေပးသင့္သည္။ ေနာက္ထပ္ ကုလ သမဂၢႏွင့္ ႏိုင္ငံတကာ အစိုးရမဟုတ္ေသာ အဖြဲ႕အစည္းမ်ားမ်ားအေနျဖင့္လည္း ေဒသခံမ်ား၏ ယံုၾကည္မႈကို အထက္အေလွ်ာက္ လက္ခံႏိုင္ေအာင္ ႀကိဳးသင့္သည္။ သတင္းထုတ္ျပန္မႈမ်ား၊ ပြင့္လင္းျမင္သာမႈကို လုပ္ေဆာင္သင့္ေပသည္။ တျခားႏိုင္ငံေရးကိစၥရပ္မ်ားတြင္ ၀င္ေရာက္ မစြက္ဖက္သင့္ေပ။ အထူးသျဖင့္ ရခိုင္တို႔၏ ဂါမပညတ္ခ်က္မ်ားကို လုိက္နာသင့္ေပသည္။ ယင္းဂါမပညတ္ခ်က္သည္ ကုလ သမဂၢႏွင့္ ႏိုင္ငံတကာ အစိုးရမဟုတ္ေသာ အဖြဲ႕အစည္းမ်ားသည္ ၄င္းအဖဲြ႕အစည္းမ်ား၏ လုပ္ငန္းခ်က္မ်ားကို မည္သုိ႔ ထိခိုက္လိမ္မည္ မဟုတ္ပါ။ သို႔ေသာ္လည္း အေထာက္အေလ်ာက္ လိုက္နာေဆာင္ရြက္သင့္ေပသည္။ ၿပီးလွ်င္ အစိုးရႏွင့္ ကုလ သမဂၢႏွင့္ ႏိုင္ငံတကာ အစိုးရမဟုတ္ေသာ အဖြဲ႕အစည္းမ်ား၏ နားလည္မႈ စာခၽြန္လႊာ MoU သေဘာတူညီခ်က္မ်ားကို ေဒသခံမ်ားကိုလည္း ထုတ္ျပသင့္ေပသည္။ အလွဴေပးသည့္ အလွဴရွင္မ်ားသည့္ ဘာအဖဲြ႔က ဘာေပးသည္ကို ေဒသခံမ်ား အျမင္ရွင္းႏုိင္ေသာေၾကာင့္ ဤအခ်က္သည္လည္း အလြန္အေရးႀကီးေၾကာင့္ လူႀကီးမင္းတို႔ သိထားသင့္ေပသည္။
ေနာက္ေနာင္ ယခုကဲ့သို႔ မျဖစ္ေပၚမႈအတြက္ ေဒသခံမ်ား၏ ခံစားခ်က္မ်ားကို ပို၍ အေလးထားသင့္ေၾကာင့္ အစီရင္ခံစာေကာက္ယူသည့္ လူႀကီးမင္းတို႔လည္း သိသင့္ေပသည္။
ေ၀ဟင္ေအာင္
၉၊ ၄၊ ၂၀၁၄။
ျခြင္းခ်က္ - ယင္းသို႔ အုပ္စုဖဲြ႔ၿပီးဖ်က္ဆီးမ်ားကို က်ေနာ္တို႔လည္း ျပင္းျပင္္းထန္ထန္ကန္႔ကြက္ပါသည္။

Tuesday, 8 April 2014

ရိုဟင္ဂ်ာ ျပႆနာကို …ဘယ္လိုေျဖရွင္းၾကမလဲ


 ===================================
ေမသၾကၤန္ဟိန္(ျမစ္မခ) ဇြန္ ၁၄၊ ၂၀၁၂၊ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕။
ရိုဟင္ဂ်ာေခၚ..ဘဂၤါလီေတြက က်မ...တို႕ တိုင္းျပည္အတြက္ေတာ႕ တကယ္႕ျပႆနာလို႕ ေျပာဆိုသံုးသပ္ၾကပါတယ္။ ရခိုင္ျပည္နယ္အတြက္လည္း တကယ္႕ကို ျပႆနာၾကီးျဖစ္သလို ျမန္မာျပည္အတြက္ကလည္း တမ်ိဳးသားလံုးအတြက္ ေပါ႕ဆေမ႕ေလ်ာ႕ထားလုိ႕မရတဲ႕ျပႆနာျဖစ္ေၾကာင္း သမိုင္းအေထာက္အထားေတြမွာလည္း ထင္ထင္ရွားရွားေတြ႕ျမင္လာရပါတယ္။ (ရိုဟင္ဂ်ာ ျပႆနာဟာ ဘယ္ေလာက္ၾကီးမားႏိုင္သလဲ ဆိုတဲ႕ ေဆာင္းပါးရဲ႕ အဆက္ပါ၊ ပထမပိုင္း မဖတ္ရေသးရင္ ဒီမွာ မွာဖတ္လို႕ရပါတယ္။
ျပႆနာကို ဘယ္သူ ဖန္တီးခဲ႕တာလဲ ရခိုင္ျပည္နယ္ ဘူးသီးေတာင္နဲ႕ ေမာင္းေတာေဒသေတြမွာ ေနထိုင္သူေတြရဲ႕ ၉၀%က ဘဂၤါလီေတြ၊ ၇ %က သာ ရခိုင္တိုင္းရင္းသားေတြလို႕သိရၿပီး၊ က်န္တိုင္းရင္းသားေတြက ၃% ေလာက္ပဲ ရွိတယ္လို႕ ၾကားရစဥ္က က်မအေနနဲ႕ လူ၀င္မႈၾကီးၾကပ္ေရးနဲ႕ တာ၀န္ရွိသူေတြအေပၚမွာ အျပစ္တင္ခဲ႕မိပါတယ္။ သမိုင္းအေထာက္အထားေတြနဲ႕ ေသခ်ာစဥ္းစားၾကည္႕ေတာ႕ က်မတို႕အေနနဲ႕ လ၀ကနဲ႕ နစခ ေတြအေပၚမွာပဲ အျပစ္ပံုခ်ေနၾကတာ အလံုးစံု မမွန္ကန္ဘူးဆိုတာလည္း ေတြ႕ျမင္လာရပါတယ္။
ကိုလိုနီေခတ္မွာ အဂၤလိပ္ တို႕လက္ေအာက္သို႕ က်မတို႕တိုင္းျပည္ ေရာက္သြားခဲ႕ၿပီး အဂၤလိပ္တို႕ သိမ္းပိုက္ထားျပီးျဖစ္တဲ႕ ဘဂၤလားနယ္မ်ားနဲ႕ ရခိုင္ျပည္ တစ္ေပါင္းတည္းတည္ရွိလာခဲ့ေၾကာင္း သိရပါတယ္။ ၁၈၃၉ခုႏွစ္မွာ ေျမရိုင္းမ်ား တိုးခ်ဲ႕လုပ္ကိုင္ႏိုင္ေရးအတြက္ ရခိုင္ျပည္နယ္ ဂရံၾကီး ဥပေဒတစ္ရပ္ထုတ္ျပန္ခဲ့ၿပီး၊ ထိုဥပေဒအရ ခ်မွတ္ထားနဲ႕ နယ္ေျမအေျမာက္အမ်ားအတြက္ အလုပ္သမားမ်ားအေနနဲ႕ စစ္တေကာင္းမွ ဘဂၤါလီမ်ား၊ မဒရပ္မွ ဆူရတီမ်ား အမ်ားအျပား၀င္ေရာက္လာခဲ႕တယ္လို႕ သမိုင္းမွတ္တမ္းေတြမွာ ေဖာ္ျပထားပါတယ္။
ဒုတိယကမၻာစစ္မတိုင္မီကတည္းက အိႏၵိယႏိုင္ငံရွိ မြတ္ဆလင္မ်ားက သီးျခား မြတ္ဆလင္ႏို္င္ငံထူေထာင္ေပးဖို႕ ျဗိတိသွ်အစိုးရကို ေတာင္းဆိုခဲ႕ေၾကာင္း၊ မြတ္ဆလင္အမ်ားစု ရွိတဲ႕ အိႏိၵယအေနာက္ဘက္ေဒသနဲ႕ အိႏၵိယအေရွ႕ဘက္ဘဂၤလားျပည္နယ္ေဒသေတြကို ပါကစၥတန္ႏိုင္ငံအျဖစ္ ထူေထာင္ေပးဖို႕ ေတာင္းဆိုခဲ႕တယ္။ အဆိုပါ ေတာင္းဆိုမႈမွာ ဘူးသီးေတာင္နဲ႕ ေမာင္းေတာရွိ ဘဂၤါလီတို႕က ပါကစၥတန္နဲ႕ ေပါင္းၿပီး ႏိုင္ငံထူဖို႕ စီစဥ္ခဲ႕ေၾကာင္း ခင္ၾကီးေဖ်ာ္ ရခိုင္ျပည္နယ္ မူဂ်ာဟိန္းဟူသည္ ရခိုင္တန္ေဆာင္ႏွစ္လည္ မဂၢဇင္း ၁၉၅၉-၆၀(စာမ်က္မွာ ၉၉)မွာ ေဖာ္ျပထားတာကို သမိုင္းအေထာက္အထားအေနနဲ႕ ေတြ႕ရပါတယ္။
ျဗိတိသွ်တို႕အေနနဲ႕ မြတ္ဆလင္တို႕ရဲ႕ ေတာင္းဆိုခ်က္က မွားေၾကာင္း မွတ္ခ်က္ျပဳခဲ႕ေပမဲ႕ တဖက္မွာလည္း မည္ကဲ႕သို႕ျပဳလုပ္သင္႕ေၾကာင္း လမ္းေၾကာင္းေပး၊ အၾကံဳျပဳခဲ႕ေၾကာင္း၊ ထိုလမ္းေၾကာင္းခ်က္မ်ားအတိုင္း ဘဂၤါလီတို႕ကလည္းေဆာင္ရြက္ခဲ႕တယ္လို႕ ေဖာ္ျပထားပါတယ္။
၁၉၄၇ခုႏွစ္ ေမလ ၁၅ ရက္ေန႕က လူ၀င္မႈၾကီးၾကပ္ေရးဌာနက တင္ျပတဲ႕အစီရင္ခံစာမွာ ေမာင္းေတာနဲ႕ဘူးသီးေတာင္နယ္ကို Frontier Area သတ္မွတ္ေပးရန္ ေတာင္းဆိုခ်က္မ်ား ကိုင္စြဲထားၿပီး၊ အေရွ႕ပါကစၥတန္ဧရိယာအတြင္း ပါ၀င္ဖို႕ ေတာင္းဆိုခဲ႕တယ္လို႕လည္း series 10/1,Acc No.641,NAD အရ သိရွိရပါတယ္။
ျမန္မာျပည္ လြတ္လပ္ေရးရၿပီး ဖဆပလ ေခတ္မွာလည္း မူဂ်ာဟစ္ပါတီအေနနဲ႕ ၿမိဳ႕နယ္ဖဆပလ ဥကၠဌ ဦးစံထြန္းေအာင္မွ တဆင္႕၀န္ၾကီးခ်ဳပ္ထံ တင္သြင္းၿပီး ေတာင္းဆိုခ်က္ စာတမ္းေပးပို႕ခဲ႕ေၾကာင္းသိရပါတယ္။
အဆိုပါ ေတာင္းဆိုခ်က္မွာ ရခိုင္ျပည္နယ္အတြင္းရွိ ဘဂၤါလီမ်ားအားလံုးကိုလည္း ႏိုင္ငံေတာ္အတြင္းရွိ ရခိုင္မြတ္ဆလင္အေနနဲ႕ သတ္မွတ္လက္ခံေပးရန္၊မူဂ်ာဟစ္မ်ားကို ရခိုင္မြတ္ဆလင္ေသနပ္ကိုင္တပ္အေနျဖင္႕ သီးျခားထားေပးရန္။ အစိုးရဌာနတိုင္းတြင္ မြတ္ဆလင္မ်ားကို အရည္ခ်င္းအလိုက္ ၀င္ခြင္႕ျပဳရန္ စတဲ႕…အခ်က္အလက္မ်ားပါ၀င္ေသာ ေတာင္းဆိုခ်က္မ်ားစြာျဖင္႕ လႊတ္ေတာ္တြင္း ေဆြးေႏြးရတဲ႕အထိ ျဖစ္ေပၚခဲ႕ေၾကာင္း ၁၉၅၇ စက္တင္ဘာ ၂၀ စာတြဲ(၄) ဒုတိယအၾကိမ္ျပည္သူ႕လႊတ္ေတာ္ညီလာခံမွတ္တမ္းအရ သိရပါတယ္။
ဖဆပလအစိုးရအေနနဲ႕ ထိုအခ်ိန္က မဲအႏိုင္ရရွိေရးအတြက္ ျပည္ထဲေရး၀န္ၾကီးဦးဧေမာင္(ခ)အဒူလာဒစ္ရဲ႕ ေထာက္ခံမႈနဲ႕ ဘဂၤါလီမ်ားကို ေခၚသြင္းလာခဲ႕ၿပီး ဘူးသီးေတာင္ေဒသမွာ အဘူခိုင္ဆိုသူက ဖဆပလဥကၠဌ၊ လ၀က တို႕နဲ႕ ပူးေပါင္းခဲ႕ၿပီး ဘဂၤါလီမ်ားကို မွတ္ပံုတင္ထုတ္ေပးျခင္းျပဳလုပ္ေပးျခင္းနဲ႕ အိမ္ေထာင္စုစာရင္းမ်ားျပဳလုပ္ေပးျခင္းေဆာင္ရြက္ေပးခဲ႕ေၾကာင္း သမိုင္းမွတ္တမ္းမ်ားအရ သိခဲ႕ရပါတယ္။ ထိုအမွားဟာ ရခိုင္ျပည္ကို ေနာင္တြင္ ဒုကၡေရာက္ေစေသာ အမွားျဖစ္ခဲ႕ေၾကာင္း သမိုင္းသုေတသနဌာန၊ ေမာ္ကြန္းဌာနစု မွတ္တမ္း 0H/p/0360/2009အရ သိရပါတယ္။
ဖဆပလေခတ္မွာ မြတ္ဆလင္အမတ္မ်ားေနရာရလာၿပီး ၀န္ၾကီးအဆင္႕ရာထူးမ်ားပါ ရရွိခဲ႕တဲ႕အတြက္ ဘဂၤါလီေပါင္းမ်ားစြာ ၀င္ခြင္႕ရခဲ႕ျခင္းျဖစ္တယ္လို႕လည္း ဖဆပလေခတ္သမိုင္းေၾကာင္း သံုးသပ္မႈမွာ ေတြ႕ရပါတယ္။ အဆိုပါ ဘဂၤါလီသမိုင္းေၾကာင္းကို သိနားလည္ထားတဲ႕ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေန၀င္း အာဏာရရွိခ်ိန္မွာ ၁၉၆၂ ခုႏွစ္ေနာက္ပိုင္းမွာေတာ႕ ဘဂၤါလီေတြကို မ်က္ႏွာသားမေပးခဲ႕ပဲ ေတာင္းဆုိခ်က္မွန္သမွ် ပါယ္ခ်ခဲ႕တယ္လို႕လည္း သိရပါတယ္။
ဆိုရွယ္လစ္လမ္းစဥ္ပါတီအစိုးရလက္ထက္မွာ မြတ္ဆလင္တို႕ရဲ႕ ေတာင္းဆိုခ်က္မ်ားကို ဖယ္ရွားခဲ႕ၿပီး ျပည္နယ္အေနနနဲ႕လည္း ရခိုင္နဲ႕ မြန္ကိုသာ ေပးခဲ႕ေၾကာင္း၊ ရခိုင္ျပည္မွ ဘဂၤါလီမ်ားက ရခိုင္တိုင္းရင္းသားမြတ္ဆလင္မ်ားအျဖစ္ ေရးသားတင္ျပခဲ႕ေၾကာင္းသိရပါတယ္။
အဆုိပါ ေရးသားတင္ျပမႈကို ပါလီမန္အမတ္ေဟာင္း ဂဖါးမွ စတင္ခဲ႕ၿပီး ၁၉၆၀ ျပည္႕ႏွစ္ ဧၿပီ ၂၁ ရက္ေန႕ရန္ကုန္တြင္ ျပဳလုပ္ေသာ သတင္းစာရွင္းလင္းပြဲမွာ ရခိုင္တိုင္းရင္းသားရိုဟင္ဂ်ာလူမ်ိဳးဟု လည္းေကာင္း၊ ရိုဟင္ဂ်ာစကားဟု လည္းေကာင္း ေျပာဆိုခဲ႕သည္ဟု ေမာင္းေတာၿမိဳ႕နယ္သမိုင္းမွာ ေဖာ္ျပထားတာ ေတြ႕ရပါတယ္။
နဂါးမင္း စီမံခ်က္ ျပည္ပမွ ႏိုင္ငံျခားသားမ်ား တရားမ၀င္ ၀င္ေရာက္ျခင္းကို ကာကြယ္တားဆီးႏိုင္ေရးအတြက္ နဂါးမင္း စီမံခ်က္ကို ၁၉၇၈ တႏိုင္ငံလံုးမွာ ေဆာင္ရြက္ခဲ႕ေၾကာင္း သမိုင္းမွတ္တမ္းမ်ားအရ သိရပါတယ္။ ထိုစီမံခ်က္အရ ရခိုင္ျပည္နယ္ေျမာက္ပိုင္းမွာစတင္ခဲ႕ၿပီး တရားမ၀င္ေနထိုင္ေနေသာ ဘဂၤါလီမ်ားအေနနဲ႕ ေၾကာက္လန္႕ၿပီး ရခိုင္ျပည္နယ္ေျမာက္ပိုင္းမွ ဘဂၤလားေဒရွ႕္ႏိုင္ငံကို ထြက္ေျပးခဲ႕တယ္လို႕ သမိုင္းမွတ္တမ္းမ်ားက ေျပာပါတယ္။
ထိုစဥ္နဂါးမင္း စီမံခ်က္ေၾကာင္႕ ဘဂၤလားေဒ႕ရွ္တို႕ ထြက္ေျပးသြားရေသာ ဘဂၤါလီေခၚ ရိုဟင္ဂ်ာတို႕က ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေန၀င္းအစိုးရက မြတ္ဆလင္မ်ားကုိ မ်ိဳးျပဳတ္ေအာင္ သတ္ျဖတ္ေနသည္ဟု သတင္းလႊင္႕ခဲ႔တဲ႕အတြက္ ဘဂၤလားေဒ႕ရွ္၊ ပါကစၥတန္၊ မေလးရွားစတဲ႕ ႏိုင္ငံေတြမွာ ထုတ္ေ၀တဲ႕ သတင္းစာေတြမွာသာမက အေနာက္ႏိုင္ငံအခ်ိဳ႕မွာ ထုတ္ေ၀လ်က္ရွိေသာ သတင္းစာေတြမွာ ေဖာ္ျပခဲ႕ၾကပါတယ္။
ထိုကိစၥေၾကာင္႕ ျမန္မာအစိုးရနဲ႕ တပ္မေတာ္ကို ၀ိုင္း၀န္းရွံဳ႕ခ်ခဲ႕ၿပီး၊ ထိုျပႆနာဟာ ကုလသမဂၢထိေရာက္ခဲ႕ေၾကာင္း ရခိုင္ျပည္နယ္ ျဖစ္စဥ္သမိုင္း၊စတုတၳတြဲမွ ေဖာ္ျပခ်က္မ်ားနဲ႕ ႏိုင္ငံတကာမွ သတင္းမွတ္တမ္းမ်ားအရ သိခဲ႕ရပါတယ္။
ျမန္မာအစိုးရအေနဲ႕ ရိုဟင္ဂ်ာအမည္ခံဘင္ဂါလီမ်ားကို စစ္ဆင္ေရးမ်ား အစဥ္တဆက္ ျပဳလုပ္ခဲ့ပါတယ္။ အင္အား ၁၅၀၀၀ (တစ္ေသာင္းခြဲ) ခန္႔ရွိေသာ ရိုဟင္ဂ်ာအမည္ခံဘင္ဂါလီမ်ားသည္ ၁၉၇၅ ခုႏွစ္မွာ စစ္ဆင္ေရးမ်ားမွ လြတ္ေျမာက္ရန္ ဘဂၤါလီတို႕ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ႏိုင္ငံထဲသို႔ ျပန္လည္ပုန္းခိုၾကသၿပီး ၁၉၇၈ ခုႏွစ္မွာလည္း အထူးစစ္ဆင္ေရးနဲ႕ ရိုဟင္ဂ်ာအမည္ခံဘင္ဂါလီ ၂၀၀၀၀၀ (၂သိန္း) ခန္႕ကိဘဂၤလားးေဒ့ရွ္ ႏိုင္ငံထဲသို႔ ျပန္လည္ပို႔ေဆာင္ႏိုင္ခဲ့ေၾကာင္း၊ အဆိုပါစစ္ဆင္ေရးမ်ားကို "ဘ၈ၤါလီအၾကမ္းဖက္ႏွိမ္ႏွင္းေရး" ဟူသာလူသိမ်ားၿပီး အစိုးရကိုလည္း ႏိုင္ငံတကာကရွံဳ႕ခ်ျခင္း ခံခဲ႕ရေၾကာင္း မွတ္တမ္းမ်ားအရ သိရပါတယ္။ အျပည္ျပည္ဆိုင္ရာဒုကၡသည္မ်ားဆိုင္ရာ မဟာမင္းၾကီး (United Nations High Commissioner for Refugees (UNHCR)) ႏွင့္ ေဆြးေႏြးမႈမ်ားအရ ေနာက္ပိုင္းတြင္ အစိုးရအေနနဲ႕ ရိုဟင္ဂ်ာအမည္ခံ ဘင္ဂါလီမ်ားအား ျမန္မာႏိုင္ငံအတြင္းတြင္ ေနထိုင္ရန္ျပန္လည္လက္ခံခဲ့ရပါတယ္။
၁၉၈၈ေနာက္ပိုင္း ရိုဟင္ဂ်ာအမည္ျဖင္႕ ရပ္တည္လႈပ္ရွားခဲ႕ျခင္း ျပန္လည္၀င္ေရာက္လာသူ ဘဂၤါလီမ်ားက ရခိုင္ျပည္နယ္အတြင္းတြင္ အေျခခ် ေနထိုင္ခဲ့ၾကပါတယ္။
၁၉၈၉ခုႏွစ္ ၊ ၁၉၉၁-၉၂ခုႏွစ္ နဲ႕ ၂၀၀၂ခုႏွစ္မ်ားမွာလည္း အစိုးရက စစ္ဆင္ေရးမ်ားထပ္မံျပဳလုပ္ခဲ့ပါတယ္။ ၁၉၉၁ ခုႏွစ္စစ္ဆင္ေရးအၿပီးမွာလည္း ရိုဟင္ဂ်ာအမည္ခံဘင္ဂါလီ စုစုေပါင္း ၂၅၀၀၀၀ (၂သိန္းခြဲ) ခန္႔ကို ျမန္မာႏိုင္ငံအတြင္းသို႔ တရာမ၀င္ ၀င္ေရာက္ေနထိုင္ျခင္းမွကာကြယ္ျခင္းတို႔ကို ျပဳလုပ္ခဲ႕တဲ႕ စစ္ဆင္ေရးေၾကာင့္ ျမန္မာအစိုးရကို အာဆီယံႏိုင္ငံမ်ားအဖြဲ႕မွ မူဆလင္ႏိုင္ငံမ်ားႏွင့္အတူ အေရွ႕အလယ္ပိုင္းမူဆလင္ႏိုင္ငံမ်ား ၊ မကာအေျခစိုက္ မူဆလင္အဖြဲ႕အစည္း (Rabita-al-Alam-I-Islami (Muslim World League)) တို႕ရဲ႕ ဘာသာေရးဆိုင္ရာ ဖိအားေပးမႈမ်ားလည္း ရွိခဲ့ေၾကာင္း သမိုင္းသုေတသနမွတ္တမ္း၊ေမာ္ကြန္းဌာနမွ မွတ္တမ္းအရ သိရပါတယ္။
အဆိုပါ အက်ိဳးသက္ေရာက္မႈတစ္ခုအေနနဲ႕ အစိုးရ ရိုဟင္ဂ်ာအမည္ခံဘင္ဂါလီမ်ားကို ျပန္လည္လက္ခံရျပီး ၁၉၉၂ ခုႏွစ္ ေနာက္ပိုင္းတြင္ ရိုဟင္ဂ်ာအမည္ခံဘင္ဂါလီစုစုေပါင္း ၂၃၀၀၀၀ ခန္႔ကို ႏိုင္ငံအတြင္း ၀င္ေရာက္ခြင့္ ေပးခဲ့ရျခင္းျဖစ္ပါတယ္။
ရိုဟင္ဂ်ာ လႈပ္ရွားမႈ ဘဂၤါလီတို႕အေနနဲ႕ ေမလ ၁၃ ရက္ေန႕ကို ရခိုင္ျပည္နယ္ ဘူးသီးေတာင္ေမာင္ေတာေဒသက ရခိုင္မ်ားကို ႏွိမ္နင္းႏိုင္ေသာေန႕အထိမ္းအမွတ္အျဖစ္ သတ္မွတ္ၿပီး ၁၉၈၈ခုႏွစ္ေမလ ၁၃ ရက္ေန႕ည ၉နာရီအခ်ိန္မွာ ေမာင္းေတာၿမိဳ႕ အမွတ္(၄)ရပ္ကြက္ၿမိဳ႕သစ္ဘုန္းၾကီးေက်ာင္းကို စတင္ဖ်က္ဆီးခဲ႕ၿပီး ၊ရခိုင္တိုင္းရင္းသားေတြကို အၾကမ္းဖက္ျခင္းစတဲ႕ ဆူပူလႈပ္ရွားမႈေတြကို ျပဳလုပ္ခဲ႕ေၾကာင္း သမိုင္းသုေတသနဦးစီးဌာန၊ ေမာ္ကြန္းဌာနစုရဲ႕ မွတ္တမ္းမွာေဖာ္ျပထားခ်က္အရသိရပါတယ္။
ထိုစဥ္ကာလမွာလည္း ျပည္သူ႕ရဲတပ္ဖြဲ႕ႏွင္႕အမွတ္(၂) လံုထိန္းမ်ားက ရခိုင္ျပည္သူမ်ားႏွင္႕အတူ ခုခံကာကြယ္ခဲ႕ရေၾကာင္း သမိုင္းမွတ္တမ္းမ်ားအရ သိရပါတယ္။
အဆိုပါ ဆူပူအၾကမ္းဖက္မႈမွာလည္း ေမာင္ေတာမွဘဂၤါလီေခါင္းေဆာင္ ေဒါက္တာထြန္းေအာင္(အဒူေလာက္)နဲ႕စစ္ေတြျမိဳ႕မွ ဘဂၤါလီေရွ႕ေန ေရႊေမာင္ဆိုသူကလည္း ဘဂၤါလီတို႔မွာရိုဟင္ဂ်ာမ်ားျဖစ္ေၾကာင္း၊ ရခိုင္ျပည္သို႔ ၀င္ေရာက္လာသည္မွာ ေအဒီ ၆၈၀ ခန္႔ကပင္ျဖစ္ေၾကာင္း၊ အခြင့္အေရးရလွ်င္ ရခိုင္တုိင္းရင္းသားမ်ားႏွင့္ တန္တူရရွိမည္ျဖစ္ေၾကာင္း၊ ဒီမိုကေရစီရလွ်င္ ျပည္နယ္အုပ္ခ်ဳပ္ခြင္႕ရရမည္ျဖစ္ေၾကာင္း ေဟာေျပာသြားေၾကာင္း ရိုဟင္ဂ်ာဘဂၤလီမ်ား ျပႆနာစာတမ္း၊စာ ၁၄၆မွာ ေဖာ္ျပထားတာေတြ႕ရပါတယ္။
ထို႕ေနာက္ ႏိုင္ငံေရးပါတီမ်ား မွတ္ပံုတင္ၾကရာမွာလည္း အမ်ိဳးသားပါတီက ၃၁ရက္ေန႕ မတ္လ ၁၉၈၉ ခုႏွစ္ ေန႕စြဲနဲ႕ ရိုဟင္ဂ်ာ ႏိုင္ငံေရးသမိုင္းႏွင္႕ အနာဂတ္ရခိုင္ျပည္ဟူေသာ စာတမ္းကို ထုတ္ေ၀ခဲ႕ၿပီး ထိုစာတမ္းမွာ ရခိုင္မြတ္ဆလင္မ်ားကို ရိုဟင္ဂ်ာလူမ်ိဳးဟု ယံုၾကည္ေအာင္ေရးသားထားေၾကာင္း ေမာင္းေတာၿမိဳ႕နယ္ျဖစ္စဥ္သမိုင္းမွာ ေဖာ္ျပထားတာ ေတြ႕ရပါတယ္။
၂၀၀၃ ခုႏွစ္တြင္လည္း ဂ်ပန္တြင္အေျခစိုက္ေသာ (ျမန္မာႏိုင္ငံရိုဟင္ဂ်ာမ်ားအသင္း- ဂ်ပန္ျပည္)ေဇာ္မင္းထြဋ္က ျပည္ေထာင္စုျမန္မာႏိုင္ငံေတာ္ႏွင္႕ တိုင္းရင္းသားရိုဟင္ဂ်ာမ်ား ဟူေသာ အမည္ျဖင္႕ စာအုပ္ထုတ္ေ၀ခဲ႕ၿပီး ကမၻာ႕ႏိုင္ငံၾကီးေတြကို ျဖန္႕ေ၀ခဲ႕ေၾကာင္း၊ထို႕ေနာက္မွာေတာ႕ ရိုဟင္ဂ်ာလူမ်ိဳးမွာ အမွန္တကယ္ရွိေၾကာင္း စာတမ္းဖတ္ပြဲေတြကို ႏိုင္ငံတကာအသိုင္းအ၀ို္င္းမွာ ျပဳလုပ္ခဲ႕ေၾကာင္း၊ အင္တာနက္မ်ားမွာ ရိုဟင္ဂ်ာ ၀က္ဆိုက္မ်ားေပၚေပါက္လာခဲ႕ၿပီး မီဒီယာလုပ္ငန္းေတြမွာလည္း စိမ္႕၀င္ေနခဲ႕ေၾကာင္း သံုးသပ္သူေတြရွိပါတယ္။
လူ႕အခြင္႕ေရးဟု က်ယ္က်ယ္ေလာင္ေလာင္ေအာ္ရင္း ကမၻာအေနနဲ႕ ရိုဟင္ဂ်ာကို ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ တိုင္းရင္းသား ရိုဟင္ဂ်ာအျဖစ္ လက္ခံေရးအတြက္ ၾကိဳးပမ္းလ်က္ရွိေၾကာင္းလည္း ၾကားသိခဲ႕ရပါတယ္။
အဆိုပါ သမိုင္းအေထာက္အထားမ်ားအရ သံုးသပ္ၾကည္႕ရင္ေတာ႕ ယခုရခိုင္ျပည္နယ္မွာ ျဖစ္ပြားေနတဲ႕ အၾကမ္းဖက္ျခင္းရဲ႕ အေၾကာင္းရင္းကို စဥ္းစားႏိုင္လိမ္႕မယ္လို႕လည္း နားလည္မိပါတယ္။
''႐ိုဟင္ဂ်ာဆိုတာ မရႇိဘူး။ ရခိုင္၊ ၿမိဳ၊ ခမီ၊ ကမန္၊ သက္၊ ဒိုင္းနက္၊ မရမာႀကီး ဆိုၿပီး ရခိုင္လူမ်ဳိး ခုနစ္မ်ဳိးရႇိတယ္။ ႐ိုဟင္ဂ်ာဆိုတာ တစ္ဖက္ႏိုင္ငံက တရားမ၀င္ ခိုး၀င္လာတဲ့ ဘဂၤလားလူမ်ဳိးေတြ ျဖစ္တယ္။ အဲဒါကို အေမရိကန္ သံ႐ံုးကေရာ၊ အေမရိကန္ အစိုးရကေရာ သိဖို႔ လိုတယ္။ ၿပီးေတာ့ စဥ္းစားပါလို႔ ေျပာလိုတယ္။ ဒါကို ေျပာခ်င္တယ္။
႐ိုဟင္ဂ်ာဟာ ျမန္မာတိုင္းရင္းသားလို႔ ေျပာၿပီးေတာ့ ႏိုင္ငံေရးအရ ဖန္တီးေနတာသည္ ဘာသာေရး လူမ်ဳိးေရး အဓိက႐ုဏ္းျဖစ္ဖို႔ ဖန္တီးေနတာျဖစ္တယ္။ ဘဂၤါလီေတြ ျမန္မာႏိုင္ငံမႇာ တိုင္းရင္းသားျဖစ္ဖို႔ ဖန္တီးေနတာ ျဖစ္တယ္။
ဘဂၤလားေဒ့ရႇ္က ခိုး၀င္လာေပမယ့္ ရခိုင္ေတြက သည္းခံေနတယ္။ လက္ခံၾကတယ္။ အတူတူ ၿငိမ္းခ်မ္းစြာ ေနၾကတယ္။ လြတ္လပ္စြာ ကုိးကြယ္ခြင့္ ေပးထားတယ္။ သို႔ေသာ္ ႐ိုဟင္ဂ်ာေတြကို တိုင္းရင္း သားဆိုၿပီး လံႈ႔ေဆာ္မႈမ်ဳိးေတာ့ မလုပ္ပါနဲ႔။ အခု မီးေလာင္သြားတဲ့အိမ္ေတြမႇာ ရခိုင္အိမ္ေတြက အမ်ားဆံုးပဲ။
ဒါေတြကို ဘဂၤါလီေတြ ခံရတယ္ဆိုေတာ့ ေျပာင္းျပန္ျဖစ္ေနတယ္။ ရခိုင္ေတြ ေသတယ္။ ဘဂၤါလီေတြ ေျပာင္းလာခဲ့တယ္။
အဲဒါေၾကာင့္ အဲဒီရြာေတြဟာ ဘဂၤါလီရြာေတြ ျဖစ္ကုန္တယ္။
ဒါေပမယ့္ ကြၽန္ေတာ္တုိ႔က ႀကိဳတင္ၿပီး ဘာမႇမလုပ္ႏိုင္ဘူး ဒါကို ကမၻာက သိဖို႕လိုတယ္။ အမွန္သိမွ ျဖစ္မယ္''လို႕
ရခိုင္ ဒီမိုကေရစီအဖြဲ႔ခ်ဳပ္ ေခါင္းေဆာင္ ဦးေအးသာေအာင္ကေတာ႕ သူ႕အေနနဲ႕ ခုလုိ သံုသပ္ေျပာဆိုပါတယ္။
လက္ရွိ အစိုးရအေနနဲ႕လည္း ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေန၀င္းေခတ္မွာ ဘဂၤါလီေတြကို ေမာင္းထုတ္ခဲ႕ျခင္းေၾကာင္႕ ၾကံဳေတြ႕ရတဲ႕ အျဖစ္အပ်က္၊ ၁၉၈၈ခုႏွစ္ ေမလ ၁၃ ရက္ေန႕ အေတြ႕အၾကံဳေတြအရ ယခုအစိုးရအေနနဲ႕ သတိထားကိုင္တြယ္ရမဲ႕ ျပႆနာျဖစ္ေၾကာင္း နားလည္သေဘာေပါက္တယ္လို႕ က်မယူဆမိပါတယ္။
ရိုဟင္ဂ်ာ ျပႆနာနဲ႕ အေရးဟာ က်မတို႕အတြက္ေတာ႕ အမ်ိဳးသားေရးပါ။ျမန္မာျပည္ကို ကာကြယ္ရမဲ႕ အေရးလို႕ပဲ က်မအေနနဲ႕ ျမင္မိပါေတာ႕တယ္။
က်မ္းကိုးစာရင္း
========
D264 သမိုင္းသုေတသနဦးစီးဌာန၊ေမာ္ကြန္းဌာနုစု D272 သမိုင္းသုေတသနဦးစီးဌာန၊
ေမာ္ကြန္းဌာနုစု D1313 သမိုင္းသုေတသနဦးစီးဌာန၊ ေမာ္ကြန္းဌာနစုု၊
၁၉၈၈ D1315 သမိုင္းသုေတသနဦးစီးဌာန၊ ေမာ္ကြန္းဌာနုစု D1316 သမိုင္းသုေတသနဦးစီးဌာန၊ ေမာ္ကြန္းဌာနုစု D1317သမိုင္းသုေတသနဦးစီးဌာန၊ ေမာ္ကြန္းဌာနု D1318 သမိုင္းသုေတသနဦးစီးဌာန၊ ေမာ္ကြန္းဌာနု D1319သမိုင္းသုေတသနဦးစီးဌာန၊
ေမာ္ကြန္းဌာနု DR491(56)၊ သမိုင္းသုေတသနဦးစီးဌာန၊ ေမာ္ကြန္းဌာနစု Series 10/1,Acc,No,641.NAD MF-962၊ သမိုင္းသုေတသနဦးစီးဌာန၊ ေမာ္ကြန္းဌာနစု OH/P/ 0354/2009၊
သမိုင္းသုေတသနဦးစီးဌာန၊ ေမာ္ကြန္းဌာနစု OH/P/ 0355/2009၊ေတြ႕ဆံုေမးျမန္းခ်က္၊
သမိုင္းသုေတသနဦးစီးဌာန၊ ေမာ္ကြန္းဌာနစု OH/P/ 0356/2009၊ေတြ႕ဆံုေမးျမန္းခ်က္၊
သမိုင္းသုေတသနဦးစီးဌာန၊ ေမာ္ကြန္းဌာနစု ရခိုင္ေဒသတြင္းသို႕ မြတ္ဆလင္မ်ား ၀င္ေရာက္လာျခင္းႏွင္႕ ႏိုင္ငံေရးလႈပ္ရွားမႈအဆင့္ဆင့္ ၊သမိုင္သုေတသနဦးစီးဌာန။ ၂၀၀၉-မတ္လ။ ခင္ႀကီးေဖ်ာ္၊ ရခိုင္ျပည္မွမူဂ်ာဟိန္းဟူသည္၊ ရခုိင္တန္ေဆာင္၊ အတြဲ - ၁၊ အမွတ္ - ၈ ၊ ၁၉၅၉-၆၀ စံထြန္းေအာင္ဦးကိုယ္ေတြ႔ ေမယုႏွင့္ ရိုဟင္ဂ်ာ၊ (လက္ႏွိပ္စာမူ) စံသာေအာင္၊ ဦးအာနႏၵစျႏၵေက်ာက္စာ စႏၵမာလာလကၤာရ၊ ရခိုင္ရာဇာ၀င္သစ္၊ (ပ) တြဲ၊ ပိဋကတ္ပံုႏွိပ္တိုက္၊ ရန္ကုန္၊ ၁၉၃၁ ေဇာ္မင္းထြဋ္၊ ျပည္ေထာင္စုျမန္မာႏုိင္ငံေတာ္ႏွင့္ တိုင္းရင္းသားရုိဟင္ဂ်ာမ်ား၊ (ပထမအႀကိမ္)၊ Maruyama Corp,Tokyo၊ ၂၀၀၃ ဒုတိယအႀကိမ္ ျပည္သူ႕လႊတ္ေတာ္ညီလာခံမွတ္တမ္း(၁၉၅၇ စက္တင္ဘာလ ၂၀ ရက္)စာတြဲ(၄) အစည္းအေ၀းမွတ္တမ္း၊ ၁၉၉၉ ပ႑ိ၊ဦးဓည၀တီရာဇ၀င္သစ္၊ ျပည္မႀကီးမ႑ိဳင္ ပိဋကတ္ပံုႏွိပ္တိုက္၊ ရန္ကုန္၊ ၁၉၁၀ ျပည္နယ္ျဖစ္စဥ္သမိုင္း၊ ရခိုင္ျပည္နယ္၊ လက္ႏွိပ္စက္စာမူ ျပည္တြင္းေသာင္းက်န္းမႈသမိုင္း၊ အပိုင္း(၂) ေဖာ္ဇံ၊ `ရခိုင္နယ္စပ္မွ ဗိုလ္ခ်င္းပ်ံ၊ ဓည၀တီမဂၢဇင္း၊ ႏွစ္လည္(၁၉၅၂ - ၅၃) ဘူးသီးေတာင္ျမိဳ႕နယ္သမိုင္း၊ ဘံုေပါက္သာေက်ာ္၊ ေတာ္လွန္ေရးခရီး၀ယ္၊ သတင္းဂ်ာနယ္ပံုႏွိပ္တိုက္၊ ရန္ကုန္၊ ၁၉၇၃ ဘံုေပါက္သာေက်ာ္၊ ရခုိင္ျပည္နယ္ႏွင့္ရိုဟင္ဂ်ာအမည္ခံ ဘဂါၤလီမ်ားျပႆနာစာတမ္း၊ ၁၉၈၉ ၊ လက္ႏွိပ္စာမူ၊ သမိုင္းသုေတသနဦးစီးဌာန၊ ၁၉၈၉ေမာင္ေတာျမိဳ႕နယ္ျဖစ္စသ္သမိုင္း၊ သမိုင္းျပဳစုေရးအဖြဲ႕၊ ေမာင္ေတာျမိဳ႕နယ္ျပည္သူ႕ေကာင္စီ၊ ၁၉၈၁၊ လက္ေရးမူ ေမာင္ေတာျမိဳ႕နယ္ ၊၂၈-၂-၂၀၀၈ ေမာင္ေတာျမိဳ႕နယ္ အနာဂတ္ သာသနာေတာ္အေရးအခင္းႏွင့္ ပတ္သက္တင္ျပေလွ်ာက္ထားခ်က္၊ ၂၈-၉-၁၉၈၈ ေမာင္ထင္` ရခိုင္ျပည္နယ္ အစီရင္ခံစာ´၊ ျမ၀တီမဂၢဇင္း၊ ၁၉၆၀၊ ဇူလိုင္၊ အတြဲ ၈ မူဂ်ာဟစ္မ်ားအလင္း၀င္ျခင္း၊ ျမ၀တီပံုႏွိပ္တိုက္၊ စာမ်က္ႏွာ ၊ ခုႏွစ္မပါ။ ျမန္မာမင္းမ်ား အေရးေတာ္ပံု၊နံ႔သာပံုႏွိပ္တုိက္၊ ရန္ကုန္၊ ၁၉၆၇ ရခိုင္အားမာန္(၂) ၊ရခိုင္သမိုင္းသုေတသနအသင္း၊ ၁၉၉၆ ရေသ့ေတာင္ျမိဳ႕နယ္သမိုင္းျဖစ္စဥ္မွတ္တမ္း၊ ျမိဳ႕နယ္သမိုင္းျဖစ္စဥ္မွတ္တမ္းျပဳစုေရးအဖြဲ႔၊ ရေသ့ေတာင္၊ ၁၉၈၁ ။

Sunday, 6 April 2014

How are different between INGO and USDP government activities in Arakan stste.

ဗဟို အစိုးရ နဲ ရခိုင္ေရာက္ INGO ေတြ႔ရဲ႕ တူညီတဲ႔ အေၿခခံ သေဘာထားတစ္ခု ရိွတယ္။၊
ဒါကေတာ႔ ေခါေတာ ဘဂၤလီ ေတြကို ရခိုင္ၿပည္ကေန ၿပည္မ ထဲကို ထြက္မသြားေစေရး ဘဲဲ။
သူတို႔ သာထြက္သြားရင္ INGO ေတြ စားခြက္ေပ်ာက္ၿပီ ( အေရွ႕ အရွ မွာ ဒီလို စားဂြင္ ေတြ မရိွသေလာက္ ရွားသြားၿပီ၊ သူတို႔ ကိုယ္တိုင္လဲ ေတာင္ အာရွေဒသ၊ အာရပ္နိုင္ငံေတြ နဲ အာဖရိက နိုင္ငံေတြ ထက္စာရင္ ရခိုင္က အေနရ အေတာ္ေခ်ာင္ေတာ႔ ဒီေဒသ မွာပဲ ကုတ္တပ္ၿပီး အလုပ္လုပ္ခ်င္႔တယ္)။
ဘဂၤလီေတြ ရခိုင္ မွာ မရိွေတာ တည္ၿငိမ္လာၿပီး ေဒသ ဖံြၿဖိဳးေရ လုပ္ငန္းေတြ ေဆာင္ရြတ္လာမွာ ကို ၿပည္ခိုင္ၿဖိဳးက ေခါင္းမာ ဂိုဏ္းသားေတြ မနွစ္ၿမိဳ႕လိုပဲ။ ၿပည္ခိုင္ၿဖိဳးရဲ႕ နိုင္ငံအေပၚထားတဲ႔ မ်ိဳးခ်စ္စိတ္ ကို ေလ႔လာၾကည္႔ေတာ႔ လြတ္ေတာ္မွာ မဲ(၂) ေနရာရဖို႔တြက္ ဘဂၤလီေတြကို ၀ိုက္ကာတ္ ထုပ္ေပးၿပီး နိုင္ငံ ရဲ နယ္ေၿမ တစိတ္တေဒသ ကို မဲ နဲ အလွဲအလွည္႔ လုပ္ၿပီး ေရာင္းစားလိုက္ၿခင္းပဲ။
( ဒါကေတာ႔ ဗဟို အစိုးရ နဲ ရခိုင္ ေရာက္ INGO ေတြ႔ရဲ တူညီတဲ အေၿခခံ သေဘာထား တစ္ခုပါ)။

ဘေစာ္ၿဖဴ မင္းၾကီး၏ နန္းဦးဖုရား။

ဘေစာ္ၿဖဴ မင္းၾကီး၏ နန္းဦးဖုရား။


ကၽြန္ေတာ္ ဆယ္ေက်ာ္သက္အရြယ္မွာ မႏၱေလး ကို ကရာေတး ၿပိဳင္ပြဲ ရိွလိုလားခါ၊ ၿပိဳင္ပြဲၿပီးလို႕ ဖုရားတိ ဖူကတ္ေတမွာ ရန္ကင္းေတာင္ ကို ေရာက္ပါေရ… ေတာင္ထက္ကို တက္လို ၿပန္ဆင္းခါ ေတာင္ေအာက္က ဖုန္းၾကီးေက်ာင္းကို ၀င္ၿပီး အနားယူ ဂတ္ပါေရ… ၿပိဳင္ပြဲ မွာ နာလာေရ လူတိက ေကာင္းလမ္း မေလွ်ာက္နိုင္လို ။
ေယမွာ သံဃာ တိက လာလိုမိန္းကတ္ေတ .. နီမေကာင္းကတ္လား ဆိုၿပီးေက ..ေယပိုင္ နဲ ဖုန္းၾကီးတပါးၾကြလာ( အသက္ေကာင္းၾကီးနီဗ်ယ္) ၿပီးေက.. ဆီးတိုက္ဖို လုပ္ေတ၊ သူက ဆရာ ၀န္ ဆိုၿပီး ေက မိတ္ဆတ္လို…သိရခါ၊ စကားေၿပာယင္းနဲ ရခိုင္သား ကၽြန္ေတာ္ ပါလာေရ ဆိုခါ ဇာကလဲ မိန္းခါ ယပိုင္ေၿပာယင္းနဲ ကၽြန္ေတာ္ အေဘာင္မ အိမ္မွာ ဆီးခန္းထိုင္ခေရ အေၾကာင္းတိကို ေၿပာၿပေရ။ ၿပီးေက သူေက်ာင္းကို ေခၚလားၿပီး အေသအၿခာ ဧည္႕ခံလို စကားေၿပာေရ။ ယင္းမွာ ဆရာေတာ္က ဖုရားတစ္ပါး ကို လက္ညိုးထိုၿပေရ တကာေခ် အေသအၿခာၾကည္လတ္..။ (ရခိုင္စကားနဲ) ယင္း ဆင္းတုေတာ္ ေအာက္မွာ သစ္သားၿပားနဲ ရီးထားေရ စာတစ္ခု… ဘေစာ္ၿဖဴ မင္းၾကီး နန္းဦးဖုရား....။
ဆိုၿပီးေက…။ ယေက အရွင္ဖုရား ေဒကို ေရာက္ေစာ္ၾကာဗ်ယ္လား ဆိုကာ ဖုန္းၾကီးက ငါ ရခိုင္မဟုတ္၊ ငါက အရင္က ခရစ္ယာန္ ဆိုေက၊ လူနာမည္က ေက်ာ္မင္း ၊ ေမာ္လီ။ ဆိုေရ။ ရခိုင္ကို ေရာက္မွ ဗုဒဘာသာ ၿဖစ္ေတ ဆိုေရ။ 0k ဇာပင္ၿဖစ္ၿဖစ္ ၀တၱဳ ေငြ ကတ္ၿပီး ၿပန္လာေရ။
ယပိုင္နဲ အိမ္ေရာက္ခါ မါမီ ကို မိန္းၾကည္ခါ ယင္းပုဂၢိဳလ္ေစာ္ ၿပည္နယ္ က်န္းမာေရးဆရာ၀န္ၾကီးၿဖစ္ခေရ ။ ၿပီးေက သူ ဗုဒဘာသာ ကိုေၿပာင္းေရ၊ သူ အိမ္ရွင္ မတိနဲ သူ သားသမီးက သူ ကို စြန္လြတ္လားေရ၊ သူရခိုင္သမိုင္းကို ေလလာေရ၊ သူဗမာၿပည္ၿပန္လားခါ ရခိုင္ဖုရားတိ သံတၱာ တစ္လံုးနဲ အၿပည္႔ ပါလားေရ လို႕ သိမ္႔ပါလာေရ။
ဇာပင္ၿဖစ္ၿဖစ္ ယင္း ဖုန္းၾကီး ၿပေရ ဆင္းတုေတာ္ေစာ္ ဘေစာ္ၿဖဴ မင္းၾကီး ၏ နန္းဦး ဖုရား ၿဖစ္ဖိုဆိုေစာ္ စိတ္ထဲ ထင္မိေရ။ ယင္းဆရာ၀န္ အေၾကာင္းကိုလဲ အယင္လူတိ သိကတ္ဖို႔ရာ…။
ယေက … ရခိုင္ ေရွးဖုရားကို ယင္းဆရာ၀န္ ဖုန္းၾကီး ပ်ံလြန္လိုရိွေက အသူလက္ထဲ ေရာက္နီလဲ။
( ရန္ကင္းေတာင္ ေဘးက ဖုန္းၾကီးေက်ာင္းထဲ ၀င္ေစာ္နဲ ဘယ္ဘတ္ ဆရာ၀န္ကိုေတာ္ လိုေခၚေရ)။

Thursday, 3 April 2014

ဘီလူးေခါင္းေပါ ္လာေသာ ဘဂၤလီမ်ား

ဘီလူးေခါင္းေပါ ္လာေသာ ဘဂၤလီမ်ား
သရ၀ဏ္ (ျပည္)
၂၆.၃.၂၀၁၄ ေန.က နိုင္ငံျခားသား ကမၻာလည္.ခရီးသည္မ်ားအား ဧည္.လမ္းညြွန္အျဖစ္က်ြန္ေတာ္လိုက္ပါ၀န္ေဆာင္မွုေပးရပါသည္ ။ သူတို.အား Elephant Coach ဟုအမည္ေပးထားေသာ ဒုတိယကမၻာစစ္လက္က်န္ ခ်က္ပလက္ကားျကီး ၃ စီးျဖင္. ရန္ကုန္ျမိဳ.တြင္းလိုက္လံျပသရျခင္းျဖစ္သည္ ။ ကားမ်ားကို မူလခ်က္ပလက္အရသာမပ်က္ေစပဲ အတြင္းပိုင္းတြင္ ေလေအးေပးစက္မ်ားတပ္ကာအေကာင္းစား ဆိုဖာထိုင္ခံုေျခာက္လံုးတပ္ဆင္ျပီး က်ြန္းသစ္မ်ားျဖင္.အလွဆင္ထားေသာေျကာင္.နိုင္ငံျခားသားမ်ားအထူးနွစ္သက္စြာစီးနင္းျကေသာ ကားခရီးစဥ္ျဖစ္သည္ ။ ကားတစ္စီးလ်င္ ဧည္.သည္ေျခာက္ဦး ဂိုဒ္တစ္ဦးလိုက္ပါလာသျဖင္. ခ်က္ပလက္ကား သံုးစီးတြင္ ဧည္.လမ္းညြွန္သံုးေယာက္လိုက္ပါလာျကပါသည္ ။ အထူး၀န္ေဆာင္မွုအျဖစ္က်ြန္ေတာ္တို.ကားေရွ.မွ ယာဥ္ထိမ္းရဲတစ္ဦးကဆိုင္ကယ္ျဖင္.လိုက္ပါလမ္းရွင္းေပးပါသည္ ။ ထိုေန.ကပထမဆံုး ရပ္နားရမည္.အစီအစဥ္အျဖစ္ ေရြွတိဂံုဘုရား အေနာက္ဖက္တည္.တည္. ျပည္သူ.ရင္ျပင္ေရွ.သို. ကားသံုးစီးေရာက္လာျကပါသည္ ။ နိုင္ငံျခားသားမ်ားေခတၱရပ္နားျပီး ဘုရားရွဳခင္းကိုဓါတ္ပံုရိုက္ရန္ျဖစ္သည္ ။ တိုက္တိုက္ဆိုင္ဆိုင္ပင္ ျပည္သူ.ရင္ျပင္ေရွ.၌ လူတို.စုရံုးေနျကပါသည္ ။ လူ၀တ္ေျကာင္မ်ားေရာ သံဃာေတာ္မ်ားလဲပါပါသည္ ။ ဆိုင္းဘုတ္မ်ား ၊အလံမ်ားကိုကိုင္ေဆာင္ထားသျဖင္. ေသခ်ာေပါက္ဆႏၵျပေနျခင္းျဖစ္သည္ကိုသိလိုက္ပါသည္ ။သို.ေသာ္ဘာအတြက္ဆႏၵျပေနသလဲမသိပါ ။ နိုင္ငံျခားသားမ်ားကေမးသျဖင္. သူတို.ကိုင္ေဆာင္ထားေသာေျကြးေျကာ္သံဆိုင္းဘုတ္မ်ားကိုဖတ္လိုက္ေသာအခါမွ သန္းေခါင္စာရင္းေကာက္ခံရာတြင္ ဘဂၤလီမ်ားကို ရိုဟင္ဂ်ာဟူေသာနာမည္ထည္.သြင္းေကာက္ခံမည္.အစီအစဥ္ကိုဆန္းက်င္ကန္.ကြက္ေနျကျခင္းျဖစ္
ေျကာင္းသိလာပါသည္ ။ နိုင္ငံျခားသားမ်ားကိုလည္း ဘဂၤလီမ်ား သူတို.ကိုယ္သူတို.ရိုဟင္ဂ်ာဟု လူမ်ိဳးစာရင္း၀င္လာေအာင္လိမ္လည္လုပ္ေဆာင္ေနေျကာင္းရသမ်ွအခ်ိန္တိုတိုအတြင္း ရွင္းျပလိုက္ပါသည္ ။ သူတို.ကလည္းဤသို.လူစုလူေ၀းျဖင္.ေရြွတိဂံုဘုရားေနာက္ခံထား၍ဆႏၵဖာ္ထုတ္ေနေသာျမင္ကြင္းကိုအလြန္ထူးဆန္းအံ.ျသေနျကပါသည္ ။ က်ြန္ေတာ္ကလည္း ဘဂၤလီတို.၏လိမ္ဆင္မ်ားကမၻာသို.ပ်ံ.နွံ.ေစရန္ရည္ရြယ္ခ်က္ျဖင္. ဓါတ္ပံုရိုက္ခ်င္လ်င္အားရပါးရရိုက္ျကပါဟုခြင္.ျပဳလိုက္ပါသည္ ။ သို.ေသာ္ က်ြန္ေတာ္.ဧည္.သည္မ်ားကားေအာက္သို.ပင္ဆင္းခြင္.မရလိုက္ပါ ။
ျဖစ္ပံုမွာက်ြန္ေတာ္တို.ဂိုဒ္သံုးဦးတြင္တပ္မေတာ္မွစစ္သားလူထြက္ဗိုလ္မွဴးေဟာင္းတစ္ေယာက္ပါပါ သည္ ။သူသည္ ဗိုလ္မွဴးဘ၀မွအျငိမ္းစားယူကာ ဧည္.လမ္းညြွန္ဘ၀သို.ကူးေျပာင္းလာသူျဖစ္သည္ ။ ထို ဧည္.လမ္းညြွန္သည္ စစ္သားစိတ္မကုန္ေသးသျဖင္.ဆႏၵျပလူထုကိုေတြ.လိုက္ရေသာအခါ မ်က္စိမ်က္နွာပ်က္သြားကာသူ.ဧည္.သည္နိုင္ငံျခားသားမ်ားကို ကားေပါ ္ဇြတ္အတင္းျပန္တက္ခိုင္းျပီး က်ြန္ေတာ္တို.ကိုဘာမွမတိုင္ပင္ပဲ လ်င္ျမန္စြာကားေမာင္းထြက္သြားပါသည္ ။ထိုအခ်ိန္တြင္က်ြန္ေတာ္သည္ကားေပါ ္မွပင္မဆင္းရေသးသျဖင္. ေရွ.ကားဘာေျကာင္.ေမာင္းထြက္သြားသလဲဆိုတာမသိပါ ။ ခရီးသြားကုမၼဏီက ဆႏၵျပသူေတြကိုမျပခ်င္သျဖင္.ေမာင္းထြက္သြားခိုင္းသျဖင္.ေနရာေျပာင္းျပီးျပရမည္ဟုထင္ကာက်ြန္ေတာ္တို. ကားနွစ္စီးလဲေနာက္မွလိုက္ေမာင္းပါသည္ (အမွန္မွာခရီးသြားကုမၼဏီမွ ထိုသို.ေမာင္းထြက္ခိုင္းျခင္းမဟုတ္ပဲ စစ္ဗိုလ္လူထြက္ ဧည္.လမ္းညြွန္ ကသူ.ဘာသာေမာင္းထြက္ေျပးျခင္းျဖစ္ေျကာင္းေနာက္မွသိရပါသည္ ) ။ ကားမ်ားမွာလည္းဘယ္ကိုသြား၍ဘယ္ေနာက္လိုက္ရမည္မသိေသာေျကာင္.တစ္ေယာက္တစ္စီးကစင္.ကလ်ား ျဖစ္သြားျကပါသည္ ။ ထိုအခါမွက်ြန္ေတာ္သည္ တပ္မေတာ္သားတို.၏အတြင္းစိတ္ကိုလွစ္ကနဲေတြ.ျမင္လိုက္ပါသည္ ။ သူတို.သည္ (တပ္မွအျငိမ္းစားယူျပီးသည္.တိုင္) ဒီမိုကေရစီကိုေျကာက္ပါသည္ ။ ဆႏၵျပသည္ကိုေျကာက္ပါသည္ ။ ထို.ထက္အလြန္ေျပာရလ်င္ ျပည္သူလူထုကိုေျကာက္ပါသည္ ။ ဆႏၵျပပြဲတစ္ခုကို ဘာအတြက္ ဘာေျကာင္.ဟုမေစာေျကာမေ၀ဖန္ပဲ မျမင္အပ္ မျကည္.အပ္ေသာ မသမာေသာကိစၥျကီးတစ္ခုကဲ.သို.သေဘာထားေျကာင္းပါးစပ္ကဖြင္.မေျပာေသာ္လည္းေပါ ္လြင္ေနပါသည္ ။
တိုက္တိုက္ဆိုင္ဆိုင္ထိုေန.က ျပည္သူ.ရင္ျပင္တြင္ သန္းေခါင္စာရင္း၌္ရိုဟင္ဂ်ာအမည္သြတ္သြင္းမွဳဆန္.က်င္ေရးဆႏၵျပပြဲကို မျကည္.လိုက္ရေသာ္လည္း ကံအားေလ်ာ္စြာပင္ ျမိဳ.ေတာ္ခန္းမအနီး တရားရံုးခ်ဳပ္ေရွ.တြင္ တပ္မေတာ္မွေျမအသိမ္းခံထားရေသာမိေခ်ာင္းကန္အပိုင္း(၂)ွ ရပ္ကြက္ျပည္သူလူထုမွ သပိတ္စခန္းဖြင္.ကာအားရပါးရ ဆႏၵျပေနျကသည္ကိုေတာ. ထပ္မံေတြ.ျမင္ခဲ.ရသျဖင္. ဧည္.သည္မ်ားဓါတ္္ပံုရိုက္ခြင္.ျကည္.ရွုေလ.လာခြင္.ရသြားပါသည္ ။ တပ္မေတာ္သားေဟာင္းဧည္.လမ္းညြွန္ကေတာ.သူ.ဧည္.သည္တိုးရစ္မ်ားကို ထိုျမင္ကြင္းအားျပသည္မျပသည္ကိုက်ြန္ေတာ္မသိေတာ.ပါ ။တစ္ေယာက္တစ္ဖြဲ.ခြဲ၍ြဲလမ္းေလ်ာက္ျကသျဖင္. မသိျခင္းျဖစ္ပါသည္ ။ က်ြန္ေတာ္ကေတာ.ျမန္မာနိုင္ငံမွေျမသိမ္းယာသိမ္းျဖစ္ရပ္မ်ားကို နိုင္ငံျခားသားမ်ားအား အက်ဥ္းရံုးရွင္းျပလိုက္ပါသည္ ။
စစ္သားတစ္ေယာက္၏ ျပည္သူလူထုအေပါ ္ထားေသာစိတ္သေဘာထားကိုျကံုျကိဳက္သျဖင္.လွစ္ဟျပျခင္းသာျဖစ္၍ ဤေဆာင္းပါးတြင္အဓိကေျပာလိုေသာအေျကာင္းမွာ မင္းသားေခါင္းေဆာင္း၍ နိုင္ငံတကာတြင္သနားစဖြယ္ ပလီပလာအျမဲလုပ္ေလ.ရွိေသာ ဘဂၤလီမ်ားသည္ ယခုတစ္ျကိမ္တြင္ေတာ.တပ္ဦးက်ြံသြားကာ ၎တို.၏ပက္စက္ေသာအျကံမ်ား ဖံုးမနိုင္ဖိမရျဖစ္လာျကပံုကိုေျပာလိုရင္းျဖစ္သည္ ။ယခင္အခါမ်ားစြာကအျမဲလိုပင္သူတို.ကိုယ္သူတို. ျမန္မာျပည္မွ လူနည္းစုမူဆလင္မ်ားဟူ၍တစ္မ်ိဳး ၊အဖိနွိပ္ခံရိုဟင္ဂ်ာမ်ားဟုတစ္ဖံု ကမၻာ.မီဒီယာမ်ားသို.အျမဲမျပတ္၀ါဒျဖန္.ေနခဲ.ေသာဘဂၤလီမ်ားသည္ ယခုအခါတြင္ေတာ.ဘဂၤလားေဒ.ရွ္နိုင္ငံတြင္တရား၀င္ထုတ္ေ၀ေသာ ၂၀၁၄ မတ္လ(၁၉) ဒါကာထရီျဗြန္း ( Dhaka Tribune ) သတင္းစာတြင္ ယူကရိန္းနိုင္ငံ ခရိုင္းမီးယားေဒသသို. ရုရွားတပ္ဖြဲ.၀င္မ်ား၀င္ေရာက္ကာ ခရိုင္းမီးယားျပည္သူမ်ားရုရွားနွင္.ပူးေပါင္းလိုျခင္းရွိမရွိ ဆႏၵခံယူပြဲက်င္းပသလို ျမန္မာနိုင္ငံရခိုင္ျပည္နယ္ ၊ ဘူးသီးေတာင္ ၊ေမာင္ေတာ ၊စစ္ေတြေဒသမ်ားကို ဘဂၤလားဒစ္ရွ္နွင္.ပူးေပါင္းလိုျခင္းရွိမရွိ ဆႏၵခံယူပြဲက်င္းပသင္.ေျကာင္း ျမန္မာ.အခ်ဳပ္အျခာအာဏာကိုေျပာင္ေျပာင္တင္းတင္းပင္ ခ်ိဳးေဖာက္ကာ နွပ္ေျကာင္းေပးေရးသားထားတာေတြ.ရေလသည္ ။ ထိုအခါ ဤေရးသားမွုမွေအာက္ပါအခ်က္နွစ္ခ်က္ကို ေရွ.ကဖုန္းေနာက္ကေပါ ္ဆိုသကဲ.သို.ထင္ထင္ရွားရွားေတြ.ရေလသည္ ။
ပထမအခ်က္မွာနိုင္ငံတကာသတင္းမီဒီယာမ်ားသို.တြင္တြင္က်ယ္က်ယ္၀ါဒျဖန္.ေနေသာကိစၥျဖစ္သည္.ရခိုင္ေဒသမွ မူဆလင္လူနည္းစုဆိုေသာကိစၥျဖစ္သည္ ။ ျပည္တြင္းမွ ျမန္မာနိုင္ငံသားမ်ားကေတာ.ဘူးသီးေတာင္ေမာင္ေတာေဒသတြင္ လူနည္းစုမွာ ဗုဒၥဘာသာရခိုင္တိုင္းရင္းသားမ်ားျဖစ္၍ လူမ်ားစုမွာဘဂၤလီမူဆလင္မ်ားသာျဖစ္ေျကာင္း တစ္နိုင္ငံလံုးသိပါသည္ (သန္းေခါင္စာရင္းေကာက္ျကည္.လ်င္ပို၍တိတိက်က်သိလာနိုင္ပါသည္ )။ထိုအေျခအေနမ်ိဳးတြင္ လူထုဆႏၵခံယူပြဲျပဳလုပ္ရန္နွပ္ေျကာင္းေပးေရးသားလာျခင္းသည္ ဘူးသီးေတာင္ ၊ေမာင္ေတာ ေဒသမ်ား၌ မူဆလင္ဦးေရ အဆမတန္မ်ားျပားေနျပီျဖစ္ေျကာင္း တစ္ဖက္လွည္.၍၀န္ခံရာေရာက္ေပသည္ ။ လူနည္းစုဆိုေသာစကားသာမွန္ခဲ.လ်င္မည္သူသည္ မဲဆႏၵခံယူရဲမည္နည္း ။ လူဦးေရအသာစီးရျပီဟုယံုျကည္၍သာထိုသို.ေျပာ၀ံ.ျခင္းျဖစ္သည္ ။ သူတို.ထိုသို.ရဲရဲျကီးေျပာ၀ံ.ေသာအေျခအေနသို.ေရာက္ေအာင္လည္းအာဏာပိုင္အဆက္ဆက္သည္ ရခိုင္ျပည္နယ္အေရး (အေနာက္ဘက္တံခါးလံုျခံုေရး)ကို ဆယ္စုနွစ္ေပါင္းမ်ားစြာလစ္လ််ရွုွဳခဲ.ျကပါသည္ ။ အဂတိလိုက္စားမွုမ်ား ၊နိုင္ငံေရးမဲအသာရလိုမွုကိုအမ်ိဳးသားေရးနွင္. အလဲအလွယ္လုပ္ခဲ.မွုမ်ားသည္ပဋိပကၡ၏မူလဇစ္ျမစ္ျဖစ္သည္။အေျကာင္းမရွိပဲအက်ိဳးမျဖစ္ဟူေသာျမတ္ဗုဒၥ၏တရားေတာ္အရ အာဏာပိုင္မ်ားေပါ.ေလ်ာ.ခဲ.ေသာဒဏ္ကိုယခုအခါျမန္မာတစ္ျပည္လံုးစတင္ခံစားေနရေလျပီ ။ယူကရိန္းတြင္ ခရိုင္းမီးယားေဒသသည္ ရဳရွမ်ား ၊ရုရွားလိုလားသူမ်ား ၊ ရုရွားစကားေျပာသူမ်ားျဖင္.ေျခခ်င္းလိမ္ေနေပသည္ ။ ထိုအေျခအေနသည္ ျပည္ေထာင္စု၏နယ္ေျမတစ္ခုလက္လြွတ္ဆံုးရွံုးရသည္အထိျဖစ္နိုင္ေျကာင္း ျမန္မာကိုအေကာင္းဆံုးတပ္လွန္.သတိေပးေနျခင္းျဖစ္ပါသည္ ။ျမန္မာျပည္၍လည္း မိမိ နိုင္ငံနယ္နိမိတ္အတြင္းျဖစ္ပါလ်က္ ျမန္မာစကား ၊ ရခိုင္စကား ၊ ရွမ္္းစကား မ်ားမေျပာပဲ တရုတ္စကား ေျပာ ၊တရုတ္ေငြကိုသံုး ၊တရုတ္ျပည္ကိုျသဇာခံ ၊ တရုတ္ေျမပံုကိုအသံုးျပဳေနသူမ်ား၊ ဘဂၤလီစကားေျပာ ၊ ဘဂၤလီ ေငြကိုသံုး ၊ဘဂၤလား၏ျသဇာကိုခံေနေသာေဒသမ်ားလည္းေပါ ္ေပါ ္ထင္ထင္ရွိလာေနသည္မွာစိုးရိမ္ဖြယ္အေနအထားျဖစ္သည္ ။
ဒုတိယ ေထာက္ျပလိုေသာအခ်က္မွာ က်ြန္ေတာ္တို.စာေရးဆရာမ်ားမျကာခနေထာက္ျပေလ.ရွိေသာ္လည္းအစိုးရပိုင္းမွဘယ္ေတာ.မွအေရးတယူစဥ္းစားေလ.မရွိေသာ RSO ( The Rohingya Solidarity Organization ) ဟူေသာဘဂၤလီသူပုန္မ်ား၏ ရခိုင္ေဒသတြင္ ေမယုေတာင္တန္းေဒသကိုေျခကုတ္ယူကာ အစၥလာမ္မစ္နိုင္ငံထူေထာင္လိုေသာမဟာရည္မွန္းခ်က္ျဖစ္သည္ ။ထိုရည္မွန္းခ်က္ျဖင္. ရိုဟင္ဂ်ာေသြးစည္းညီညြတ္ေရးအဖြဲ.ဆိုေသာ ကုလားဆိုးေသာင္းက်န္းသူအဖြဲ.သည္ ဘူးသီးေတာင္ ၊ေမာင္ေတာနယ္စပ္ကိုအခြင္.ရလ်င္ရသလိုစစ္ေရးျဖင္.အျကိမ္ျကိမ္က်ဴးေက်ာ္ ခဲ.ဖူးသည္ ။ ၁၉၄၂ တြင္ ဘဂၤလီမ်ားမွလက္နက္အင္အားလူအင္အားအလံုးအရင္းျဖင္. ေမာင္ေတာနွင္.ဗူးသီးေတာင္ျမိဳ.နယ္မ်ားရွိ ရခိုင္တိုင္းရင္းသားေက်းရြာမ်ားကိုတိုက္ခိုက္သတ္ျဖတ္ဖ်က္ဆီးပစ္ကာ ထိုတိုက္ခိုက္လုယက္ဖ်က္ဆီးမွုေျကာင္. ရခိုင္လူမ်ိဳး နွစ္ေသာင္းေက်ာ္ ေသဆံုးခဲ.ရျပီး ရခိုင္ေက်းရြာေပါင္းမ်ားစြာ ဖ်က္ဆီးခံခဲ.ရကာယခုအခ်ိန္အထိ ျပန္လည္နာလန္မထူနိုင္ေတာ.ပဲ ဘဂၤလီမ်ားျကီးစိုးရာ ေဒသျဖစ္သြားရသည္. သမိုင္းေျကာင္းရွိခဲ.ဖူးပါသည္ ။၁၉၈၈ တြင္လည္း လံုျခံုေရးအားနည္းေနမွုကိုအခြင္.ေကာင္းယူကာ ဘဂၤလီမ်ားကေမာင္ေတာျမိဳ.အားသိမ္းယူရန္ျကိဳးစားခဲ.ဖူးသည္ ။ ဘဂၤလီအင္အားစုစုေပါင္း (၅၀,၀၀၀ ) ခန္.ရွိေသာ္လည္းရဲနွင္.လံုထိမ္းတပ္ရင္းတို.ကျပန္လည္ခုခံနိုင္ခဲ.ေသာေျကာင္. ၎တို.၏ျကိဳးပန္းမွုမေအာင္ျမင္ခဲ.ပါ ။ ၁၉၉၈ ခုနွစ္တြင္လည္း ရိုဟင္ဂ်ာလြတ္ေျမာက္ေရးအဖြဲ. ( RLO )ေသာင္းက်န္းသူအဖြဲ. ဦးေဆာင္ေသာ ဘဂၤလီအင္အား (၅၀၀၀ )ခန္.သည္ ေမာင္ေတာျမိဳ.သို.ရုတ္တရက္၀င္ေရာက္လာကာ ဗုဒၥဘာသာဘုန္းျကီးေက်ာင္းမ်ားကိုဖ်က္ဆီးျခင္း ၊ ဗုဒၥဘာသာ၀င္မ်ားေနထိုင္ေသာ ရပ္ကြက္မ်ားကိုမီးရွိဳ.ျခင္း ၊ရခိုင္လူမ်ိဳးမွန္သမ်ွကိုသတ္ျဖတ္ျပီး ေမာင္ေတာျမိဳ.ကိုသိမ္းပိုက္ရန္အျပင္းအထန္စီးနင္းတိုက္ခိုက္ျခင္းမ်ားကိုျပဳလုပ္လာခဲ.ရာျမန္မာနိုင္ငံရဲတပ္ဖြဲ.မွု ျပန္လည္ခုခံတားဆီးကာကြယ္နိုင္ခဲ.ပါသည္ ။ ဤျဖစ္ရပ္မ်ားကိုျကည္.လ်င္ နိုင္ငံငယ္ေသာ္လည္း လူဦးေရအဆမတန္ေပါက္ဖြားေနေသာ ဘဂၤလားဒစ္ရွ္သည္ ရခိုင္ေဒသကို အစၥလမ္ဘာသာသို.သြတ္သြင္းလ်က္ကိုယ္ပိုင္နိုင္ငံတည္ေထာင္ဖို.ဘယ္ေလာက္အာသီသရွိေနျကမွန္းရိပ္စားမိေပ မည္ ။
ဤအေျခအေန၍ က်ြန္ုပ္တို.သည္ သံခင္းတမန္ခင္းျဖင္.ျပံုးျပံုးေလးေန၍ ရေတာ.မည္.အခ်ိန္မဟုတ္ ။ အစၥေရးနိုင္ငံကဲ.သို. ျပတ္ျပတ္သားသား တုန္.ျပန္ရေတာ.မည္ျဖစ္သည္ ။ ယခုအခါ မင္းသားေခါင္းေဆာင္းထားေသာ ဘဂၤလီ ၀ါဒျဖန္.သမားတို. ဂိုးရလိုေဇာျဖင္.လူက်ြံေဘာ ( Off side ) ျဖစ္ကာ ဘီလူးေခါင္းထြက္လာေသာသမယျဖစ္သည္ ။ သူတို.၏မသမာေသာ ေ၇ရွည္မဟာဗ်ဴဟာကို အကင္းမပါးေသာဘဂၤလီသတင္းေထာက္ကလွစ္ဟျပလိုက္ျခင္းလည္းျဖစ္သည္ ။ တစ္ခါအလိမ္ခံရလ်င္ လိမ္သူ၏အျပစ္ ၊နွစ္ခါအလိမ္ခံရလ်င္ အလိမ္ခံရသူ၏အျပစ္ျဖစ္ေျကာင္း ေျပာစမွတ္ျပဳျကပါသည္ ။သံုး ေလးခါလိမ္ေနခဲ.သည္ကိုမွမသိလ်င္ မသိသူ ၏ နံုဖ်င္းမိုက္မဲမွုသာျဖစ္၍ သမိုင္းနွင္.ခ်ီကာ
ေပးဆပ္ရမည္ျဖစ္သည္ ။
ယခုပင္လ်င္ ၂၀၁၂ နို၀င္ဘာ (၁၂)ရက္ေန.က ဘဂၤလားဒစ္ရွ္နယ္စပ္၌ ျခံစည္းရိုးခတ္ေနေသာ တပ္မေတာ္အင္ဂ်င္နီယာတပ္မွတပ္ျကပ္ျကီးခိုင္ထူးေအာင္အပါအ၀င္ ျမန္မာစစ္သားသံုးဦး ကို အမည္မသိ ဘဂၤလီမ်ား ( ရိုဟင္ဂ်ာေသြးစည္းညီညြတ္ေရးဟူေသာလက္နက္ကိုင္အဖြဲ.ပင္ျဖစ္ဖို.ရွိသည္ ) ဖမ္းဆီးေခါ ္ေဆာင္သြားသည္မွာေသသည္ရွင္သည္ယခုအထိမသိရေပ ။ မျကာမီကထိုျမန္မာစစ္သည္သံုးဦး ကိုထိုင္လ်က္အေနအထားနွင္. မူဆလင္စစ္သားအခ်ိဳ.ကေသနတ္နွင္.ခ်ိန္ထားေသာဓါတ္ပံုကိုတူရကီသတင္းဌာနတစ္ခုကေဖာ္ျပေျကာင္းအင္တာနက္၌ေပါ ္ေပါက္လာသည္ ။ အင္မတန္ရင္နာစရာေကာင္းေသာျဖစ္ရပ္ျဖစ္သည္ ။ တူရကီဆိုသည္ မွာ မူဆလင္နိုင္ငံျဖစ္သည္ ။ ထိုပံုကို တူရကီသတင္းဌာနကအဘယ္သို.ရသနည္း ။ ထိုျမန္မာစစ္သားမ်ားသည္ တူရကီသို.ေရာက္သြားသေလာ ။ အဘယ္မွာရွိသနည္း ။ေသသည္ေလာ ။ရွင္သည္ေလာ ။ တပ္မေတာ္သည္ အဘယ္ေျကာင္.ဤကိစၥတြင္ နွုတ္ပိတ္ေနသနည္း ။ နိုင္ငံေရးသမားမ်ားကို ကမၻာအနွံ.လိုက္လံစံုစမ္းေထာက္လွမ္းဖမ္းဆီးရာတြင္ေတာ္သေလာက္ သာမန္တပ္တပ္ျကီးတစ္ေယာက္နွင္.တပ္သားနွစ္ေယာက္ေပ်ာက္သြားေသာအခါ အဘယ္ေျကာင္.စြမ္းစြမ္းတမံလိုက္မရွာသနည္း ။ ထိုေပ်ာက္ဆံုးသြားေသာသူမ်ားမွာအညတရ စစ္သားမ်ားမဟုတ္ပဲ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ျကီး ၊ ဗိုလ္ခ်ဳပ္မွဴးျကီးမ်ား၏မိသားစု အဖြဲ.၀င္မ်ားျဖစ္ေနလ်င္ေကာ ဤသို.ပဲ ၀တ္ေျက၀တ္ကုန္ရွာျကမည္လား ။ မိုးမီးေလာင္သလို ေတာအနွံ.ေတာင္အနွံ.ရွာျကေဖြျကမည္လားဆိုတာေမးစရာမလိုေအာင္ျပည္သူကသိေနျကပါသည္ ။ ဥပမာအားျဖင္. စီးပြားေရးလုပ္ငန္းရွင္ဦးေတဇ ကခ်င္ျပည္နယ္ေရခဲေတာင္ေပါ ္၍ရဟတ္ယာဥ္ပ်က္ျကစဥ္က တပ္မေတာ္မွရွာေဖြကယ္ဆယ္မွုသည္ ယခုေပ်ာက္ဆံုးစစ္သားသံုးဦး ကိုရွာေဖြကယ္ဆယ္မွုထက္ ထင္သာျမင္သာရွိကာ အားတက္သေရာရွိခဲ.ပါသည္ ။ အသက္ရွင္ရန္ေမ်ွာ္လင္.ခ်က္မရွိေတာ.ေသာ မေလးရွားေလေျကာင္းခရီးစဥ္ MH 370 မွ ခရီးသည္နွင္.ေလယာဥ္ကိုလိုက္ရွာသူမ်ားပင္ ျမန္မာျပည္မွစစ္သားေပ်ာက္ ရွာပံုေတာ္ထက္အမ်ားျကီး အားသြန္ခြန္စိုက္ရွိတာေတြ.ရေပသည္ ။ လူ.အသက္သည္ တန္ဖိုးခ်င္းတူေသာ္လည္း အစိုးရ အဖြဲ.မ်ားကိုလိုက္၍ တန္ဖိုးထားပံုျခင္း ကြဲျပားေနေပေတာ.သည္ ။
ယခုအခါ ဘဂၤလားဒစ္ရွ္ဘက္မွေဆာင္းပါးေရးကာ ေျဗာင္က်က်စိမ္ေခါ ္လိုက္ေပျပီ ။ ျမန္မာအစိုးရကဘဂၤလားဒစ္ရွ္နိုင္ငံျခားေရး၀န္ျကီးဌာနသို. သတိေထာက္လြွာေပးအပ္လိုက္သည္ဟုသိရ၏ ။ ၀တ္ေျက၀တ္ကုန္ လုပ္ထံုးလုပ္နည္းစာအုပ္ျကီးအတိုင္းလုပ္တာမ်ိဳးမျဖစ္ပါေစနွင္.ဟုဆုေတာင္းမိေပသည္ ။ ယခုအခါ ဘဂၤလီတို.၏၀ါဒျဖန္.မွုကိုနားေယာင္ေနေသာအေမရိကန္ေအာက္လြွတ္ေတာ္က ဘဂၤလီမ်ားအားရိုဟင္ဂ်ာအျဖစ္အသိအမွတ္ျပဳကာနိုင္ငံသားခံယူခြင္.ေပးဖို.မဆီမဆိုင္ ၀င္ေရာက္ေျပာဆိုေနခ်ိန္လည္းျဖစ္သည္ ။ လူသားျခင္းစာနာမွုအကူအညီမ်ားေပးအပ္ရမည္. NGO အဖြဲ.အစည္းတစ္ခုျဖစ္သည္. Malteser International အဖြဲ.မွ စီမံကိန္းညွိနွိုင္းေရးမွူး အေမရိကန္နိုင္ငံသူ Mrs .Y. Vonne Dunton က ၎ငွားရမ္းေနထိုင္ေသာ အိမ္မွ သာသနာ.အလံကိုျဖဳတ္ခ်၍ ခါးမွာပါတ္ျပီးေစာ္ကားခဲ.သျဖင္. စစ္ေတြျမိဳ.တြင္ရုန္းရင္းဆန္ခတ္မွုမ်ားျဖစ္ကာ ေသနတ္ပစ္ေဖာက္လူစုခြဲရာမွ ကေလးငယ္တစ္ဦးေသနတ္ထိမွန္ေသဆံုးခဲ.ေျကာင္းသိရပါသည္ ။ အရာရာသည္ရည္ရြယ္ခ်က္ရွိရွိျဖင္. သန္းေခါင္စာရင္းေကာက္ကာနီးမွျဖစ္ေပါ ္လာျခင္းျဖစ္သည္ ။ ဤကိစၥတြင္ အစိုးရသည္ေဒသခံ ျမန္မာ ၊ရခိုင္မ်ားကိုသာတစ္ဖက္သတ္အျပစ္ပံုမခ်ပဲ ေရာမေရာက္လ်င္ေရာမလိုက်င္.ရမည္ဟူေသာ စကားကိုနားမလည္ပဲအိမ္ရွင္နိုင္ငံ၏ယဥ္ေက်းမွုနွင္.ဘာသာေရးယံုျကည္မွုကိုေစာ္ကားခဲ.ေသာထိုအေမရိကန္နိုင္္ငံသူကိုလည္း ဘာသာေရးအျကည္ျငိဳပ်က္ေစမွု ၊ယုံျကည္ကိုးကြယ္မွု ကိုေစာ္ကားမွုတို.ျဖင္. ထိထိေရာက္ေရာက္အေရးယူသင္.ေပသည္။ေပ်ာ.ညံ.ေနရမည္အခ်ိန္မဟုတ္ေတာ.ေပ ။
ဘဂၤလီမ်ားဘက္က ဘီလူးေခါင္းေဆာင္းကိုလွစ္ဟျပလိုက္ျပီျဖစ္ရာ ျမန္မာက တီးလံုးေျပာင္းကာ ဘီလူးဆိုင္းျပန္ထြက္မလား ။ ဘဂၤလီနွင္.ကကြက္ညီေအာင္ပါတ္ျကမ္းတိုက္ကာ ဗိန္းေဗာင္းတီးမလား ။ မိဘျပည္သူမ်ားဆိုေသာတေယာေလးနွင္.အေပ်ာ.ဆြဲဆြဲကာ ယိုးဒယားအကေလးနွင္.ပဲ လုပ္သမ်ွခံကာ ျပည္ဖံုးကားခ်မလားဆိုတာတိုင္းသူျပည္သားမ်ားကေစာင္.ျကည္.ေနျကေပသည္ ။
သရ၀ဏ္(ျပည္)
ေစာင္.ျကည္.ဂ်ာနယ္
၈.၄.၂၀၁၄

Wednesday, 2 April 2014

2014 census , Day three. 2 April 2014

ရခိုင္ျပည္နယ္သာမက ရန္ကုန္တိုင္းႏွင့္ အျခားေနရာမ်ား၌လည္း သန္းေခါင္စာရင္းေကာက္ယူရာတြင္ လူမ်ဳိးအမည္ ႐ိုဟင္ဂ်ာဟု ေျပာဆိုမႈမ်ားရွိေန

၂၀၁၄ ခုႏွစ္ ျပည္လုံးကြၽတ္သန္းေ...ခါင္စာရင္းကို မတ္ ၃၀ ရက္မွစ၍ တစ္ႏိုင္ငံလုံး၌ စတင္ေကာက္ယူလ်က္ရွိရာ လူမ်ဳိးအမည္အတြက္ ႐ုိဟင္ဂ်ာဟု ေျပာဆိုမႈမ်ားသည္ ရခုိင္ျပည္နယ္သာမက ရန္ကုန္တိုင္းႏွင့္ အျခားေနရာမ်ား၌လည္း ရွိေနေၾကာင္း လူ၀င္မႈႀကီးၾကပ္ေရးႏွင့္ ျပည္သူ႔အင္အားဦးစီးဌာနမွ သတင္းရရွိသည္။

သန္းေခါင္စာရင္း ေကာက္ယူရာတြင္ ေမးခြန္း ၄၁ မ်ဳိး ေမးျမန္းသြားမည္ျဖစ္ၿပီး လူတုိင္းေျဖဆုိရမည့္ ေမးခြန္း ၂၀ ႏွင့္အတူ အိမ္ေထာင္က်ဖူးသူ အမ်ဳိးသမီးတုိင္း ေျဖဆုိရမည့္ေမးခြန္းမ်ား၊ အိမ္အေၾကာင္းအရာႏွင့္ သက္ဆုိင္သည့္ေမးခြန္းမ်ား၊ အိမ္ေထာင္စုသားမ်ားထဲမွ ႏုိင္ငံျခားသုိ႔ ေရာက္ရွိေနသူမ်ားရွိပါက ေျဖဆုိရမည့္ေမးခြန္းမ်ားႏွင့္ လြန္ခဲ့ေသာ ၁၂ လအတြင္း အိမ္ေထာင္စုသားမ်ားထဲမွ ေသဆုံးျခင္းအေၾကာင္းအရာဆုိင္ရာ ေမးခြန္းမ်ား ပါ၀င္မည္ျဖစ္သည္။

"အခုဆုိရင္ ႐ုိဟင္ဂ်ာဆုိလုိ႔ရွိရင္ ဘာလို႔ထည့္မေကာက္တာလဲဆုိၿပီး ေမးလာတာရွိတယ္။ ႐ိုဟင္ဂ်ာဆုိၿပီးေျဖဆုိတာ ရခုိင္ျပည္နယ္ေရာ ရန္ကုန္မွာေရာရွိတယ္။ ေနရာေဒသအသီးသီးကေန ကြၽန္မတုိ႔ဆီကို ႐ိုဟင္ဂ်ာဆုိလို႔ရွိရင္ ဆရာမေတြက မေရးသြားဘူး ဘာျဖစ္လုိ႔လည္းဆုိၿပီးေတာ့ ေမးပါတယ္။ ႐ုိဟင္ဂ်ာလူမ်ဳိးဆုိတာ ကြၽန္မတုိ႔ႏုိင္ငံမွာမရွိဘူး။ ကြၽန္မတုိ႔ အထက္ကေနၿပီးေတာ့လည္း ႐ိုဟင္ဂ်ာလုိ႔ေျဖဆုိရင္ မေရးခဲ့ပါနဲ႔လုိ႔ ကြၽန္မတုိ႔ကို မွာပါတယ္ရွင့္"ဟု အေရးေပၚတယ္လီဖုန္းလုိင္း ၁၈၄၀ မွတစ္ဆင့္ သန္းေခါင္စာရင္းဆုိင္ရာေမးခြန္းမ်ား ျပန္လည္ေျဖၾကားေပးေနသည့္ လူ၀င္မႈႀကီးၾကပ္ေရးႏွင့္ ျပည္သူ႔အင္အား၀န္ႀကီးဌာနမွ တာ၀န္က်၀န္ထမ္းအမ်ဳိးသမီးက ေျပာၾကားသည္။

ရခုိင္ျပည္နယ္အစိုးရအဖြဲ႕၏ သတင္းႏွင့္ ျပန္ၾကားေရးအဖြဲ႕မွ ဦး၀င္းၿမိဳင္ကလည္း "ရခုိင္ျပည္နယ္မွာ သန္းေခါင္စာရင္းေကာက္ယူမႈနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး လက္ရွိအခ်ိန္အထိ အခက္အခဲမရွိပါဘူး။ တခ်ဳိ႕ဘဂၤါလီေတြက ႐ုိဟင္ဂ်ာလုိ႔ စာရင္းမေပးရလုိ႔ အေကာက္မခံဘူးဆုိရင္ ကြၽန္ေတာ္တုိ႔က မေကာက္ပါဘူး။ တုိင္းရင္သားေတြရဲ႕ေနရာမွာ စာရင္းေကာက္တဲ့အခါ ဘာမွလုံျခံဳေရးေပးစရာမလိုပါဘူး။ ဘဂၤါလီေနတဲ့ေနရာေတြအတြက္ေတာ့ စာရင္းေကာက္ေတြကို လုံေလာက္တဲ့ လုံျခံဳေရးေပးထားပါတယ္"ဟု ေျပာၾကားသည္။

လက္ရွိအခ်ိန္တြင္ ရခုိင္ျပည္နယ္အတြင္း၌ သန္းေခါင္စာရင္းေကာက္ယူရာတြင္ လူမ်ဳိးအမည္ေနရာ၌ ႐ိုဟင္ဂ်ာဟု ေရးမွတ္ျခင္းမျပဳေသာေၾကာင့္ စာရင္းအေကာက္မခံသည့္သူမ်ား ရွိေနသည္။

လူ၀င္မႈႀကီးၾကပ္ေရးႏွင့္ ျပည္သူ႔အင္အား၀န္ႀကီးဌာန ညႊန္ၾကားေရးမွဴးခ်ဳပ္ ဦးျမင့္ႀကိဳင္က"ရခုိင္ျပည္နယ္မွာဆုိရင္ ႐ိုဟင္ဂ်ာလုိ႔ေပးခြင့္မရရင္ စာရင္းအေကာက္မခံဘူးဆုိတဲ့သူေတြက သူတုိ႔ရဲ႕၀ႈိက္ကတ္ထဲမွာလည္း ဘဂၤါလီလုိ႔ပဲေရးထားတယ္။ သူတုိ႔က ၇၃ ခုႏွစ္ ေကာက္တုန္းကလည္း ဘဂၤါလီပဲ။ ၈၃ ေကာက္တုန္းကလည္း ဘဂၤါလီပဲ။ ၂၀၁၂ ခုႏွစ္ ဆြဲတင္စစ္စစ္တုန္းကလည္း သူတုိ႔ဟာ ဘဂၤါလီနဲ႔ပဲ ေျဖခဲ့တယ္။ အခုမွ သူတုိ႔က အေရးေပၚ႐ိုဟင္ဂ်ာဆိုၿပီးေတာ့ ႏုိင္ငံေရးလွည့္ကြက္တစ္ခုနဲ႔ လုပ္လာတဲ့သူေတြျဖစ္တဲ့အတြက္ ျပည္တြင္းတည္ၿငိမ္ေအးခ်မ္းမႈပ်က္ျပားၿပီး ဆူပူမႈမျဖစ္ေစလုိတဲ့အတြက္ ကြၽန္ေတာ္တုိ႔ ဒါေတြကို ခ်န္ခဲ့တာျဖစ္ပါတယ္။ ဘဂၤါလီဆုိရင္ ေကာက္သြားတယ္။ ႐ိုဟင္ဂ်ာဆုိရင္ေတာ့ေက်ာ္ခဲ့ပါတယ္။ ေက်ာ္ခဲ့တဲ့သူေတြရဲ႕ လူဦးေရစာရင္းကုိလည္း ခ်န္/က်န္နည္းစနစ္အရ တြက္ခ်က္ၿပီးထည့္သြားမွာျဖစ္ပါတယ္" ဟု ေျပာၾကားသည္။

သန္းေခါင္စာရင္းဆုိသည္မွာ လူဦးေရ စုစုေပါင္းအေရအတြက္မွ်ကိုသာ ေဖာ္ထုတ္ရရွိသည္မဟုတ္ဘဲ ႏုိင္ငံလူဦးေရသိရွိမႈ၊ မ်ဳိးႏြယ္စုပါ၀င္ဖြဲ႕စည္းမႈတုိ႔ကိုပါ ေဖာ္ညႊန္းႏုိင္ေၾကာင္း၊ သန္းေခါင္စာရင္းေကာက္ယူျခင္း လုပ္ငန္းစဥ္အေပၚ မ႐ိုးမေျဖာင့္ေသာသေဘာျဖင့္ အခြင့္ေကာင္းယူအျမတ္ထုတ္ရန္ ႀကိဳးပမ္းမႈမ်ားကိုလည္း သတိႀကီးစြာျဖင့္ ေစာင့္ၾကည့္ကာကြယ္သြားရမည္ျဖစ္ၿပီး ႏုိင္ငံေတာ္၏ အမ်ဳိးသားေရးလုပ္ငန္း တာ၀န္အျဖစ္ခံယူၿပီး လူတုိင္းပါ၀င္ရန္ လုိအပ္ေၾကာင္း၊ လုပ္ငန္းစဥ္ေႏွာင့္ေႏွးရပ္တန္႔မႈမရွိဘဲ ၿပီးျပည့္စုံေအာင္ျမင္သည္အထိ လူတုိင္းပါ၀င္ၾကရန္ ဒုတိယသမၼတ ဦးဥာဏ္ထြန္းက မတ္ ၃၀ ရက္တြင္ ရခုိင္ျပည္နယ္ စစ္ေတြၿမိဳ႕သို႔ေရာက္ရွိစဥ္ ေျပာၾကားသည္။

"အိမ္တစ္အိမ္ေမးတဲ့အခါမွာ သူက႐ုိဟင္ဂ်ာလုိ႔ျဖည့္ခ်င္တယ္ဆုိရင္ ကြၽန္ေတာ္တုိ႔ဆက္ၿပီးေတာ့ လက္ခံမွာမဟုတ္ဘူး။ သူ႔ကုိ ဘဂၤါလီလုိ႔ ျဖည့္ရင္ရမယ္။ တျခားသတ္မွတ္ထားတဲ့ ကုတ္နံပါတ္ေတြျဖည့္ရင္ရမယ္။ ဒီလုိ႐ိုဟင္ဂ်ာလုိ႔ေျပာရင္ေတာ့ ကြၽန္ေတာ္တုိ႔ စာရင္းေရးသြင္းမွာ မဟုတ္ဘူး"ဟု သမၼတ၏ ေျပာေရးဆိုခြင့္ရွိသူ ဦးရဲထြဋ္က မီဒီယာမ်ားကို မတ္ ၂၉ ရက္က ေျပာၾကားသည္။

ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္ ေနာက္ဆုံးေကာက္ယူခဲ့သည့္ ၁၉၈၃ ခုႏွစ္ သန္းေခါင္စာရင္းမွရရွိခဲ့ေသာ စာရင္းမ်ားအရ လြန္ခဲ့ေသာ ၁၀ ႏွစ္ကထက္ လူဦးေရ ခုနစ္သန္းနီးပါးအထိ တုိးပြားလာခဲ့ၿပီး ေနာက္ပုိင္းကာလမ်ားတြင္ အေျခအေနအမ်ဳိးမ်ဳိးေၾကာင့္ သန္းေခါင္စာရင္းေကာက္ယူမႈ အစီအစဥ္မ်ားရပ္တန္႔ခဲ့ၿပီး ၁၉၉၁ ခုႏွစ္မွစ၍ တုိင္းႏွင့္ျပည္နယ္မ်ားတြင္ ငါးႏွစ္တစ္ႀကိမ္ စစ္တမ္းမ်ားေကာက္ခဲ့ကာ ေမြးႏႈန္း-ေသႏႈန္းအေျခခံ၊ လူဦးေရ၊ ပညာအရည္အခ်င္းျဖင့္ တြက္ခ်က္မႈမ်ားအရ ၂၀၁၃ ခုႏွစ္အထိ ျမန္မာႏုိင္ငံ၏လူဦးေရမွာ ၆၁ ဒသမ ၅၇ သန္းထိ ေရာက္ရွိေနၿပီျဖစ္ေၾကာင္း ဗဟုိသန္းေခါင္စာရင္းေကာ္မရွင္က ထုတ္ျပန္ထားသည

သန္းေခါင္စာရင္းသပိတ္ ျဖစ္စဥ္အေပၚ ေက်ာ္ေဇာဦး၏ သံုးသပ္ခ်က္

သန္းေခါင္စာရင္းသပိတ္ ျဖစ္စဥ္အေပၚ ေက်ာ္ေဇာဦး၏ သံုးသပ္ခ်က္
By Kyaw Zaw Oo
=================

ကၽြန္ေတာ္ ေက်ာ္ေဇာဦး ပါ။ ...

တိုက္ပြဲ၀င္ရဲေဘာ္မ်ားကို ေက်းဇူးတင္ေၾကာင္းေျပာဖို႔ နဲ႔ ၿပီးခဲ့သည့္ တိုက္ပြဲျဖစ္စဥ္ကို သံုးသပ္ဖို႔အတြက္ သည္ ေဆာင္းပါးကို ေရးပါသည္။

မိတ္ေဆြမ်ား၊ ရဲေဘာ္ရဲဘက္မ်ား၊ တိုက္ပြဲ၀င္ေဖာ္ တိုက္ပြဲ၀င္ဖက္မ်ားအား ေက်းဇူးတင္ရွိပါေၾကာင္း စကားမ်ားကို “ေအာင္ျမင္စြာ သပိတ္လွန္” ၿပီးသည့္ေနာက္ ခ်က္ခ်င္း ေရးသား ေျပာၾကားမႈ မျပဳႏိုင္ခဲ့သည့္အတြက္ ေတာင္းပန္အပ္ပါသည္။

မတ္လ (၃၀) ရက္ေန႔ နံနက္ ဆယ္နာရီ (၄၅) မိနစ္တြင္ ရခိုင္ျပည္နယ္ သန္းေခါင္စာရင္းေကာ္မီတီ က တာ၀န္ခံထုတ္ေပးေသာ ေၾကျငာခ်က္ထြက္လာေသာအခါ စစ္ေတြၿမိဳ႕ စစ္ကဲေတာ္မင္းေက်ာင္းတိုက္ အစည္းအေ၀း ခန္းမအတြင္းရွိ သပိတ္ေကာ္မီတီ၀င္မ်ား တက္ၾကြလႈပ္ရွားသူမ်ား အားလံုး လက္ခုပ္ၾသဘာတီး ၾကသည္။

ခန္းလံုးျပည့္ လူတို႔၏ ၾသဘာသံမ်ား လက္ပန္းေပါက္ခတ္သံမ်ားအၾကားတြင္ လက္ခုပ္မတီးသူမွာ ကၽြန္ေတာ္ တစ္ေယာက္သာ ရွိေလသည္။ ကၽြန္ေတာ့္မွာ စဥ္းစား သံုးသပ္ေနဆဲပင္ ျဖစ္ေလသည္။ ထို႔ေနာက္ ကြန္ပ်ဴတာ စာရိုက္သည့္ အိမ္သို႔ သြား၍ “ေအာင္ျမင္စြာ သပိတ္လွန္” သည့္အေၾကာင္းကို စစ္ေတြၿမိဳ႕တြင္း အသံခ်ဲ႕စက္ျဖင့္ ေၾကျငာရန္ ႏွင့္ အြန္လိုင္းတင္ႏိုင္ရန္ အတြက္ စာသားကို ၿပီးစီးေအာင္ေရးေပးခဲ့သည္။ အသံခ်ဲ႕စက္ျဖင့္ ေၾကျငာေပးမည့္ လူ ႏွင့္ ရဟန္းမ်ားက ကၽြန္ေတာ့္ ႏွင့္ မနီးမေ၀းတြင္ စိတ္မရွည္ႏိုင္စြာ ေစာင့္ဆိုင္းကာ ျမန္ျမန္ေရးေပးပါ ျမန္ျမန္ေရးေပးပါ ဟု ရယ္ကာေမာကာ ေအာ္ေန ေျပာေနခဲ့ၾကသည္။

ေၾကျငာမည့္စာသားကို ေရးေပးၿပီးသည္ ႏွင့္ ကၽြန္ေတာ္၏တာ၀န္ၿပီးဆံုးေလသည္။ ေန႔လယ္စာထမင္းကို ဆိုင္တစ္ဆိုင္၌ သြားစားၿပီးေနာက္ တစ္လလံုးလံုး တင္းထားခဲ့ေသာ စိတ္မ်ားကို ေျဖေလွ်ာ့လိုက္ပါသည္။ တိုက္ပြဲသည္ မၿပီးေသးေၾကာင္း ႏွင့္ အျခားတိုက္ပြဲေပါင္းမ်ားစြာ က်န္ေနေသးေၾကာင္း သိေနပါေသာ္လည္း တိုက္ပြဲမ်ားအၾကားတြင္ နားရန္ လိုအပ္ပါသည္။

မတ္လဆန္းစ (၃) ရက္ေန႔ ေန႔လယ္က ဆိုလွ်င္ ကၽြန္ေတာ္ ႏွင့္ RNDP မိတ္ေဆြမ်ားသည္ သန္းေခါင္စာရင္းတြင္ ရိုဟင္ဂ်ာအမည္ ေရးသြင္းခြင့္ျပဳျခင္းကို ကန္႔ကြက္ဆန္႔က်င္ေၾကာင္း RNDP ထုတ္ျပန္ေၾကျငာခ်က္ စာၾကမ္းကို ေရးသားေနခဲ့ၾကသည္။

တင္းမာမႈမ်ားရွိခဲ့ေသာ ေနာက္ထပ္ (၂၆) ရက္အားျဖတ္သန္းၿပီးေနာက္ မတ္လ (၃၀) ရက္ေန႔ မြန္းလြဲပိုင္းတြင္မူ တင္းမာမႈမ်ား ေလ်ာ့က်ကာ သန္းေခါင္ စာရင္းေကာက္ ၀တ္စံု၀တ္ထားသူမ်ား လမ္းမႀကီးတြင္ အုပ္စုလိုက္သြားေနၾကသည္ကို ေတြ႕ရေလသည္။

မတ္လ (၃၀) ရက္ေန႔ညပိုင္းတြင္ ႏိုင္ငံပိုင္ တီဗီခ်န္နယ္ သတင္းမ်ားတြင္ စစ္ေတြၿမိဳ႕၌ သန္းေခါင္စာရင္း ေကာက္ေနၾကပံုမ်ား သန္းေခါင္စာရင္းအေကာက္ခံၾကသူမ်ား ႏွင့္အင္တာဗ်ဴးမ်ားကို လႊင့္ခ်ိန္ အမ်ားႀကီးေပးကာ ရုပ္သံလႊင့္သည္ကို ေတြ႕ရသည္။

သေဘာကေတာ့ ေတြ႕တယ္ မဟုတ္လား၊ ရခိုင္ေတြ သန္းေခါင္စာရင္းအေကာက္ခံ ေနၾကတယ္ဆိုတာ၊ ဆိုသည့္ သေဘာျဖစ္ေလသည္။
သည္လိုဆိုေတာ့၊ မွန္းဆၾကည့္ရလွ်င္ သန္းေခါင္စာရင္းကို ရခိုင္လူမ်ိဳးမ်ား တညီတညြတ္တည္း သပိတ္ေမွာက္ၾကေတာ့မည့္ အလားအလာကို အခိုင္အမာ ျမင္ေနရသည္မွာ အစိုးရမင္းတို႔အတြက္ အလြန္အမင္း ေခါင္းကိုက္တုန္လႈပ္စရာ ျဖစ္ခဲ့ေပလိမ့္မည္။ ထိုနည္းတူစြာပင္ မတ္လ (၃၀) ရက္ေန႔ မနက္ပိုင္းတြင္ ျပည္နယ္ သန္းေခါင္စာရင္းေကာ္မီတီ ထံမွ စာကို လက္ခံရရွိေသာအခါ သပိတ္ေကာ္မီတီ၀င္မ်ား အေတာမသတ္ လက္ခုပ္ တေျဖာင္းေျဖာင္းတီးၾကသည္မွာ အစိုးရနဲ႔ ဆက္ၿပီးထိပ္တိုက္ သြားစရာ သပိတ္ေမွာက္စရာ မလိုေတာ့သည့္အတြက္ ရင္ထဲက အလံုးႀကီးျပဳတ္က်ၿပီး ၀မ္းသာလံုးဆို႔ကာ လက္ခုပ္လက္၀ါးတီးၾကသူမ်ားလည္း ပါေနလို႔ ျဖစ္ေပလိမ့္မည္။ ေတာ္ပါေသးရဲ႕ ဆိုေသာ သေဘာမ်ိဴး။

ဘာပဲျဖစ္ျဖစ္ အလုပ္တစ္ခုၿပီးၿပီ ဆိုလွ်င္ ရရွိခဲ့ေသာ သင္ခန္းစာမ်ားကို ျပန္လွန္ သံုးသပ္ရမည့္ တာ၀န္ရွိေပသည္။ ရရွိခဲ့ေသာ သင္ခန္းစာမ်ား (lessons learned) ကား အဘယ္နည္း။

(၁) ေဒၚလာသန္းေျခာက္ဆယ္သာရမည္ဆိုလွ်င္ ျပည္ေထာင္စုအစိုးရသည္ ရခိုင္လူမ်ိဳးတို႔အား ေရာင္းစားပစ္ရန္ ၀န္မေလး။ ေဒၚလာသန္းေျခာက္ရာ၊ ေဒၚလာသန္းေျခာက္ေထာင္ သာဆိုလွ်င္ ဆိုဖြယ္ရာမရွိ။

(၂) မိမိတို႔ရင္ဆိုင္ခဲ့ရေသာတိုက္ပြဲက မိမိတို႔၏ လက္ရွိအေနအထားကို ျပက္ျပက္ထင္ထင္ျမင္ႏိုင္ေအာင္ ညႊန္ျပသည္။ မိမိတို႔သည္ မိမိတို႔ကို ၀ါးၿမိဳရန္ႀကိဳးစားေနေသာ ကုလားမ်ားႏွင့္ မိမိတို႔အား ကုလားမ်ားထံေရာင္းစားရန္ ၀န္မေလးေသာ ျပည္ေထာင္စုအစိုးရတို႔အၾကား ဆက္လက္ အသက္ရွင္ ရပ္တည္ႏိုင္ေအာင္ နည္းလမ္းရွာ လုပ္ကိုင္သြားႏိုင္ရမည္။ မိမိတို႔ေရွ႕ဆက္ ရင္ဆိုင္ရမည့္ ျပႆနာမ်ားကား အလားတူ ျပႆနာမ်ားျဖစ္ေလသည္။ စစ္မ်က္ႏွာ ႏွစ္ဖက္မဖြင့္ရ ဆိုသည္မွာ အခါခပ္သိမ္းမမွန္။ အလွမ္းေ၀းသည့္ လံုး၀လြတ္လပ္ေရးအစား ဖက္ဒရယ္ ျပည္ေထာင္စုစစ္စစ္ရႏိုင္ေအာင္ကိုသာ ႀကိဳးပမ္းရင္း ကုလား ႏွင့္ ဗမာအၾကားတြင္ ရခိုင့္ ကိုယ္ပိုင္ျပဌာန္းပိုင္ခြင့္ကို နည္းလမ္းမ်ိဴးစံုျဖင့္ တိုးခ်ဲ႕ တည္ေဆာက္သြားျခင္းသာလွ်င္ လက္ေတြ႕က်ေသာ ခ်ဥ္းကပ္ လုပ္ေဆာင္မႈ ျဖစ္ေပသည္။ ကုလားရန္ကိုေၾကာက္သည့္အတြက္ ဗမာကို အခါခပ္သိမ္း ဖားရမည္ ဆိုသည္မွာ မွန္ကန္မႈ မရွိေပ။

(၃) မိမိတို႔၏ အတြင္းစည္းလံုၿခံဳမႈကို အစဥ္မျပတ္သံုးသပ္ တင္းၾကပ္ေနရန္ လိုအပ္သည္။ ၿပီးခဲ့ေသာ တိုက္ပြဲကာလအတြင္း အစိုးရသည္ မိမိတို႔ထဲမွ အတြင္းလူမ်ား ေခါင္းေဆာင္ဆိုသူမ်ားကို တစ္စခ်င္း ဖဲ့ထုတ္ ေနခဲ့သည္။ အဆိုပါ သပိတ္ျမန္ျမန္လွန္ေစလိုသူမ်ားသည္ မူကို ၿမဲၿမံစြာကိုင္ထားသူမ်ားအား အစြမ္းေရာက္မ်ား ဟု စြပ္စြဲကာ သပိတ္အေနအထားကို ယိမ္းယိုင္ေစတတ္သည္။

(၄) သပိတ္ကို ၾကား၀င္ေစ့စပ္ေပးသူအခ်ိဳ႕က ေျပာၾကားေသာ ‘သပိတ္ကို ေမွာက္သူတို႔သည္ ရခိုင္လူမ်ိဳးတို႔အား ေခ်ာက္ထဲသို႔ ဆြဲခ်ေနျခင္းျဖစ္သည္’ ဆိုေသာ စြပ္စြဲခ်က္မွာ လံုး၀မွားယြင္းသည္။ ရခိုင္လူမ်ိဳးတို႔အား သန္းေခါင္စာရင္းမေကာက္ခဲ့ရပါက ရခိုင္တို႔ ခံစားရမည့္ နစ္နာမႈ၊ ရခိုင္ဆိုေသာ တိုင္းရင္းသားလူမ်ိဳးတစ္မ်ိဳးအား သန္းေခါင္စာရင္းေကာက္၍မရႏိုင္ခဲ့ပါက ျပည္ေထာင္စု အစိုးရ ရရွိမည့္ နစ္နာမႈ၊ ကုလားမ်ားကသာ ရိုဟင္ဂ်ာ ဟု မွတ္တမ္းတင္ခြင့္ရသြားပါက ရခိုင္လူမ်ိဳးအပါအ၀င္ ျပည္ေထာင္စုသားမ်ား အားလံုး ခံစားသြားရမည့္နစ္နာမႈ မ်ား အားလံုး ႏွင့္ တိုက္ပြဲေအာင္ျမင္ပါက ရႏိုင္သည့္ အက်ိဳးတို႔အား တြက္ခ်က္ လုပ္ေဆာင္ျခင္းျဖစ္သည္။ သပိတ္ကိုသာမလွန္ခဲ့ပါက စစ္ေတြအပါအ၀င္ အနည္းဆံုး ၿမိဳ႕ငါးၿမိဳ႕တို႔တြင္ အျပည့္အ၀ သပိတ္ေမွာက္ၾကၿပီး အျခားရခိုင္ၿမိဳ႕မ်ားတြင္ ငါးဆယ္ရာႏႈန္းထက္မနည္း သပိတ္ေမွာက္ခဲ့ၾကဖြယ္ရာ ရွိသည္။ သပိတ္ကို “ေအာင္ျမင္စြာ” မလွန္ခဲ့လွ်င္ ႏိုင္ငံေရးအျမတ္ ႏွင့္ အျခားအက်ိဳးအျမတ္အခ်ိဳ႕ မွာ သည့္ထက္မက မ်ားႏိုင္သည္။ သို႔ေသာ္ ရန္ကုန္တိုင္းတြင္ ရခိုင္လူဦးေရ ကိန္းဂဏန္း ေလွ်ာ့က်သြားမႈေၾကာင့္ မိမိတို႔ နစ္နာမႈရွိႏိုင္သည္။

(၅) အကယ္၍သာ ဤကဲ့သို႔ ရိုဟင္ဂ်ာအမည္ထည့္သြင္းခြင့္မျပဳဖို႔ အံုၾကြေတာင္းဆိုျခင္း၊ ထိုအခ်က္ကို ဆန္႔က်င္ကာ သပိတ္ေမွာက္ရန္ ျပင္ဆင္ျခင္းတို႔သာ မျပဳခဲ့ၾကလွ်င္ ျပည္ေထာင္စုအစိုးရသည္ ကုလားမ်ားအား ရိုဟင္ဂ်ာဟု ျဖည့္သြင္းျခင္းကို အမ်ိဳးသား အႏၱရာယ္ ဟု သတိမမူဘဲ ခြင့္ျပဳေပးခဲ့ဖြယ္ရာရွိသည္။ ထိုအခ်က္ကို ေစာင့္ၾကည့္ေဖာ္ထုတ္တပ္လွန္႔ခဲ့ေသာ RNDP ပါတီ ၊ ထို႔ေနာက္ (ႏွစ္ရက္အၾကာ ႏွစ္ပါတီေပါင္းစည္းဖို႔ ခြင့္ျပဳမိန္႔ က်လာသည့္အတြက္) RNDP ပါတီရပ္တည္မႈ ရုတ္ခ်င္း ေပ်ာက္ကြယ္သြားသည့္အခ်ိန္တြင္ တိုက္ပြဲ ဦးေဆာင္မႈကို လက္ဆင့္ကမ္းယူလာခဲ့ေသာ ရခိုင္လူမႈကြန္ရက္ တို႔မွာ သမိုင္းမွတ္တိုင္မ်ား စိုက္ထူခဲ့သည္ ဟု အသိအမွတ္ျပဳရမည္ ျဖစ္သည္။

(၆) သပိတ္လွန္လိုက္သည့္အခ်ိန္မွစ၍ တာ၀န္သည္ အတိုက္အခံမ်ား၏ပုခံုးေပၚကေန ျပည္ေထာင္စု အစိုးရ၏ ပုခံုးေပၚသို႔ လံုးလံုးလ်ားလ်ား ေရာက္သြားသည္။ တပ္လွန္႔သူမ်ား၊ အႏၱရာယ္ကို အခ်က္ေပးသူမ်ား၊ တတ္ႏိုင္သမွ် တိုက္ခိုက္ဆန္႔က်င္ခဲ့ၾကသူမ်ားသည္ ပ်ားလည္းစြဲသာ ရွဥ့္လည္းေလွ်ာက္သာ အေနအထားျဖင့္ သပိတ္လွန္ခဲ့ၾကၿပီးသည္ေနာက္ ထိုအႏၱရာယ္ကို ဆက္လက္ကာကြယ္ရမည့္တာ၀န္သည္ ျပည္ေထာင္စု အစိုးရ၏ တာ၀န္ျဖစ္သည္။ ႏိုင္ငံတကာက မည္သို႔ပင္ဆိုဆို မည္သို႔ပင္ ဖိအားေပးေပး ရိုဟင္ဂ်ာ ဟူသည့္စကားလံုးအား သန္းေခါင္စာရင္းတြင္ မွတ္တမ္းမက်န္ေစရန္မွာ ျပည္ေထာင္စု အစိုးရ၏ တာ၀န္ျဖစ္သည္။
(၇) ထိုတာ၀န္တို႔အား ျပည္ေထာင္စုအစိုးရ တာ၀န္ေက်မေက် ဆိုသည္ကို ဆက္လက္ ေစာင့္ၾကည့္ရန္မွာ ကၽြႏ္ုပ္တို႔အားလံုး၏ တာ၀န္ အျဖစ္ ရွိေနျပန္ေသးသည္။

(၈) ယခုတိုက္ပြဲမွ ရရွိေသာ အင္အားကို ရယူၿပီး ေနာက္ထပ္ အႏိုင္တိုက္ရမည့္ တိုက္ပြဲတစ္ပြဲမွာ White Card ကိုင္သူမ်ား မဲေပးခြင့္ရွိေနျခင္းကို ဖ်က္သိမ္းရမည့္ တိုက္ပြဲျဖစ္ပါသည္။
ေလးစားစြာျဖင့္ -
ေက်ာ္ေဇာဦး

====================
ရက္စြဲမ်ား ႏွင့္ အျဖစ္အပ်က္မ်ား
၁။ သန္းေခါင္စာရင္းေကာက္ခံမႈတြင္ ရိုဟင္ဂ်ာ လူမ်ိဳးလိမ္နာမည္အား ထည့္သြင္းခြင့္ျပဳျခင္းကို ကန္႔ကြက္ေၾကာင္း နည္းလမ္းမ်ိဳးစံုျဖင့္ ဆန္႔က်င္သြားမည္ျဖစ္ေၾကာင္း ၂၀၁၄-ခုႏွစ္ မတ္လ (၄) ရက္ေန႔ ညကိုးနာရီတြင္ ရခိုင္တိုင္းရင္းသားမ်ား တိုးတက္ေရးပါတီ (RNDP) က ေၾကျငာခ်က္ထုတ္ျပန္သည္။

၂။ ေနာက္တစ္ေန႔ မတ္လ (၅) ရက္ေန႔ နံနက္ ကိုးနာရီတြင္ လူ၀င္မႈႀကီးႀကပ္ေရး၀န္ႀကီးဌာန၀န္ႀကီး ဦးခင္ရီ က ေနျပည္ေတာ္တြင္ ေရာက္ရွိေနၾကေသာ RNDP လႊတ္ေတာ္အမတ္ အခ်ိဳ႕အား ခ်ိန္းဆိုေတြ႕ဆံုကာ RNDP က ထုတ္ျပန္ခ်က္ ထုတ္ထားသည့္ အဆိုပါကိစၥႏွင့္ ပတ္သက္၍ ေဆြးေႏြးသည္။

၃။ မတ္လ (၆) ရက္ေန႔တြင္ ရခိုင္ႏွစ္ပါတီ ေပါင္းစည္းခြင့္က်လာသည္။ ထိုကဲ့သို႔ ေပါင္းစည္းခြင့္ က်လာသည့္အတြက္ ယခင္ႏွစ္ပါတီ RNDP ႏွင့္ ALD တို႔၏ တည္ရွိမႈအလိုအေလ်ာက္ ပ်က္ျပယ္သည္။ အစိုးရကမူ ထိုႏွစ္ပါတီအားဖ်က္သိမ္းလိုက္ေၾကာင္း ႏိုင္ငံပိုင္ သတင္းစာမ်ားတြင္ ေၾကျငာသည္။

၄။ ၂၀၁၄-ခုႏွစ္ မတ္လ (၉) ရက္ေန႔တြင္ စစ္ေတြၿမိဳ႕ စစ္ကဲေတာ္မင္းေက်ာင္းတိုက္ တြင္ စစ္ေတြၿမိဳ႕ေပၚရွိ ႏိုင္ငံေရးပါတီ၀င္မ်ား၊ လူမႈေရးအသင္းအဖြဲ႕ ကိုယ္စားလွယ္မ်ား၊ တက္ၾကြလႈပ္ရွားသူမ်ား၊ ရဟန္းသံဃာေတာ္မ်ား ေတြ႕ဆံုေဆြးေႏြးကာ “ရခိုင္ျပည္လံုးဆိုင္ရာ က်ဳးေက်ာ္ဘဂၤါလီ သန္းေခါင္စာရင္း နာမည္လိမ္ တိုက္ဖ်က္ေရး ေကာ္မီတီ (စစ္ေတြ)” အား ဖြဲ႕စည္းၾကသည္။ အဆိုပါ ေကာ္မီတီတြင္ ၾသ၀ါဒ စရိယ ဆရာေတာ္ႀကီး (၁၈)ပါး၊ စည္းကမ္းထိန္းသိမ္းေရး ရဟန္းေတာ္ (၂၁)ပါး၊ လူပုဂၢိဳလ္ (၂၈) ဦးတို႔ ျဖင့္ ဖြဲ႕စည္းသည္။ ဦးခင္ေမာင္ႀကီး၊ ဦသန္းထြန္း ႏွင့္ ဦးေက်ာ္ေဇာဦးတို႔ သံုးဦးအား ေကာ္မီတီ၏ ေျပာေရးဆိုခြင့္ ရွိသူမ်ား အျဖစ္ ေရြးခ်ယ္ခန္႔အပ္သည္။

၅။ သန္းေခါင္စာရင္းတြင္ ရိုဟင္ဂ်ာအမည္ ေရးသြင္းခြင့္မျပဳေရးအတြက္ မတ္လ (၁၆) ရက္ေန႔တြင္ ရခိုင္ျပည္နယ္အတြင္းရွိ ၿမိဳ႕ေပါင္း အနည္းဆံုး ဆယ္ၿမိဳ႕တို႔၌ ဆႏၵထုတ္ေဖာ္ၾကသည္။ က်န္ၿမိဳ႕မ်ား အားလံုးလိုလို ၌မူ ဆယ္တန္းစာေမးပြဲအၿပီးတြင္ ဆႏၵထုတ္ေဖာ္ခဲ့ၾကသည္။

၆။ ရိုဟင္ဂ်ာ ဟူေသာ နာမည္လိမ္ကို ထည့္သြင္းခြင့္မျပဳေၾကာင္း ဗဟိုသန္းေခါင္စာရင္းေကာ္မရွင္က ၂၁ ရက္ေန႔ ေန႔လယ္ ၁၂-နာရီကို ေနာက္ဆံုးထား၍ ထုတ္ျပန္ေၾကျငာရန္ သပိတ္ေကာ္မီတီက ရာဇသံေပးသည္။

၇။ Zeeshan Khan ဆိုသူက ေရးသားေသာ “ရခိုင္ျပည္နယ္တြင္ လူထုဆႏၵ ခံယူမႈ လုပ္ရန္လိုၿပီလား” ဟု ေခါင္းတပ္ထားသည့္ ေဆာင္းပါးကို Dahaka Tribune တြင္ မတ္လ (၂၀) ရက္ေန႔က ေဖာ္ျပခဲ့သည္။ ကရိုင္းမီးယား ဥပမာကို နမူနာယူကာ ရခိုင္ေျမာက္ပိုင္းရွိ ဘဂၤါလီမ်ားအား လူထုဆႏၵခံယူပြဲလုပ္ၿပီး ရခိုင္ေျမာက္ပိုင္းကို ဘဂၤါလာေဒ့ရွ္ႏိုင္ငံႏွင့္ ေပါင္းစည္းသင့္ေၾကာင္း အဆိုပါ ေဆာင္းပါးတြင္ ေရးသားထားသည္။

၈။ မတ္လ (၂၁) ရက္ေန႔ ေန႔လယ္ ၁၂-နာရီကို ေက်ာ္လြန္သြားေသာ္လည္း ျပည္သူတို႔ေတာင္းဆိုသည့္အတိုင္း အစိုးရက ထုတ္ျပန္ျခင္းမျပဳခဲ့သည့္အတြက္ အရွိန္ျမွင့္လုပ္ေဆာင္ရန္ (၂၃) ရက္ေန႔အစည္းအေ၀း၌ ဆံုးျဖတ္ၾကသည္။ သန္းေခါင္စာရင္းအေကာက္မခံဘဲ သပိတ္ေမွာက္သည့္ အထိမ္းအမွတ္အျဖစ့္ သာသနာ့အလံမ်ားကို ေနအိမ္ အေဆာက္အအံုမ်ားတြင္ လႊင့္ထူၿပီး သပိတ္ႏိႈးေဆာ္ျခင္းကို စတင္သည္။

၉။ မတ္လ (၂၆) ရက္ေန႔ ညေန (ရ) နာရီ ပတ္၀န္းက်င္ေလာက္တြင္ Malteser အန္ဂ်ီအို အဖြဲ႕မွ အေမရိကန္ႏုိင္ငံသူ အရာထမ္း Ms. Yvonne Dunton က ၄င္းတို႔ငွားရမ္းထားသည့္ အိမ္တြင္ အိမ္ပိုင္ရွင္က လႊင့္ထူထားေသာ သာသာနာ့အလံကို ျဖဳတ္ယူသည္ကို မ်က္ျမင္သက္ေသမ်ား ျမင္ေတြ႕မေက်မနပ္ျဖစ္ရာမွ ရုန္းရင္းဆန္ခတ္မႈမ်ား စတင္ျဖစ္ပြားသည္။ ေက်ာင္းတက္လမ္းရပ္ကြက္၊ ေဘာင္ဒြတ္သားစုရပ္ကြက္၊ ေဘာက္သီးစုရပ္ကြက္ တို႔အတြင္း NGO မ်ားငွားရမ္းထားသည့္ အေဆာက္အအံုမ်ား လူအုပ္ျဖင့္ ခဲေပါက္ျခင္း ခံရသည္။

၁၀။ ေနာက္တစ္ေန႔ မတ္လ (၂၇) ရက္ေန႔တြင္ ရုန္းရင္းဆန္ခတ္မႈမ်ား ဆက္လက္ျဖစ္ပြားခဲ့ၿပီး စစ္ေတြၿမိဳ႕ေပၚ ေနရာအႏွံ႔ရွိ NGO မ်ား ငွားရမ္းထားသည့္ ေနအိမ္ အေဆာက္အအံုမ်ား ခဲေပါက္ဖ်က္ဆီးျခင္းခံရသည္။ ညေန ငါးနာရီခန္႔တြင္ ရူပေတာင္ရပ္ကြက္ရွိ WFP ဆန္ဂိုေဒါင္အနီးတြင္ လံုၿခံဳေရးတပ္ဖြဲ႕၀င္မ်ား ပစ္ခတ္မႈေၾကာင့္ မိမိ အိမ္၀ရံတာတြင္ ရွိေနသူ အျပစ္မဲ့ အမ်ိဳးသမီးငယ္ ညီးမ (၁၃ ႏွစ္) မွာ ေသနတ္ က်ည္ထိသည့္ ဒဏ္ရာရသည္။ စစ္ေတြ ေဆးရံုႀကီးအေရာက္တြင္ ေသဆံုးသည္။

၁၁။ ထိုေန႔တြင္ပင္ စစ္ေတြၿမိဳ႕၌ ပုဒ္မ-၁၄၄ အရ ညမထြက္ရအမိန္႔ သတ္မွတ္ေသာ အခ်ိန္ကို ယခင္ (ညဥ္႔၁၂ နာရီ-နံနက္ ၄ နာရီ) အခ်ိန္သတ္မွတ္ခ်က္မွ ည ၆ နာရီမွ နံနက္ ၆ နာရီထိ တိုးျမွင့္ သတ္မွတ္သည္။

၁၂။ လ၀က ၀န္ႀကီး ဦးခင္ရီ ေခါင္းေဆာင္ေသာ အစိုးရအရာရွိႀကီးမ်ား ႏွင့္ ဦးခင္ေမာင္ႀကီး၊ ဦးေက်ာ္ေဇာဦး၊ ဦးသာပြင့္၊ ဦးသန္းထြန္း တို႔ေခါင္းေဆာင္ေသာ “က်ဴးေက်ာ္ဘဂၤါလီ သန္းေခါင္စာရင္း နာမည္လိမ္ တိုက္ဖ်က္ေရး ေကာ္မီတီ” တို႔ ရခိုင္ျပည္နယ္ အစိုးရရံုးတြင္ မတ္လ (၂၉) ရက္ ညေနပိုင္းတြင္ ေတြ႕ဆံုေဆြးေႏြးၾကသည္။ တိက်ရွင္းလင္းေသာ အေျဖကို မရခဲ့။

၁၂။ ၂၀၁၄-ခုႏွစ္ မတ္လ (၃၀) ရက္ေန႔ နံနက္ ဆယ္နာရီ ေလးဆယ့္ငါးမိနစ္ အခ်ိန္တြင္ ရခိုင္ျပည္နယ္ သတ္းေခါင္စာရင္းေကာ္မီတီက ျပည္ေထာင္စု အစိုးရက လႊဲအပ္ထားေသာ လုပ္ပိုင္ခြင့္မ်ားအရ ရိုဟင္ဂ်ာအမည္ကို သန္းေခါင္စာရင္းတြင္ ျဖည့္သြင္းျခင္းမျပဳေၾကာင္း ေၾကျငာခ်က္တစ္ေစာင္ကို စစ္ကဲေတာ္မင္းေက်ာင္းရွိ သပိတ္ေကာ္မီတီသို႔ လာေရာက္ေပးအပ္သည္။ သပိတ္ေကာ္မီတီ အေနျဖင့္ “ေအာင္ျမင္စြာ သပိတ္လွန္” လိုက္ေၾကာင္းကို စစ္ေတြၿမိဳ႕ေပၚတြင္ အသံခ်ဲ႕စက္မ်ားျဖင့္ ေၾကျငာသည္။ ရခိုင္ျပည္နယ္ တစ္ခုလံုသို႔ ဖုန္းျဖင့္ အေၾကာင္းၾကားသည္။ ယင္းေန႔ မြန္းလြဲပိုင္းတြင္ ရခိုင္တစ္ျပည္နယ္လံုး၌ သန္းေခါင္စာရင္းကို စတင္ေကာက္ခံသည္။